Cuộc kháng chiến vĩ đại đó do Đảng Cộng sản Việt Nam lãnh đạo. Ngay trong những năm dài “vừa kháng chiến vừa kiến quốc”, công tác xây dựng, chỉnh đốn Đảng và cả những nguy cơ đặt ra cho một đảng cầm quyền cũng đã được đặt ra. 

Phải nói rõ điều này, vì không ít người nghĩ rằng, công cuộc xây dựng, chỉnh đốn Đảng chỉ mới được đặt ra trong những năm gần đây. Loạt bài này đề cập đến vai trò của cố Tổng Bí thư Lê Duẩn trong xây dựng Đảng, người người lãnh đạo kháng chiến ở Nam bộ và sau đó, trên phạm vi cả nước, ông cũng là người có gắn bó với mảnh đất Tây Ninh. 

Những điều ông nói về xây dựng Đảng có nội dung đã thuộc về lịch sử nhưng nhiều nội dung vẫn còn nguyên tính thời sự, sau hơn nửa thế kỷ, đặc biệt trong công cuộc “sắp xếp lại giang sơn” hôm nay.

Có tập thể, cá nhân mới thực hiện tốt chủ trương

“Giữa cấp tỉnh và các Bộ, giữa Uỷ ban Hành chính tỉnh và Thường vụ Hội đồng Chính phủ cần liên hệ với nhau nhiều hơn, bàn bạc với nhau kỹ hơn để giải quyết công việc trực tiếp và nhanh chóng. 

Phải lấy tinh thần phụ trách trước nhân dân và tinh thần đồng chí để làm việc với nhau, đó là nội dung của tinh thần hợp tác xã hội chủ nghĩa giữa các ngành trung ương với các tỉnh cũng như giữa các ngành với nhau. 

Cố nhiên là có quyền hạn, có chức trách của từng ngành, từng cấp, có cấp trên, cấp dưới, nhưng trong ý thức làm việc thì không có cấp bậc, phải coi công việc của địa phương là công việc của ngành, công việc của trung ương cũng là công việc của địa phương” - Bí thứ thứ nhất Lê Duẩn phát biểu năm 1965.

Chủ tịch Hồ Chí Minh và Tổng Bí thư Lê Duẩn tại cuộc mít tinh kỷ niệm Ngày Quốc tế Lao động 1.5.1969, tổ chức tại Hội trường Ba Đình, Hà Nội. Ảnh tư liệu

Ông chỉ rõ, cấp trên hay cấp dưới đều phải vì sự nghiệp chống Mỹ, cứu nước mà làm việc, không thể để cho tư tưởng bản vị, cục bộ làm tổn thương đến lợi ích tối cao đó được. 

Trong một cấp, phải bảo đảm nguyên tắc lãnh đạo tập thể. Không có mâu thuẫn giữa vấn đề lãnh đạo tập thể và cá nhân phụ trách, càng có dân chủ bàn bạc, có lãnh đạo tập thể thì cá nhân phụ trách mới bảo đảm làm tốt và làm đúng đường lối chủ trương. 

Ngược lại, tinh thần phụ trách cá nhân càng cao thì càng thực hiện tốt sự lãnh đạo tập thể. Tập thể là quan trọng, tập thể mới sáng suốt, còn cá nhân nào cũng có thể có lúc mắc sai lầm, cho nên trong một cấp uỷ nhất thiết không thể để xảy ra tư tưởng gia trưởng, tư tưởng độc tôn.

Muốn có phong trào cách mạng trong sản xuất, phải biến đường lối chủ trương của Đảng thành công việc của quần chúng, thành hành động cách mạng của quần chúng. 

Làm công tác tư tưởng không phải là nói cái gì trừu tượng, chung chung mà phải đi vào những vấn đề cụ thể của sản xuất. Tư tưởng rất quan trọng, công tác tư tưởng phải làm tốt để bảo đảm cho quần chúng có nhiệt tình cách mạng và hành động cách mạng. 

Nhưng còn phải có tổ chức bảo đảm nữa. Muốn sản xuất mạnh thì các chi bộ Đảng trong các cơ sở sản xuất phải mạnh, muốn có nông nghiệp mạnh, hợp tác xã tốt thì chi bộ Đảng ở nông thôn phải mạnh. Vấn đề có tầm quan trọng quyết định cho sản xuất tốt, nói cho cùng là chi bộ phải tốt.

Công tác tư tưởng phải luôn luôn gắn liền với công tác tổ chức

Công tác tư tưởng nhằm xây dựng, củng cố tổ chức. Trái lại, công tác tổ chức nhằm duy trì và bảo đảm cho công tác tư tưởng phát triển và đem lại kết quả thiết thực. 

Tất cả mọi người ở trong một tổ chức nhất thiết phải làm theo những nhiệm vụ và kỷ luật do tổ chức ấy đề ra, nghĩa là phải tự rèn luyện tư tưởng mình phù hợp với yêu cầu, nhiệm vụ của tổ chức ấy. 

Cho nên, công tác tuyên huấn và công tác tổ chức phải phối hợp thật chặt chẽ với nhau. Tuyên truyền giáo dục, đấu tranh tư tưởng cũng chưa đủ, công tác tổ chức phải bảo đảm sao cho cán bộ, đảng viên tuân thủ kỷ luật và làm tròn nhiệm vụ. 

Phải xây dựng thành một chế độ, một nền nếp trong chi bộ Đảng, trong xí nghiệp, trong hợp tác xã, để không ai được làm trái chính sách chủ trương của Đảng, Nhà nước, làm thiệt hại đến lợi ích của xí nghiệp, của hợp tác xã. 

