Tình trạng bao, lấn chiếm và sử dụng đất lâm nghiệp không đúng mục đích trên địa bàn tỉnh Tây Ninh đã xảy từ nhiều năm trước với diện tích bao chiếm lúc đầu lên đến khoảng hơn 10.000 ha. Sau nhiều năm nỗ lực giải quyết, diện tích đất lâm nghiệp bị bao chiếm đã giảm đáng kể. Tuy nhiên, đến năm 2009 trên đất quy hoạch lâm nghiệp vẫn còn khoảng hơn 2.700 ha đất bị hơn 1.500 hộ bao chiếm sử dụng không đúng mục đích. Hậu quả là nhiều năm liền Tây Ninh không hoàn thành kế hoạch trồng mới rừng. Để giải quyết dứt điểm tình trạng này, năm 2009 lãnh đạo tỉnh quyết tâm chỉ đạo các cấp, các ngành xử lý quyết liệt.

Giữa tháng 5 năm 2009, UBND tỉnh ký Quyết định số 875/QĐ-UBND ban hành Kế hoạch giải quyết tình trạng bao, lấn chiếm và sử dụng đất lâm nghiệp không đúng mục đích trên địa bàn tỉnh Tây Ninh. Lần này UBND tỉnh yêu cầu việc xử lý được tiến hành chặt chẽ, đúng pháp luật, theo lộ trình cụ thể phù hợp cho từng loại rừng, đúng với từng đối tượng vi phạm, đồng thời phải bảo đảm tính nghiêm minh của pháp luật- mọi trường hợp vi phạm đều phải được xử lý, không đùn đẩy kéo dài, không tạo tiền lệ xấu cho việc phát sinh các vi phạm tiếp theo.

Đối với rừng đặc dụng (gồm VQG Lò Gò- Xa Mát và Khu rừng VH-LS Chàng Riệc) thì toàn bộ diện tích đang trồng cây cao su, cây ăn quả phải chặt bỏ toàn bộ để chuyển sang trồng cây rừng. Đối với rừng phòng hộ thuộc Khu rừng phòng hộ Dầu Tiếng thì thực hiện chặt bỏ theo băng để trồng cây bản địa. Đồng thời, trong Kế hoạch giải quyết tình trạng bao, lấn chiếm đất lâm nghiệp sử dụng sai mục đích còn xử lý cả các trường hợp: cất nhà trái phép trong đất quy hoạch lâm nghiệp, tự cày phá diện tích rừng trồng, cấp giấy chứng nhận QSDĐ trong đất lâm nghiệp… Đối với các hộ không tự nguyện chấp hành thì sẽ bị cưỡng chế theo quy định.

Tháng 6 năm 2009 toàn tỉnh bắt đầu triển khai thực hiện việc xử lý tình trạng bao chiếm. Trước tiên các địa phương tổ chức họp dân phổ biến chủ trương của tỉnh về giải quyết tình trạng bao, lấn chiếm đất lâm nghiệp sử dụng sai mục đích, đồng thời vận động các hộ tự nguyện đăng ký cam kết chấp hành. Sau đó vận động các hộ tự nguyện chặt bỏ cây trồng không đúng mục đích.

Nhiều nhà chòi cất trái phép trên đất quy hoạch lâm nghiệp

Ông Tạ Văn Đáo- Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn kiêm Phó trưởng Ban Thường trực BCĐ 1070 cho biết, đến cuối năm 2009 trên địa bàn các huyện Tân Biên, Tân Châu, Dương Minh Châu đã có gần 1.000 hộ dân vi phạm đăng ký cam kết phá bỏ cây trồng không đúng mục đích với tổng diện tích hơn 2.300 ha. Trong đó huyện Tân Châu có đến 525 hộ đăng ký cam kết phá bỏ cây trồng không đúng mục đích với tổng diện tích là gần 1.000 ha; huyện Tân Biên có hơn 300 hộ đăng ký cam kết với diện tích hơn 1.100 ha và huyện Dương Minh Châu có 60 hộ đăng ký cam kết với diện tích hơn 160 ha. Đến cuối năm 2009, trong tổng số hộ đăng ký cam kết đã có 281 hộ tự nguyện thực hiện chặt bỏ hơn 504,9 ha cây trồng không đúng mục đích và tiến hành trồng lại rừng.

