>> Giữa mùa khô hạn… ì ạch những trạm bơm: Trạm bơm xã Phan tưới chưa tới 15% diện tích thiết kế

Kênh dẫn chưa thông

Toàn huyện Bến Cầu nằm về phía bờ hữu (phía Tây) sông Vàm Cỏ Đông, nên từ trước đến nay hoàn toàn không được hưởng nước tưới từ hệ thống thuỷ lợi Dầu Tiếng, mặc dù trong quá trình xây dựng công trình thuỷ lợi Dầu Tiếng, nhân dân huyện Bến Cầu cũng đóng góp rất nhiều công sức trên đại công trường thuỷ nông này, không thua kém nhân dân các huyện khác trong tỉnh. Thấu hiểu sự thiệt thòi đó, tỉnh đã đầu tư xây dựng nhiều trạm bơm cho huyện Bến Cầu, lấy nước từ sông Vàm Cỏ Đông đưa lên tưới cho đồng ruộng. Thế nhưng…

Từ năm 1985, ở huyện Bến Cầu đã có 2 trạm bơm được tỉnh đầu tư xây dựng và đưa vào hoạt động. Đó là Trạm bơm Long Thuận và Trạm bơm Long Khánh. Trạm bơm Long Thuận hoàn thành năm 1985 với thiết kế ban đầu tưới khoảng 750 ha đất thuộc địa bàn xã Long Thuận. Sau một thời gian dài sử dụng mà không được duy tu đúng mức nên Trạm bơm Long Thuận bị xuống cấp nghiêm trọng, hoạt động ì ạch, diện tích tưới có lúc chỉ còn khoảng 150 ha. Đến năm 2000, Trạm bơm Long Thuận được Nhà nước đầu tư thêm hơn 10 tỷ đồng nâng cấp và bê tông hoá một số tuyến kênh để nâng diện tích tưới thiết kế lên 780 ha. Sau khi được nâng cấp, đồng thời giao về cho Công ty Khai thác công trình thuỷ lợi Tây Ninh (KTCTTLTN) quản lý, vận hành một cách bài bản thì diện tích tưới của hệ thống thuỷ lợi Trạm bơm Long Thuận được nâng lên khoảng 600 ha. Mặc dù diện tích thực tưới đạt chưa đến 80% diện tích thiết kế, nhưng đối với hệ thống các trạm bơm trong tỉnh thì đạt được như vậy đã là đáng phấn khởi, ít ra cũng có hàng trăm hộ nông dân Bến Cầu có nước tưới chống hạn trong mùa khô như năm nay.

Đáng nói hơn là Trạm bơm Long Khánh. Đây là trạm bơm được xây dựng gần như đồng thời với Trạm bơm Long Thuận, với diện tích thiết kế ban đầu là 120 ha. Sau một thời gian dài sử dụng mà không được đầu tư duy tu nên Trạm bơm Long Khánh cũng bị xuống cấp nghiêm trọng. Năm 2000, khi bàn giao về cho Công ty KTCTTLTN quản lý thì trạm này chỉ còn tưới được khoảng 20 ha. Ì ạch thêm gần 10 năm nữa, đến năm 2009 Trạm bơm Long Khánh mới được tỉnh quyết định đầu tư nâng cấp toàn bộ. Giữa năm 2009, hệ thống Trạm bơm Long Khánh ngưng cung cấp nước tưới để chuẩn bị thi công. Theo dự án nâng cấp thì Trạm bơm Long Khánh có 2 máy bơm, kênh chính dài hơn 2 km bê tông hoá hoàn toàn với diện tích tưới thiết kế nhiều hơn trạm cũ 100 ha. Những gói thầu quan trọng nhất của dự án nâng cấp Trạm bơm Long Khánh lần lượt được khởi công với thời điểm hoàn thành được ghi rất rõ ràng. Cụ thể: gói thầu xây lắp kênh dẫn, nhà trạm, nhà quản lý được khởi công ngày 27.8.2009 và thời điểm hoàn thành là cuối tháng 11.2009; gói thầu thi công kênh và công trình trên kênh chính được khởi công ngày 14.8.2009 và thời điểm hoàn thành là giữa tháng 12.2009; gói thầu cung ứng và lắp đặt thiết bị bơm khởi công ngày 8.10.2009 và thời điểm hoàn thành là tuần đầu tháng 1.2010. Như vậy, theo thời điểm hoàn thành ghi trong các lệnh khởi công thì Trạm bơm Long Khánh sẽ vận hành tưới từ giữa vụ đông xuân 2009-2010. Bà con trong khu vực phấn khởi khi dự án nâng cấp Trạm bơm Long Khánh được khởi công và hy vọng mùa khô năm nay nhiều đám ruộng trong vùng không còn phải khắc khoải chịu hạn. Thế nhưng thực tế không như vậy.