Phải quy định những nguyên tắc kiểm tra từ trên xuống và từ dưới lên, bảo đảm quyền hạn trách nhiệm quần chúng kiểm tra đảng viên, cán bộ, phải sử dụng cốt cán ngoài Đảng, sử dụng vai trò của đoàn thể quần chúng, nhất là công đoàn và đoàn thanh niên lao động trong việc thực hiện và kiểm tra công tác quản lý kinh tế, ông nói.

Ông chỉ rõ, nếu không có tổ chức bảo đảm thì trong Đảng, nhất là ở cơ sở dễ sinh ra tình trạng lôi bè kéo cánh, thông đồng nhau, bao che cho nhau, dối trên lừa dưới để làm bậy.

Có làm tất cả những cái đó thì mới bảo đảm có chi bộ mạnh, toàn Đảng có sức chiến đấu. Trong thời kỳ hoạt động bí mật, Đảng rất coi trọng giáo dục cho đảng viên khí tiết của người cộng sản, nhưng dù có giáo dục sâu sắc đến đâu cũng chưa có bảo đảm là đảng viên không khai báo làm lộ bí mật của Đảng. 

Vì thế, phải có kỷ luật, có nguyên tắc hoạt động để bảo đảm khi đảng viên bị bắt, cơ sở Đảng khỏi bị vỡ, cơ quan lãnh đạo của Đảng không bị lộ. Bây giờ cũng vậy, nói tư tưởng mà xem nhẹ tổ chức là không đúng. 

Tư tưởng và tổ chức phải đi đôi với nhau, phối hợp với nhau, hỗ trợ lẫn nhau và bảo đảm giữ vững sự nhất trí về chính trị, về tư tưởng và hành động trong Đảng.

Đề cao kỷ luật

“Trong thời gian qua, một số đồng chí chúng ta tuy chỉ là một số ít, tỏ ra không vững vàng lắm, không nắm vững tinh thần cơ bản của đường lối của Trung ương Đảng cho nên dao động, lung lay. 

Đó là vì các đồng chí ấy kém ý thức tổ chức và kém cả tinh thần tự chủ, độc lập, dễ theo đuôi thời cuộc. Tinh thần tự cường, tự lập của một dân tộc thể hiện bằng sự độc lập về tư tưởng và chính trị của dân tộc ấy. 

Đảng ta xuất phát từ tình hình và thực tiễn cách mạng của nước ta, vận dụng nguyên lý của chủ nghĩa Marx - Lenin để đề ra đường lối sách lược của Đảng…. 

Kinh nghiệm cho thấy rằng khi nào giữ vững được độc lập về tư tưởng thì Đảng ta mới vận dụng được một cách sáng tạo chủ nghĩa Marx - Lenin vào thực tiễn cách mạng nước ta. 

Mỗi cán bộ, đảng viên cũng phải xây dựng cho mình tư tưởng tự chủ, có như thế mới quán triệt được sâu sắc đường lối của Trung ương Đảng, mới không nghiêng ngả, lừng chừng, và mới làm đúng đường lối của Trung ương với tinh thần kỷ luật tự giác”.

Để bảo đảm thắng lợi, cần phải đề cao kỷ luật trong Đảng. Tất cả đảng viên phải làm theo đường lối của Trung ương, phải phục tùng hoàn toàn sự lãnh đạo của Đảng. 

Nếu còn ý kiến khác do chưa hiểu hoặc chưa đồng tình, thì nói có tổ chức, trình bày trong chi bộ, với cơ quan có trách nhiệm, tuyệt đối không được làm theo ý kiến cá nhân, không được lấy ý kiến cá nhân thay thế đường lối chủ trương của Đảng. Kỷ luật của Đảng không cho phép cán bộ, đảng viên hành động theo tự do cá nhân, trong thời kỳ chiến tranh, kỷ luật lại càng phải nghiêm ngặt hơn bao giờ hết.

“Thanh niên là lứa tuổi say sưa với lý tưởng nhất, dám hy sinh nhất, nhạy bén với cái mới nhất. Các cấp uỷ Đảng, các chi bộ Đảng phải đánh giá đúng khả năng cách mạng của thanh niên, phải đặt đúng vị trí của Đoàn Thanh niên lao động, thông qua Đoàn Thanh niên lao động mà giáo dục, động viên tổ chức thanh niên thành người giúp việc đắc lực nhất của Đảng trong mọi công tác cách mạng Thanh niên là những người nắm lấy tương lai huy hoàng, thanh niên phải tắm mình trong ánh hào quang rực rỡ của tương lai. 

Nhưng thanh niên không bao giờ được quên quá khứ đau khổ của dân tộc ta và những truyền thống tốt đẹp của các bậc tiền bối, phải biết tôn trọng, giữ gìn, làm rạng rỡ thêm mãi những di sản quý báu của cha ông, phải tự rèn luyện mình và giáo dục cả thiếu nhi trở thành lớp người kế tục xứng đáng sự nghiệp vẻ vang của dân tộc và của Đảng - Bí thư thứ nhất Lê Duẩn nói về vai trò của thế hệ trẻ trong những tháng năm cả nước ra trận.

Việt Đông

(còn tiếp)

Tại Hội nghị cán bộ do Ban Bí thư Trung ương Đảng triệu tập ngày 28.7.1965, Bí thư thứ nhất Đảng Lao động Việt Nam, phát biểu, khâu thực hiện (nghị quyết của Đảng) lâu nay vẫn còn nhiều mắc mứu do tổ chức và lề lối làm việc chưa bảo đảm, mặt khác do tư tưởng chưa thông suốt, ý thức bản vị, cục bộ vẫn còn nặng giữa các ngành, các cấp. “Phải kiên quyết giảm bớt cách làm việc bằng giấy tờ không cần thiết”.