Ngày đó ở nhà tôi, thịt heo là món ít có trên mâm cơm hằng ngày bởi đơn giản nhà tôi quá nghèo, ít khi có tiền mua. Hiện diện trên mâm cơm là “mùa nào thức ấy”: cua đồng ram mặn đầu mùa mưa; dế cơm rang nước mắm khi mưa giữa mùa; cá chốt, cá sặc kho ngót, kho tiêu khi ba đi lưới được...

 Với cây đèn pin trên tay, thêm chiếc giỏ bàng mang bên hông là ba bắt được cả lũ ếch nhái trong những đêm mưa rỉ rả. Bọn chúng ham vui lắm, tối tối từ ruộng phóng lên bờ ngồi hóng mát mà hễ thấy ánh đèn là như bị thôi miên. Cứ giương to đôi mắt nhìn đèn đến khi người ta chộp bỏ vô giỏ.

Ếch đồng không to bằng ếch nuôi nhưng thịt ngọt hơn và dẽ hơn. Xương ếch đồng cũng mềm vì đơn giản nó vừa lớn lên là bị bắt làm thịt rồi, có được nuôi lâu đâu mà xương cứng. Ba tôi bắt ếch về làm thịt thật sạch, ướp tí nước mắm, bột nêm, bột nghệ vàng để sẵn đó.

Lá giang cắt từ hàng rào vô suốt lấy lá bỏ cọng rửa sạch. Để chảo ếch xào lá giang đậm mùi hơn thì vò nhẹ rổ lá giang cho nó giập ra một tí. Bắc chảo lên, phi tỏi thơm, cho số ếch đã ướp vào xào bằng lửa to vì thịt ếch mau chín lắm. Nếu xào lửa nhỏ lâu quá thịt sẽ bị teo và dai mất ngon.

Thịt ếch xào tầm ba phút, cho lá giang vào, lại xào cho màu xanh lá chuyển sang màu dưa cải nhắc xuống, rắc chút hạt tiêu xay. Dọn dĩa ếch xào lên mâm cơm cùng chén nước mắm ớt là cả nhà đã có bữa cơm ngon trong tiếng hít hà tranh giành thịt ếch của chị em tôi.

Nhờ có những con cua, con cá, ếch nhái ruộng đồng mà chị em tôi lớn lên. Vì vậy, hương vị quê nhà đã chiếm một góc to trong ký ức. Đến nỗi đi đâu thấy món ăn ngon lạ, bắt mắt cũng đều tặc lưỡi: “Biết nó ngon bằng món ba làm không?”.

Món ếch xào lá giang của ba tôi mằn mặn để dễ ăn cơm chứ không ngòn ngọt như món ếch xào thơm và dưa leo để ăn chơi. Món ếch xào lá giang của ba tôi thơm, chua thanh của lá giang, ngọt thịt của ếch đồng và vàng hực màu bột nghệ. Thường thì món này thêm vài lát ớt đỏ sẽ bắt mắt hơn, nhưng vì đàn con của ba không ăn cay được nên ông ít cho ớt vào.

Chị em tôi dạo đó có đứa còn bé quá, chưa nhai được xương ếch, thế là ba lựa phần thịt trên đùi ếch cho đứa con bé nhỏ đó ăn. Còn phần xương ba nhai rau ráu nói rằng “Ăn xương bổ xương”. Chị em tôi ngây ngô lắm, nên thi nhau “nhè” xương ra đưa cho ba ăn giùm vì tin rằng sẽ “bổ xương”.

Bây giờ chợ hiếm có ếch đồng, chỉ toàn ếch nuôi. Xâu ếch đồng chục con với giá trăm ngàn một ký. Lá giang có quanh năm ở thôn quê, mùa mưa càng phát triển nhanh hơn. Vì vậy, sáng nay tôi mới gặp được “cặp đôi hoàn hảo” ếch đồng và lá giang cho mâm cơm gia đình.

THUỲ TRANG