Giám đốc Sở Y tế Hoa Công Hậu.

Ngày 30.6.2017, UBND tỉnh ban hành kế hoạch triển khai thực hiện thí điểm mô hình bác sĩ gia đình tại Tây Ninh năm 2017-2018.

Theo tinh thần của văn bản này, mô hình bác sĩ gia đình nhằm cung ứng dịch vụ chăm sóc sức khoẻ toàn diện, lồng ghép và thực hiện cho cá nhân, gia đình, cộng đồng. Mô hình phải dựa vào cộng đồng, duy trì mối quan hệ lâu dài giữa bác sĩ với người bệnh.

Phát triển mô hình bác sĩ gia đình sẽ góp phần nâng cao chất lượng chăm sóc sức khoẻ ban đầu theo hướng dự phòng, toàn diện và liên tục. Mô hình này cũng  góp phần sàng lọc bệnh tật, chuyển tuyến phù hợp và giảm tải bệnh viện tuyến trên.

Theo kế hoạch của UBND tỉnh, trong hai năm 2017-2018, trên địa bàn tỉnh có ít nhất 20 bác sĩ công tác tại trạm y tế xã được đào tạo về y học gia đình; có ít nhất 40 y sĩ, điều dưỡng, hộ sinh viên, cán bộ công tác tại các trạm y tế hoạt động theo nguyên lý y học gia đình được đào tạo ngắn hạn về y học gia đình, toàn tỉnh có 9 trạm y tế thuộc trung tâm y tế huyện, thành phố hoạt động theo nguyên lý y học gia đình.

Về mô hình tổ chức, phòng khám bác sĩ gia đình được chia làm 2 loại, gồm phòng khám bác sĩ gia đình tư nhân (bao gồm cả phòng khám, chữa bệnh ngoài giờ hành chính có nhu cầu hoạt động theo mô hình phòng khám bác sĩ gia đình) và phòng khám gia đình thuộc trung tâm y tế huyện, thành phố.

Về nhân lực, tại trạm y tế xã, phường hoạt động theo nguyên lý y học gia đình phải có bác sĩ đa khoa được đào tạo tối thiểu 3 tháng về y học gia đình. Ðối với phòng khám bác sĩ gia đình, người chịu trách nhiệm chuyên môn của phòng khám phải có chứng chỉ hành nghề bác sĩ gia đình.

Người trực tiếp khám, chữa bệnh và quản lý sức khoẻ phải được đào tạo về y học gia đình. Riêng với phòng khám bác sĩ gia đình thuộc trung tâm y tế huyện, thành phố thì bác sĩ, y sĩ, điều dưỡng của trung tâm có thể luân chuyển tham gia khám, chữa bệnh tại phòng khám bác sĩ gia đình. UBND tỉnh cũng quy định cụ thể  về cơ sở vật chất, trang thiết bị, chức năng, nhiệm vụ đối với mô hình y tế này.

Sau khi có kế hoạch và chỉ đạo của UBND tỉnh, ngày 17.7.2017, Sở Y tế ban hành kế hoạch triển khai thực hiện thí điểm mô hình phòng khám bác sĩ gia đình tại Tây Ninh trong 2 năm 2017-2018. Lãnh đạo Sở cho biết, bác sĩ gia đình là bác sĩ đa khoa thực hành, hướng về gia đình, biết rõ hoàn cảnh người bệnh cũng như gia đình của họ. Theo kế hoạch, bắt đầu từ tháng 3.2018, các đơn vị cơ sở y tế đã được lựa chọn thí điểm sẽ bắt đầu triển khai mô hình này.

Bác sĩ Hoa Công Hậu- Giám đốc Sở Y tế cho biết, từ những năm 1960, y học gia đình đã ra đời ở các quốc gia phát triển như Mỹ, Anh. Hiện nay, mô hình này tiếp tục phát triển rộng rãi ở Pháp, Úc, Canada, Philippines, Malaysia, đặc biệt ở Cuba- một quốc gia có nền y học tiên tiến, bác sĩ gia đình phát triển rất mạnh.

Tại Việt Nam, năm 1998, dự án phát triển đào tạo bác sĩ gia đình đã được các trường đại học y triển khai. Ở thời điểm hiện tại, mô hình bác sĩ gia đình đã được triển khai ở nhiều địa phương như Hà Nội, Hải Phòng, Thái Nguyên, Thừa Thiên Huế, TP. Hồ Chí Minh, Cần Thơ.

Tại Tây Ninh, tháng 7.2016, Sở Y tế phối hợp với Trường đại học Y khoa Phạm Ngọc Thạch mở một lớp đào tạo bác sĩ gia đình cho 65 học viên. Tháng 12.2017, Sở tiếp tục phối hợp với Trường đại học Cần Thơ đào tạo thêm 15 bác sĩ gia đình. Theo kế hoạch, đến tháng 4.2018, số học viên này sẽ hoàn thành chương trình học. Như vậy, Tây Ninh sẽ có khoảng 80 bác sĩ được cấp chứng chỉ bác sĩ gia đình.

Bác sĩ Hoa Công Hậu cho biết thêm, do mô hình bác sĩ gia đình hãy còn ở những bước đi đầu tiên nên việc thực hiện còn có những khó khăn, bất cập. Ví dụ như nhân lực còn thiếu, cơ sở vật chất còn chưa hoàn thiện. Một số ý kiến đến từ các trạm y tế xã được chọn thí điểm triển khai mô hình bác sĩ gia đình cũng phản ánh những điều bất cập: có trường hợp sau khi được cấp chứng chỉ bác sĩ gia đình thì đã… đến tuổi nghỉ hưu. Cũng có trường hợp bác sĩ gia đình của trạm y tế này lại bị điều động đến trạm y tế khác (nhằm hội đủ tiêu chí xây dựng xã nông thôn mới).

Tại Tây Ninh, cho đến thời điểm này, mô hình bác sĩ gia đình vẫn chưa đi vào hoạt động.

Ð.V.T