Theo Chỉ thị số 33-CT/TW của Bộ Chính trị về tăng cường sự lãnh đạo của Đảng đối với việc kê khai và kiểm soát việc kê khai tài sản, kê khai và kiểm soát tài sản là giải pháp quan trọng trong công tác phòng, chống tham nhũng. Đảng đã có chủ trương và Nhà nước thể chế hoá thành những quy định cụ thể để triển khai thực hiện.

Song, thời gian qua, kê khai tài sản vẫn còn mang tính hình thức; việc công khai bản kê khai tài sản chưa được thực hiện nghiêm túc; các cơ quan, tổ chức, đơn vị, cá nhân có thẩm quyền chưa chủ động tiến hành xác minh tài sản của cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức thuộc diện phải kê khai; công tác thanh tra, kiểm tra việc thực hiện quy định về kê khai tài sản còn hạn chế.

Kê khai tài sản, thu nhập. Ảnh minh hoạ

Nhiều cán bộ bị xử lý do kê khai tài sản, thu nhập không trung thực

Ngày 6.9, Uỷ ban Tư pháp của Quốc hội họp phiên toàn thể thẩm tra các báo cáo về công tác tư pháp, phòng, chống tham nhũng năm 2023. Theo báo cáo của Chính phủ, tính đến cuối năm 2022, đã có 60.458 người kê khai tài sản, thu nhập lần đầu; 545.535 người kê khai tài sản, thu nhập hằng năm; 44.015 người kê khai bổ sung; 161.928 người kê khai tài sản thu nhập phục vụ công tác cán bộ; 655.299 người đã được công khai bản kê khai tài sản thu nhập.

Từ 8.2.2022 đến 30.4.2023, các cơ quan có thẩm quyền đã tiến hành xác minh tài sản, thu nhập của 13.093 người; có trên 2.600 người có sai sót về kê khai sai mẫu, chưa bảo đảm theo hướng dẫn, không đầy đủ thông tin, chậm thời hạn so với quy định…

Đáng chú ý, các cơ quan đã xử lý 54 người do không trung thực trong kê khai tài sản, thu nhập và giải trình nguồn gốc tài sản tăng thêm (xoá tên khỏi danh sách ứng cử; kỷ luật bằng hình thức cảnh cáo, cách chức…).

Mới đây, tại Hội nghị Trung ương 8, Ban Chấp hành Trung ương Đảng (khoá XIII) quyết định thi hành kỷ luật cách tất cả các chức vụ trong Đảng đối với ông Lê Đức Thọ- Uỷ viên Trung ương Đảng, Bí thư Tỉnh uỷ Bến Tre do vi phạm nghiêm trọng quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước, quy định những điều đảng viên không được làm và trách nhiệm nêu gương trong việc kê khai, minh bạch tài sản, thu nhập; giải trình nguồn gốc và biến động tài sản không trung thực, không đúng quy định. Vi phạm của ông Lê Đức Thọ mang tính hệ thống, kéo dài trong nhiều năm, đã gây hậu quả rất nghiêm trọng, dư luận xấu, bức xúc, ảnh hưởng đến uy tín của Đảng, mất uy tín cá nhân.

Có thể thấy, việc xử lý kỷ luật nhiều cán bộ vi phạm, kể cả uỷ viên Trung ương Đảng vì kê khai, giải trình tài sản thu nhập tăng thêm không trung thực góp phần chấn chỉnh, và là lời cảnh báo đến tất cả cán bộ, đảng viên, công chức, viên chức thực hiện nghiêm túc nghĩa vụ kê khai tài sản, thu nhập.

Để việc xác minh tài sản, thu nhập trên địa bàn tỉnh đi vào khuôn khổ

Những năm gần đây, công cuộc phòng, chống tham nhũng, tiêu cực được Đảng, Nhà nước tăng cường trên mọi lĩnh vực, việc xác minh kê khai tài sản, thu nhập thực hiện ngày càng chặt chẽ. Đây được xem là một trong những giải pháp quan trọng trong công tác phòng, chống tham nhũng, tiêu cực.

Tại Tây Ninh, 9 tháng đầu năm 2023, việc xác minh tài sản, thu nhập của Uỷ ban Kiểm tra (UBKT) đối với đảng viên được thực hiện nghiêm túc, đã xác minh 152 trường hợp. Qua xác minh, đã kiểm điểm rút kinh nghiệm đối với 40 đảng viên còn khuyết điểm.

Đối với khối chính quyền, năm 2023 là năm thứ 2 Thanh tra tỉnh Tây Ninh tiến hành xác minh tài sản, thu nhập theo quy định của Luật Phòng, chống tham nhũng năm 2018 và Nghị định số 130/2020/NĐ-CP của Chính phủ.

Kế thừa phương pháp đã tiến hành trong kỳ xác minh năm trước và mở rộng dần phạm vi xác minh nội dung tài sản, thu nhập, ngay từ đầu năm 2023, Thanh tra tỉnh bốc thăm ngẫu nhiên lựa chọn đối tượng xác minh tài sản, thu nhập với sự chứng kiến, thực hiện của UBKT Tỉnh uỷ và Uỷ ban MTTQVN tỉnh. Trên cơ sở đó, Thanh tra tỉnh tiến hành xác minh tài sản, thu nhập 42 cá nhân được xác minh và đại diện lãnh đạo các cơ quan, địa phương quản lý người được xác minh.