Buổi trưa đầu tháng 4 thời tiết nóng như lò lửa. Các cánh đồng ở huyện Bến Cầu khô khốc. Những đám ruộng nằm trong vùng tưới của hệ thống Trạm bơm Long Khánh cũng cùng chung số phận. Bởi lẽ, dù hợp đồng thi công có ghi thời điểm kết thúc gói thầu rõ ràng, dù lệnh khởi công của Ban quản lý dự án cũng có ghi cụ thể thời điểm hoàn thành, nhưng thực tế tiến độ thi công Trạm bơm Long Khánh hết sức ì ạch. Khi chúng tôi đến khảo sát vào đầu tháng 4- nghĩa là đã quá thời hạn phải hoàn thành các gói thầu chính hơn 3 tháng, nhưng tất cả các hạng mục đều vẫn đang còn bày biện ngổn ngang. Kênh dẫn lấy nước từ sông Vàm Cỏ Đông vào được đào chưa thông. Nhà trạm mới xây được lớp vỏ ngoài, còn bên trong trống hoác chưa có chiếc máy bơm nào được lắp đặt. Bể xả đã được xây bê tông nhưng chưa nối với đầu tuyến kênh chính. Đoạn đầu tuyến kênh chính- khoảng vài trăm mét đã được bê tông hoá, nhưng không thể nối được với bể xả do… lệch tâm (?!). Đoạn giữa tuyến kênh chính thì không thấy kênh đâu mà chỉ thấy một con đường, trên đó có xe đang chạy. Một cán bộ thuỷ nông giải thích đoạn đường này chính là… tuyến kênh chính nhưng chưa làm tới. Sở dĩ tuyến kênh biến thành con đường vì đơn vị thi công phải ủi phẳng kênh cũ cho xe máy vào thi công đoạn cuối trước, sau đó lui dần ra, lui đến đâu đào lại kênh đến đó. Qua đoạn kênh vẫn còn là đường giao thông cho thấy còn lâu nữa tuyến kênh chính mới hoàn thành. Tất cả các hạng mục ở Trạm bơm Long Khánh đáng lý ra đã phải hoàn thành trước đây hơn 3 tháng, thế nhưng hiện nay vẫn dở dang. Theo tiến độ như thế này thì chưa chắc gì vụ hè thu tới hệ thống kênh Trạm bơm Long Khánh có thể có nước tưới. Như vậy là những cánh đồng thuộc vùng tưới Trạm bơm Long Khánh vẫn phải tiếp tục “gồng mình” chịu hạn, sớm lắm cũng đến hết mùa khô năm nay.

Đồng ruộng hai bên kênh chính vẫn khô khốc.

Trong tình hình nắng hạn kéo dài gay gắt trong mùa khô năm nay, mỗi ngày chưa có nước tưới là mỗi ngày khắc khoải của bà con nông dân. Ở những vùng không thể có phương tiện gì để tưới thì bà con đành cam chịu nhìn ruộng đồng nứt nẻ. Thế nhưng ở những vùng đáng lý ra đã có nước tưới như vùng tưới Trạm bơm Long Khánh, bà con vẫn phải hằng ngày nhìn đồng ruộng khô khốc do các nhà thầu không đảm bảo tiến độ thi công, quả là điều hết sức bức xúc. Bà con nông dân nơi đây than thở “trạm bơm cũ chẳng tưới tắm được bao nhiêu, nghe trạm bơm được nâng cấp mở rộng diện tích tưới ai cũng mừng. Tấm bảng công bố dự án treo ở trụ điện bên cạnh con kênh chính ghi thời gian hoàn thành là giữa tháng 12 năm trước vẫn còn đó, thế mà đến nay chẳng đâu vào đâu, nhìn tấm bảng và nhìn thực trạng trạm, kênh như thế ai mà không bức xúc”.

Trạm bơm Long Khánh khi chưa được nâng cấp đã tưới tiêu ì ạch. Nay đã được đầu tư nâng cấp thì lại gặp phải tình trạng thi công ì ạch, chẳng biết đến bao giờ mới xong? Câu hỏi nhức nhối này, chẳng biết ai sẽ có câu trả lời !?

SƠN TRẦN

 (Còn tiếp)