Việc cổ phần hóa Công ty DESCON chúng ta sắp bước vào giai đoạn cực kỳ quan trọng: Tổ chức ĐHCĐ để bầu HĐQT và BKS và sau đó HĐQT cử hoặc thuê TGĐ điều hành Công ty cổ phần DESCON . Sở dĩ sự kiện nêu trên là cực kỳ quan trọng là vì HĐQT là cơ quan quyền lực đại diện cho cổ đông trực tiếp quản trị Công ty, đảm bảo Công ty làm ăn có lãi, phát triển bền vững và an toàn. Do thời gian dài quen làm việc trong doanh nghiệp Nhà nước nên chúng ta chưa hình dung hết sự kiện trọng đại sắp tới, chưa nhận hết mình sắp làm chủ thực sự Công ty, mình có tiếng nói thực sự và cần có quyết định đúng ở một thời điểm quan trọng. Vậy chúng ta cần những phẩm chất gì ở từng thành viên HĐQT cũng như tập thể HĐQT năng động, đoàn kết để đưa Công ty đi lên vững chắc? Phải nói là, ở bất cứ nơi đâu và bất kỳ thời đại nào, khi cần chọn người đại diện cho mình, người ta vẫn thường nói tới hai phẩm chất chung của con người đó là ĐỨC và TÀI. ĐỨC và TÀI là đề tài rất rộng. Luận về đề tài này sẽ tốn nhiều giấy mực và thời gian. Nhưng TÀI và ĐỨC cũng là các vấn đề rất bình thường ai cũng thấy được hàng ngày khi đánh giá, nhận xét về những người sống quanh ta. Đương nhiên đó là kinh nghiệm của các bạn được tích lũy theo năm tháng. Vì vậy trong bài viết này, tôi chỉ nêu quan điểm cá nhân để các bạn tham khảo. Ta cần làm rõ TÀI, ĐỨC cụ thể đối với Công ty ta là gì? Muốn trả lời một cách đúng đắn câu hỏi này, chúng ta phải đi từ mục tiêu công ty, truyền thống và nguyện vọng CBNV đang làm việc tại Công ty và trách nhiệm xã hội công ty, môi trường hoạt động công ty. Trước hết mục tiêu của Công ty cổ phần DESCON sắp tới là tạo ra lợi nhuận cao, đi đôi với phát triển công ty bền vững, an toàn. Người lao động làm việc trong Công ty có thu nhập hợp lý và ngày càng nâng cao, môi trường làm việc lành mạnh. Người lao động phải được tôn trọng, được đối xử công bằng và được đào tạo để phát huy hết khả năng làm việc của mình cho Công ty. Còn truyền thống Công ty là gì? Như các bạn đã biết, Công ty cổ phần DESCON được hình thành từ Công ty xây dựng DESCON chứ không phải công ty của một số người hay tổ chức góp vốn làm ăn. Từ lâu Công ty chúng ta đã có truyền thống đoàn kết, tương thân tương ái, tôn trọng nhau, dìu dắt nhau tiến bộ. Trên dưới đoàn kết một lòng. Dân chủ và công bằng được tôn trọng, nhờ đó xây dựng được Công ty lớn mạnh như ngày nay. Đây là công lao không của riêng ai - Mọi người chúng ta phải có trách nhiệm giữ gìn bảo vệ và nâng cao truyền thống tốt đẹp và quí báu này - Kế thừa và ổn định là đảm bảo vững chắc để công ty phát triển. Nhưng một nhu cầu quan trọng khác để phát triển là công ty phải được đổi mới về cả nội dung lẫn hình thức. Công ty phải mở cửa để đón nhận nguồn lực mới, kinh nghiệm mới từ bên ngoài. Đóng cửa cũng đồng nghĩa với tụt hậu. Còn môi trường hoạt động và trách nhiệm xã hội công ty là gì? Công ty chúng ta là một doanh nghiệp Việt Nam hoạt động trong khuôn khổ luật pháp Việt Nam, trong môi trường chính trị, xã hội và văn hóa Việt Nam - Hàng ngày, hàng giờ Công ty có biết bao mối quan hệ hữu cơ với các cơ quan quản lý Nhà