Qua tiếp nhận, thực hiện xác minh tài sản thu nhập của cơ quan có thẩm quyền xác minh tài sản, thu nhập cho thấy vẫn còn một số băn khoăn, vướng mắc. Trao đổi tại hội nghị sơ kết công tác kiểm tra, giám sát 9 tháng đầu năm 2023 do UBKT Tỉnh uỷ tổ chức, ông Đặng Văn Nghĩa- Phó Chánh Thanh tra tỉnh cho biết, việc hướng dẫn, tổ chức thực hiện kê khai tài sản, thu nhập hiện nay chưa đồng bộ, vẫn còn nhầm lẫn giữa “loại tài sản” và “một tài sản”.

Năm 2023, qua xác minh tài sản, thu nhập của hơn 40 trường hợp (đều là đảng viên) thì do những đầu mối này tiếp thu không thống nhất, chưa nghiên cứu kỹ văn bản hướng dẫn và các cơ quan, đơn vị không thẩm tra lại dẫn đến khi cơ quan có thẩm quyền đi xác minh thì thấy mỗi người có một kiểu kê khai.

Thanh tra tỉnh Tây Ninh công bố quyết định xác minh tài sản, thu nhập năm 2023. Ảnh: Thanh tra tỉnh

Theo Hướng dẫn số 03-HD/UBKTTW ngày 3.11.2022 của UBKT Trung ương về thực hiện một số điều của quy chế phối hợp giữa các cơ quan kiểm soát tài sản, thu nhập, hằng năm, thường trực uỷ ban hoặc UBKT (nơi không có thường trực uỷ ban) xây dựng, ban hành kế hoạch xác minh tài sản, thu nhập của đối tượng có nghĩa vụ kê khai do cấp uỷ cấp mình quản lý.

Số lượng đảng viên được xác minh tài sản, thu nhập được lựa chọn tối thiểu bằng 10% số người có nghĩa vụ kê khai tài sản hằng năm (bao gồm cả người có nghĩa vụ kê khai là đối tượng kiểm tra, giám sát, giải quyết tố cáo).

Phó Chủ nhiệm UBKT Tỉnh uỷ Nguyễn Hoàng Nam cho biết, đối với việc lựa chọn tối thiểu 10% số người có nghĩa vụ kê khai tài sản hằng năm, về cách làm, ngoài thực hiện bốc thăm ngẫu nhiên, có những trường hợp được chỉ định kê khai tài sản, thu nhập.

Đó là trường hợp đảng viên có đơn, thư phản ánh, tố cáo biến động về tài sản, thu nhập; đảng viên công tác tại cơ quan, đơn vị dễ xảy ra tham nhũng, tiêu cực và đảng viên là người đứng đầu tổ chức, cơ quan, đơn vị hoặc có chỉ đạo của cấp trên.  

Về quy trình, hiện Trung ương chưa có, nhưng vừa rồi, UBKT Trung ương đã lấy ý kiến các tỉnh, thành phố về nội dung này để sớm hoàn thiện, ban hành trong thời gian tới. Phó Chủ nhiệm UBKT Tỉnh uỷ Nguyễn Hoàng Nam cho biết thêm, thực hiện Nghị định số 130 của Chính phủ, hướng dẫn của Thanh tra tỉnh kết hợp các quy định, hướng dẫn của UBKT Trung ương, việc xác minh tài sản thu nhập trên địa bàn tỉnh càng ngày càng đi vào khuôn khổ đối với cán bộ, đảng viên thuộc diện kê khai và các cơ quan có thẩm quyền kiểm soát tài sản, thu nhập.

Trong thời gian tới, để thực hiện nghiêm túc việc kê khai tài sản thu nhập và xác minh tài sản, thu nhập thì đảng viên thuộc đối tượng kê khai cũng như các bộ phận liên quan phải nghiên cứu một cách tổng thể các văn bản quy định của Đảng, của Nhà nước, nhất là Nghị định số 130/2020/NĐ-CP của Chính phủ và các phụ lục kèm theo.

Phó Chủ nhiệm UBKT Tỉnh uỷ Nguyễn Hoàng Nam trao đổi làm rõ một số nội dung về công tác xác minh tài sản, thu nhập của UBKT đối với đảng viên.

Trên cơ sở xây dựng kế hoạch và tiến hành xác minh tài sản, thu nhập hằng năm, các cơ quan có thẩm quyền xác minh sẽ lấy thông tin từ ngân hàng, cảnh sát giao thông, tài nguyên môi trường để đối chiếu.

Những nội dung kê khai tài sản chưa đầy đủ hoặc còn hiểu sai, cơ quan kiểm soát tài sản sẽ yêu cầu đảng viên kê khai lại hoặc bổ sung đầy đủ; nếu phát hiện những trường hợp kê khai không trung thực, bất minh thì UBKT sẽ kiểm tra khi có dấu hiệu vi phạm. Trong quá trình kiểm tra cán bộ diện cấp uỷ quản lý, những trường hợp cần thiết có thể gắn luôn với kiểm tra kê khai tài sản, thu nhập.

Phương Thuý