6 người hầu tòa đều là cựu cán bộ của Bảo hiểm xã hội Việt Nam (BHXH Việt Nam). 5 trong số này bị truy tố về tội Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng, theo khoản 3, điều 165 Bộ luật Hình sự 1999) gồm: ông Lê Bạch Hồng (cựu thứ trưởng Lao động, Thương binh và xã hội, cựu tổng giám đốc); ông Nguyễn Huy Ban (cựu tổng giám đốc); ông Trần Tiến Vỹ (cựu trưởng phòng Kế hoạch - Tổng hợp); ông Hoàng Hà (cựu trưởng phòng Kế hoạch - Tổng hợp, Ban Kế hoạch - Tài chính) và ông Nguyễn Phước Tường (cựu Trưởng ban Kế hoạch - Tài chính). Khung hình phạt truy tố từ 15 đến 20 năm tù.

Riêng bà Trần Thanh Thủy (nguyên chuyên viên Phòng Kế hoạch - Tổng hợp, Ban Kế hoạch - Tài chính) bị cáo buộc tội Thiếu trách nhiệm gây hậu quả nghiêm trọng, theo khoản 2 điều 285, Bộ luật Hình sự 1999. Khung hình phạt từ 3 đến 12 năm tù.

Vụ án nằm trong giai đoạn 2 điều tra mở rộng các sai phạm của Vũ Quốc Hảo (tổng giám đốc Công ty cho thuê tài chính II - ALC II) và đồng phạm.

Hai cựu tổng giám đốc Lê Bạch Hồng (áo xanh) và Nguyễn Huy Ban trong sáng 18/9. Ảnh: Việt Dũng

Trong hơn 10 luật sư tham gia bào chữa, ông Hồng có 4 người. Tại phần thủ tục, một số luật sư đề nghị triệu tập thêm người có quyền lợi nghĩa vụ liên quan, nếu không thì hoãn xét xử.

Sau ít phút hội ý, chủ tọa Nguyễn Xuân Thu cho hay vẫn tiếp tục phiên tòa, quá trình xét xử nếu thấy cần thiết sẽ đề nghị cơ quan điều tra triệu tập thêm. Phiên tòa sẽ làm việc cả thứ bảy và chủ nhật, dự kiến kết thúc vào ngày 24/9. 

Theo cáo trạng, pháp luật không cho phép ALCII vay vốn của Bảo hiểm xã hội Việt Nam song ông Vũ Quốc Hảo vẫn gặp ông Ban, Tường đặt vấn đề và được đồng ý.

Từ tháng 4/2008 đến tháng 8/2009, Bảo hiểm xã hội Việt Nam đã ký 14 hợp đồng cho ALCII vay hơn 1.000 tỷ đồng từ Quỹ Bảo hiểm xã hội. Trong đó, ông Ban trực tiếp ký và chỉ đạo thực hiện 11 hợp đồng cho vay, tổng số 630 tỷ đồng, không dựa trên cơ sở quy định của pháp luật. Ông Hồng trực tiếp ký và chỉ đạo thực hiện 3 hợp đồng cho vay, tổng số tiền 380 tỷ đồng.

Sau khi thanh toán được một hợp đồng (200 tỷ đồng), ALC II không thanh toán lãi hàng tháng, không trả tiền gốc khi đến hạn. Cuối tháng 12/2015, số nợ cả gốc và lãi của ALC II đối với Bảo hiểm xã hội Việt Nam là hơn 1.500 tỷ đồng. Ngày 31/7/2018, TAND TP HCM tuyên bố ALC II phá sản. Tính đến nay, số nợ của ALC II là hơn 1.700 tỷ đồng, không có khả năng trả.

Ông Lê Bạch Hồng bị còng tay khi trả lời HĐXX vào ngày đầu tiên của phiên xét xử. Ảnh: Việt Dũng

Theo cơ quan công tố, ông Ban biết hoạt động đầu tư Quỹ phải thực hiện theo Luật Bảo hiểm xã hội, song không chỉ đạo cấp dưới kiểm tra tính pháp lý, tổ chức hoạt động của ALC II trước khi cho vay. Bị cáo đã chỉ đạo cho vay 630 tỷ đồng không đúng đối tượng, không đảm bảo nguyên tắc đầu tư Quỹ bảo hiểm xã hội, trái với Luật Bảo hiểm xã hội. Bị cáo gây thiệt hại cho Nhà nước tổng cộng hơn 1.263 tỷ đồng (cả gốc và lãi).

Ông Hồng biết BHXH Việt Nam chỉ được cho một số ngân hàng vay tiền theo Luật Bảo hiểm xã hội nhưng vẫn ký, chỉ đạo thực hiện 3 hợp đồng (một hợp đồng vay ngắn hạn đã tất toán), gây thiệt hại cho Nhà nước gần 435 tỷ đồng (cả gốc lẫn lãi).

Cơ quan công tố cũng cáo buộc, ông Tường tham mưu trực tiếp để ông Ban ký và là người thực hiện 14 hợp đồng cho vay. Các ông, bà Vỹ, Hà, Thủy đã không tham mưu cho trưởng ban tài chính về 14 bản hợp đồng vay vốn trái pháp luật này.

Trong vụ án, VKS thấy ông Hảo có dấu hiệu đồng phạm với các bị cáo về tội "Cố ý làm trái quy định của Nhà nước về quản lý kinh tế gây hậu quả nghiêm trọng". Tuy nhiên, việc thất thoát tài sản của Nhà nước tại ALC II, trong đó có phần tiền vay của Bảo hiểm xã hội Việt Nam, ông Hảo và một số cấp dưới đã bị xét xử về các tội danh khác nhau trong các vụ án khác.

Trong đó, ông Hảo đã hai lần bị tuyên phạt tử hình về tội Tham ô tài sản, hiện chờ thi hành án. Do đó, VKS không đề cập xử lý ông Hảo và các cán bộ cấp dưới có liên quan tại ALC II trong vụ án này.

Nguồn VNE