Đặc biệt, trong tổng số diện tích mà các hộ dân đã tự nguyện chặt bỏ trong năm 2009 có đến hơn 135 ha cây cao su và gần 64 ha cây ăn trái, còn lại là cây nông nghiệp ngắn ngày. Số hộ tự nguyện chặt bỏ cây trồng không đúng mục đích nhiều nhất là ở huyện Tân Châu- có 171 hộ tự nguyện chặt bỏ cây trồng không đúng mục đích với diện tích hơn 268,5 ha, kế đến là huyện Tân Biên- có 95 hộ chặt bỏ 198,4 ha và huyện Dương Minh Châu có 15 hộ với diện tích 38 ha.

Kết quả bước đầu thực hiện Quyết định 875 của UBND tỉnh trong năm 2009 được Ban chỉ đạo đánh giá là rất quan trọng. Trong đó quan trọng nhất là qua nỗ lực tuyên truyền, giải thích, vận động đã có hàng ngàn hộ dân nhận thức được hành vi vi phạm của mình mà chấp thuận đăng ký cam kết chặt bỏ cây trồng không đúng mục đích. Đến cuối năm 2009 đã có đến gần 300 hộ tự nguyện chặt bỏ dù phải chịu thiệt thòi một phần tài sản. Nguyên nhân của kết quả trên được đánh giá là do quá trình chuẩn bị xây dựng và ban hành Kế hoạch xử lý rất chu đáo, được các bộ, ngành chức năng Trung ương cho ý kiến và quá trình triển khai Quyết định 875 được các cấp, các ngành liên quan chỉ đạo sát sao, thường xuyên, các đoàn thể tham gia vận động tích cực.

Đồng thời Ban chỉ đạo 1070 đã hết sức nỗ lực trong việc giải quyết khó khăn, tháo gỡ vướng mắc rất kịp thời qua các cuộc họp thường xuyên hằng tháng. Tuy nhiên, song song đó vẫn còn một số mặt hạn chế như: vẫn còn hơn 520 hộ thuộc diện vi phạm nhưng chưa đăng ký cam kết phá bỏ cây trồng không đúng mục đích trên đất lâm nghiệp; diện tích đất đưa vào trồng rừng so với diện tích đất các hộ đăng ký cam kết còn quá thấp; công tác rà soát, phân loại diện tích trảng ngập, nhà chòi cấp trái phép trên đất quy hoạch lâm nghiệp để đề xuất phương án xử lý còn chậm…

Năm 2010, Ban chỉ đạo 1070 chỉ đạo các địa phương tiếp tục tổ chức thực hiện Quyết định 87 quyết liệt hơn. Trong tháng 2 năm 2010, các địa phương sẽ khẩn trương mời hết 522 hộ dân vi phạm còn lại để lập biên bản yêu cầu cam kết phá bỏ cây trồng không đúng mục đích, đồng thời tiến hành lập biên bản vi phạm hành chính đối với các hộ không đăng ký cam kết và ban hành quyết định xử lý đối với các hộ đã lập biên bản vi phạm hành chính nhưng không thực hiện. Đối với các hộ đã có quyết định xử lý nhưng cố tình tránh né, trì hoãn kéo dài thì sẽ bị cưỡng chế. Ban chỉ đạo 1070 quyết tâm phấn đấu hoàn thành nhiệm vụ còn lại của Kế hoạch giải quyết tình trạng bao, lấn chiếm đất lâm nghiệp sử dụng sai mục đích trong năm 2010.

Sơn TrẦn