Ghềnh Ráng chỉ cách trung tâm thành phố Quy Nhơn khoảng 3km về phía Nam. Vẻ đẹp của Ghềnh Ráng là sự kết hợp tuyệt vời giữa trời, mây, non nước, một bên là biển mênh mông, một bên là núi đá muôn hình vạn trạng. Đứng từ Ghềnh Ráng, du khách có thể phóng tầm mắt nhìn rộng cả bốn bề. Phía Tây Nam núi xanh trùng điệp như muốn vươn tận trời xanh. Phía Bắc là thành phố Quy Nhơn sầm uất, tấp nập người qua lại. Quay mặt ra hướng Đông là biển xanh bao la, ôm lấy bãi cát vàng, cong cong như trăng lưỡi liềm mùa hạ. Xa xa về hướng Đông Bắc là bán đảo Phương Mai án ngữ cửa Thị Nại như một tấm bình phong khổng lồ.

 Dọc con đường uốn lượn theo triền núi, du khách sẽ có dịp chiêm ngưỡng những “tác phẩm nghệ thuật” điêu khắc tuyệt đẹp của tạo hóa. Những tảng đá với nhiều hình thù khác nhau, có tảng hình mặt người, tảng lại hình đầu con sư tử đang chồm ra biển Đông. Rồi cả những gấu đá, voi đá nằm chầu như đang canh giữ biển trời. Đặc biệt, ở đây có hai khối đá lớn chồng xếp lên nhau thế rất chênh vênh được gọi là Hòn Chồng. Hòn Chồng mới nhìn tưởng mong manh, có thể đổ sụp bởi một làn gió nhẹ nhưng bao đời vẫn sừng sững trước phong ba bão táp. Từ Hòn Chồng đi về hướng bắc dọc theo bờ đá ven biển, du khách sẽ gặp những hang động hùng vĩ, kỳ bí do đá nằm chồng chất lên nhau tạo thành. Đặc biệt, ở đây còn có Bãi tắm Hoàng hậu, tương truyền Nam Phương Hoàng Hậu xưa kia trong một lần ghé thăm Quy Nhơn đã tắm ở nơi này.

 Cũng bởi vẻ đẹp tuyệt mỹ và huyền ảo mà từ lâu trong dân gian đã tương truyền truyền thuyết ly kỳ về thần tiên xuất hiện ở Ghềnh Ráng. Truyền thuyết kể rằng, một gia đình nông dân nghèo nọ sinh được cô con gái xinh đẹp, nết na. Khi lớn lên cô gái đã có một mối tình trong trắng và mê say với một chàng trai cùng làng. Nhưng trớ trêu thay, tiếng đồn về nhan sắc “chim sa, cá lặn” của nàng đã đến tai một viên quan hám sắc và độc ác. Y đã rắp tâm dùng thủ đoạn để ép nàng làm vợ. Bằng quyền lực của mình, một mặt y bắt người con trai đi lính, mặt khác buộc nàng phải nộp 10 cân yến sào trong vòng một tháng, nếu không đúng hạn sẽ phải lấy y.

Quyết tâm giữ trọn mối tình chung thủy với người yêu, người con gái không quản hiểm nguy quyết chí ra biển tìm tổ yến, còn chàng trai cũng không chịu khuất phục trước âm mưu đen tối của tên quan nên đã trốn về tìm lại được cô gái. Vì hạnh phúc lứa đôi, chàng trai không quản khó khăn nguy hiểm, quyết tâm thay nàng ra đảo. Người con gái trở về sống trong mong đợi và lo âu. Đến thời hạn nộp yến mà bóng chàng vẫn biền biệt. Sợ quá nàng đành bỏ trốn. Hay chuyện, viên quan cho lính đuổi theo. Khi quân lính đuổi tới Ghềnh Ráng bỗng trời nổi cơn giông tố, gió cuốn ào ào, mưa bay mù mịt. Ngọn núi bỗng nứt ra một khe lớn, nàng chạy vào vụt đó rồi biến mất. Giông tan, trời quang, mây tạnh, khe núi biến thành một dòng suối mát, uốn lượn trên sườn núi như một dải lụa nối trời với đất. Người đời vì thế gọi đó là suối tiên.

