Ba năm gần đây, người trồng huệ ở Hảo Đước đều
khốn đốn vì cây huệ bị bệnh, bị sâu hại. Câu hỏi được đặt ra là có nên khuyên bà
con nông dân tạm dừng trồng huệ? Đồng thời, nên chăng ngành nông nghiệp và chính
quyền địa phương có biện pháp giúp đỡ bà con, ít nhất là giúp tìm ra nguyên nhân
gây bệnh cho cây, để có cách phòng ngừa nhằm hạn chế rủi ro trong thời điểm xuân
về Tết đến?
Thiệt hại nặng nề
“Nhìn đám huệ tốt mơn mởn trong thời gian đầu,
cả nhà tui vui lắm, khấp khởi mừng thầm, chuyến này ăn Tết sẽ ngon miệng. Không
ngờ, trời cho thấy mà không cho ăn, tui tuyệt vọng quá…”- bà Lê Thị Diệp, một
người dân ở ấp Trường, xã Hảo Đước (Châu Thành) vừa ngắm nhìn đám huệ vừa than
thở.
Đây là vụ thứ hai, nhà bà Diệp thuê đất trồng
huệ. Năm ngoái, bà trồng được ba công huệ, vào dịp Tết, huệ có giá nên thu nhập
cũng khá. Vụ huệ năm nay nhà bà Diệp cũng trồng ba công. Những ngày đầu, cây huệ
phát triển tốt, cả nhà bà rất mừng, hy vọng một mùa huệ bội thu. Nhưng khi những
cây huệ đầu tiên ra hoa thì chúng bắt đầu có dấu hiệu bất thường, cho thấy cây
đã bị nhiễm bệnh: ngọn huệ sần sùi, nổi gai trông rất xấu. Sau khi trổ được mấy
ngày, hoa chuyển sang màu nâu nâu, vàng vàng hoặc hơi đo đỏ. Sau khi phát bệnh,
cây huệ không cao được nữa, chúng cứ “ỳ” ra rồi bắt đầu héo úa. Người trồng huệ
không biết chính xác cây huệ bị bệnh gì nên cứ gọi theo cách hiểu của họ: bệnh
sượng. “Vào thời điểm này năm ngoái, với ba công huệ này, mỗi lần thu hoạch, nhà
tui bán được gần một triệu đồng nhưng năm nay, mỗi lần bán chỉ được chừng hơn
trăm ngàn. Sắp tới Tết nhưng không có huệ để bán” - bà Diệp rầu rĩ.
![Hảo Đước: Huệ héo, người rầu](/resources/newsimg/002011/01/17/hue%20reo_noi%20bat.jpg) |
Ông Hải rầu rĩ bên ruộng huệ |
Một trong những người bị thiệt hại nặng nề nhất
là ông Lương Văn Tửng, nhà ở ấp Bình Lợi. Vụ huệ này nhà ông Tửng trồng đến gần
một mẫu. Tính đến thời điểm này, sau 4 tháng kể từ ngày trồng, chi phí cho đám
huệ của ông đã lên đến khoảng 70 triệu đồng. Vậy mà, đám huệ sau khi lên được
khoảng hai gang tay thì bắt đầu sinh chuyện. Những bông hoa nhỏ vừa nhú lên được
mấy ngày tự dưng bị xoắn lại, uốn theo hình lưỡi câu và sượng ngang không lớn,
không cao được nữa. Là người có gần chục năm trồng huệ, ông Tửng đã tìm mọi
cách, kể cả lên mạng internet tìm tài liệu để biết cách chữa trị nhưng đều không
mang lại kết quả. Nghe nói cây huệ trồng trên đất mới sẽ ít có nguy cơ mắc bệnh
hơn trồng trên đất cũ, năm nay ông Tửng đã trồng huệ trên khu đất mới nhưng huệ
vẫn cứ bệnh. Mấy ngày qua, ông cho người phun thuốc với hy vọng cứu được những
cây huệ chưa ra hoa nhưng xem ra rất khó trị cái chứng bệnh mà bản thân ông cũng
không biết nó là gì.
Nhà ông Nguyễn Văn Hải trồng 4 công huệ, tổng số
tiền mà ông bỏ ra đầu tư cho đám huệ này đã hơn 40 triệu đồng, chúng cũng đang
bị chứng bệnh tương tự. Ông Hải cho biết: không chỉ riêng Tây Ninh mà ở một số
địa phương khác có truyền thống trồng huệ như Tiền Giang, Vũng Tàu và huyện Bình
Chánh của TP.HCM người trồng huệ năm nay cũng đang điêu đứng vì huệ bệnh. So với
năm ngoái, giá bông huệ năm nay cao hơn nhiều. Vào thời điểm này năm trước, giá
mỗi cành khoảng 1.400 đồng, còn giá hiện tại đã là 2.200 đồng. Sau ngày ông Táo
về trời, giá bông huệ mới thực sự lên cao. “Nhưng lúc đó làm gì có huệ mà bán?
Sâu hại chết hết còn đâu nữa, được giá thì lại mất mùa”- ông Hải buồn rầu nói.
Mấy ngày nay, ông đang cho hái những bông huệ bệnh, bỏ lên bờ cho bò ăn! “Nếu
như không bị bệnh, số bông huệ phải bỏ trong mấy ngày nay nhà tui có thể bán
được vài ba triệu đồng. Ước tính đám huệ phải thất thu đến 80%” – ông xót xa.
Có nên tạm dừng trồng huệ?
Mặc dù bị thiệt hại nặng nề như vậy nhưng những
người trồng huệ, sang năm chắc họ vẫn sẽ trồng! Lý do trước hết là bởi cây huệ
có giá trị kinh tế cao, một mẫu huệ nếu được mùa, được giá thì doanh thu phải
đến cả trăm triệu đồng. Trước đây, nhiều hộ nông dân đã thực sự giàu lên nhờ cây
huệ. Thứ hai, đối với nhiều hộ nông dân ở xã Hảo Đước, trồng huệ gần như đã trở
thành nghề truyền thống, rất khó bỏ. Họ trồng huệ không đơn thuần lý do kinh tế
mà còn vì rất yêu loài cây này, bỏ đi là thấy nhớ lắm! Thứ ba, nếu như bỏ không
trồng thì đến khi muốn trồng lại phải đi mua giống (củ huệ) với giá rất cao.
Theo ông Trương Thành Nhân, Phó Chủ tịch Uỷ ban
nhân dân xã phụ trách kinh tế của xã Hảo Đước, năm nay diện tích trồng huệ không
giảm so với năm ngoái, thậm chí có nhà còn trồng nhiều hơn. Đây không phải là
lần đầu tiên cây huệ bị bệnh nhưng hiện tại chưa ai biết cách chữa trị.
Ba năm gần đây, người trồng huệ ở Hảo Đước đều
khốn đốn vì cây huệ bị bệnh, bị sâu hại. Câu hỏi được đặt ra là có nên khuyên bà
con nông dân tạm dừng trồng huệ? Đồng thời nên chăng ngành nông nghiệp và chính
quyền địa phương có biện pháp giúp đỡ bà con, ít nhất là giúp tìm ra nguyên nhân
gây bệnh cho cây, để có cách phòng ngừa nhằm hạn chế rủi ro trong thời điểm xuân
về Tết đến?
Đ.V.T