nước, các tổ chức kinh tế, xã hội,… Vì vậy đòi hỏi người quản lý phải hiểu biết pháp luật, tuân thủ pháp luật, được đào tạo và tự đào tạo về quản lý để giảm bớt tối đa rủi ro cho công ty, để công ty hoạt động kinh doanh chắc chắn, an toàn. Như vậy TÀI và ĐỨC phải đáp ứng các đặc điểm của công ty DESCON đã nêu ở trên và hợp lòng người. Vậy TÀI và ĐỨC cụ thể ở công ty ta là gì? Nói đến TÀI, theo tôi, từng người một phải giỏi ở một lĩnh vực chuyên môn nhất định mà mình phụ trách, có năng lực vận dụng vào thực tế, tổ chức và thực hiện công việc đạt hiệu quả cao - Nhưng đối với người lãnh đạo thì ngoài lĩnh vực chuyên môn ra cũng cần có kiến thức các ngành nghề khác - Nhưng yêu cầu trước hết và chủ yếu TÀI của các thành viên HĐQT là nhạy bén trước sự phát triển của kinh tế, xã hội, nắm vững luật pháp, có năng lực quản lý điều hành, cái TÀI lớn nhất là phải có tư duy chiến lược. Tóm lại TÀI ở đây phải được nhấn mạnh trên hết và chủ yếu là tài quản trị, điều hành công ty, tài vạch chiến lược phát triển công ty và chiến lược làm ăn. TÀI đã vậy, còn ĐỨC thì sao? Nói đến ĐỨC ta thường nói đến phẩm chất cá nhân. Đúng vậy! Có biết bao phẩm chất cá nhân mà chúng ta cần có, nhất là đối với người lãnh đạo - Đối với Công ty chúng ta, ĐỨC ở đây trước hết là trung thành với Công ty, là trung thực, thẳng thắn, tận tụy, năng động, dám chịu trách nhiệm nhưng không liều lĩnh, mạo hiểm đối với công việc được Công ty giao phó - Tôn trọng con người và độ lượng - Chân thành và khiêm tốn - Biết đoàn kết, tổ chức, khuyến khích mọi người làm việc là điều hết sức quan trọng. Tưởng không thừa khi nhắc lại là đặc điểm xã hội Việt Nam cho đến nay vẫn là xã hội của nền sản xuất nhỏ, nên tất yếu con người được sản sinh trong xã hội đó ít nhiều đều mang tính tự do tản mạn, tính tùy tiện. Vì vậy yêu cầu kỷ luật, tôn trọng tổ chức, tôn trọng tập thể, tuân thủ pháp luật là những phẩm chất đôi khi lại có tầm QUAN TRỌNG HÀNG ĐẦU cần có ở người lãnh đạo. Điều này sẽ đảm bảo sự đoàn kết, thống nhất của Công ty. Điều này càng cần thiết khi DESCON đã trở thành một công ty tương đối lớn, phạm vi ngày càng rộng và phức tạp. Việc ngày càng cần nhiều người tham gia công tác quản ly, vào hoạt động kinh doanh; tất yếu cần đến sự phối hợp nhịp nhàng giữa các ngành nghề, nghiệp vụ khác nhau. Việc xây dựng quy chế hoạt động của công ty nhằm giải quyết sự phối hợp đó. Theo cách gọi của các nhà kinh tế hiện nay thì đó là LÀM VIỆC THEO NHÓM. Còn theo cách gọi cũ thì đó là LÀM VIỆC TẬP THỂ. Ngày nay phân biệt ĐỨC và TÀI chỉ có ý nghĩa tương đối. TÀI và ĐỨC tuy hai mà là một : trong ĐỨC phải có TÀI, trong TÀI phải có ĐỨC. Còn nếu cần phân biệt giữa TÀI và ĐỨC thì xem ra xã hội ta, người Việt ta coi trọng ĐỨC hơn TÀI, vẫn trọng NHÂN NGHĨA hơn tài. Xét cho cùng ĐỨC mới là gốc của mọi thắng lợi - ĐỨC mà kém thì sao thu phục được lòng người? Từ kinh nghiệm bản thân, chắc chắn các bạn sẽ lựa chọn được những người xứng đáng để đem lại và bảo vệ lợi ích vật chất và tinh thần cho mình, cho sự phát triển bền vững và hài hòa của công ty DESCON chúng ta. Nguyễn Xuân Bản 31/03/2002