Chàng trai nọ sau khi tìm được đủ số yến cũng hối hả trở về những mong chuộc lại được người yêu. Nào ngờ trên đường từ đảo vào đất liền cũng gặp giông bão, yến bị sóng biển cuốn trôi hết. Chàng đuối sức rồi ngất xỉu, sóng biển đã đưa chàng tấp vào Ghềnh Ráng. Khi tỉnh lại, chàng còn đàng ngơ ngác chưa hiểu mình bị dạt vào nơi đâu thì thấy bóng người con gái lúc hiện, lúc ẩn, chàng vừa gọi vừa chạy theo cho đến khi hai người cùng biến mất. Ghềnh Ráng trở thành nơi tụ đoàn của đôi uyên ương, vì cường quyền mà không nên được nghĩa vợ chồng lúc còn ở dương gian. Họ đã phải thoát tục thành tiên mới đến được với nhau. Câu chuyện đượm màu huyền thoại và đậm chất nhân văn ấy đã gán cho Ghềnh Ráng thêm hai chữ Tiên Sa, nên trong dân gian thường gọi vùng này bằng cái tên ghép Ghềnh Ráng - Tiên Sa.

Vào buổi bình mình mặt trời ló rạng trên biển, cả phía chân trời xanh thẳm pha sắc hồng tươi, màu nước bỗng nhiên rực lên, xanh tươi rói, từng góc từng góc đổi màu theo ánh sáng mặt trời. Đến khi vùng đông thực sự hiện ra rực rỡ giữa màu mây trắng, chiếu ánh sáng kì diệu xuống vạn vật thì cả mặt biển lóe sáng một màu trắng bạc. Màu xanh của trời, màu xanh của nước hòa lẫn với sắc màu của mặt trời tạo nên một màu sắc kì ảo. Cảnh biển lúc này chẳng khác gì một bức tranh thiên nhiên tuyệt mỹ.

Khi hoàng hôn buông xuống, mặt trời đỏ chói soi xuống mặt biển như nhuộm màu cho nước, làm biển đỏ rực như một biển lửa. Trên đám mây hồng huyền ảo như những dải lụa thướt tha, cảnh biển đẹp huy hoàng.

Về đêm, Ghềnh Ráng mang một vẻ đẹp huyền ảo. Bầu trời mịn màng như tấm áo choàng được dệt bằng nhung huyền. Dưới chân núi, từng đợt sóng biển ngời ánh lân tinh, hoà quyện với ánh đèn của những chiếc thuyền đi biển ngoài khơi xa cứ lấp lánh dội vào vách đá lúc tỏ lúc mờ…

Không chỉ là một bức tranh thiên nhiên tuyệt đẹp, Ghềnh Ráng còn là nơi gắn liền với thi sĩ tài danh Hàn Mặc Tử - người đã để lại cho đời những áng thơ bất hủ. Do mắc phải chứng bệnh hiểm nghèo, ông đã qua đời khi mới vừa 28 tuổi. Để thỏa nguyện mong ước của thi sỹ lúc sinh thời, năm 1969, gia đình và thân hữu đã đưa thi hài ông về táng ở Ghềnh Ráng. Ngôi mộ được xây cất trên một gò cao, lưng dựa vào núi, mặt quay ra biển là nơi mà ai ai dù chỉ một lần đặt chân đến Ghềnh Ráng cũng đều ghé thăm.

Với cảnh sắc non nước hữu tình, nên thơ hung vĩ, vẻ đẹp Ghềnh Ráng làm bất cứ ai cũng phải rung động. Để rồi khi đã đặt chân đến đây, lúc ra về còn lưu luyến mãi câu thơ được người dân truyền tụng “Gió Cầu Tấn trưa chiều thổi mát. Bãi Quy Nhơn mịn cát dễ đi. Phương Mai Ghềnh Ráng tương tri. Ngâm câu “thủy tú sơn kỳ” thảnh thơi...”.

Nguồn: Cinet.vn