Lễ bắt vợ hay đám cưới của đồng bào Hrê ở vùng miền núi An Lão (Bình Định) mang một sắc thái rất riêng, có ý nghĩa giáo dục và ẩn trong nó nhiều nghi thức lạ kỳ. Thường nghi thức độc đáo và ấn tượng này diễn ra vào lúc nửa đêm...

Người Hrê quan niệm rằng, thời khắc nửa đêm là lúc trời đất giao hòa, thần linh ứng nghiệm nhất để chứng kiến nghi lễ và lòng thành của đôi trẻ. Chuẩn bị thời khắc trọng đại này, gia đình hai bên được trang trí rất đẹp mắt, lộng lẫy, trang trọng và huyền bí. 

Ngày được phía đàng trai "bắt" về, họ nhà gái ăn mặc thật đẹp với các món đồ trang sức truyền thống như cườm, vòng bạc… nhưng cô dâu và cô dâu phụ thì trái lại ăn mặc hết sức giản dị, trùm khăn che kín mặt để ma quỷ không biết được đặng đến nhà trai an toàn.

Ông Đinh Văn Dét, nguyên Chủ tịch xã An Vinh, cho biết: "Khi đoàn đưa dâu đến chân cầu thang nhà sàn, cô dâu sẽ được thầy cúng làm nghi lễ nhập hồn… Bài cúng đầu tiên là lời cảm ơn ông mai với lễ vật gồm đầu heo và tim gan, một ché rượu, hai đồng xu và ba lá trầu xanh.

Ông thầy cúng nói rằng: "Ớ Giàng, ớ thần linh! Cầu cho ông mai mạnh giỏi, có cơm ăn, có áo mặc. Thần linh phù hộ cho ông mai sáng con mắt, tinh cái tai, cái chân, cái tay thêm khỏe để kiếm chồng, kiếm vợ cho con trai con gái làng ta…!".

Sau đó, thầy cúng thảy hai đồng xu để xin ý kiến của thần linh. Nếu hai đồng xu đều sấp là thần linh đã nghe lời khấn cầu và chấp nhận phù hộ. Nếu một đồng sấp và một đồng ngửa thì thầy cúng phải tiếp tục khấn vái và thảy đồng xu cho đến khi nào được mới ngưng". Sau nghi lễ cầu phúc cho ông mai, thầy cúng thảy hai đồng xu để xin thần linh chứng giám cho cô dâu và chú rể.

Anh Đinh Văn Huê, cán bộ Hội Chữ thập đỏ huyện An Lão, nói rằng, khi đã xong phần lễ khấn vái của thầy cúng là giây phút linh thiêng nhất của đôi vợ chồng trẻ tương lai, họ bắt đầu thực hiện nghi lễ ý nghĩa nhất của lễ cưới là nghi lễ nhận vợ nhận chồng...

Kết thúc các nghi lễ, ông mai và già làng dặn dò cô dâu chú rể rằng: "Giàng và thần linh đã chứng kiến cho hai người làm vợ làm chồng của nhau rồi. Từ nay về sau hai người sống làm người của nhau, chết làm con ma của nhau, sinh con trai con gái để làng thêm người đánh cái chiêng vui, múa hát giỏi…". Cô dâu chú rể hứa hẹn rồi cùng dân làng vui chơi ca hát, ăn uống...

K.D (st)