Tổ chức là công cụ, là phương tiện của tư tưởng

Nói tư tưởng mà không nói tổ chức là khi nói từng người riêng lẻ, bởi vì hành động của bất cứ người nào cũng đều do một tư tưởng nhất định chi phối, nếu họ có tư tưởng đúng thì họ sẽ hành động đúng. Nhưng khi đề cập đến một tập thể bao gồm nhiều người gắn bó với nhau bằng một quan hệ nào đó, thì tư tưởng nhất thiết phải gắn liền với tổ chức, bởi vì đối với cả một tập thể, có tư tưởng đúng chưa đủ mà còn phải có tổ chức chặt chẽ nữa thì mới bảo đảm ý chí thống nhất, hành động thống nhất. Khi ta nói Đảng là một ý chí thống nhất và chỉ một mà thôi, là không phải chỉ nói về tư tưởng mà còn nói về tổ chức nữa. Tư tưởng là lý luận cách mạng, có tư tưởng đúng mới có hành động cách mạng đúng. Tuy nhiên, từ tư tưởng đến thực tiễn, phải thông qua tổ chức. Tổ chức là công cụ, là phương tiện để biến tư tưởng thành hành động, thành hiện thực. Nói rộng ra, tổ chức xã hội chính là sự tồn tại của xã hội dưới một cơ cấu kinh tế và xã hội nhất định. Tư tưởng xã hội là sản phẩm của một tổ chức xã hội nhất định. Tư tưởng của một người hay một số người trong một tập thể nào đó có khi nghiêng ngả, dao động, nhưng nếu tổ chức chặt chẽ thì có thể giữ cho tập thể đó vững vàng và phát triển, có khả năng ngăn ngừa những hành động sai lầm xa rời tập thể.

Tổng Bí thư Lê Duẩn dẫn đầu Đoàn đại biểu cấp cao Việt Nam thăm Liên Xô (28.6.1980). Ảnh tư liệu

Trong việc quản lý kinh tế, phát triển sản xuất, công tác tổ chức rất quan trọng. Có đường lối, chủ trương đúng rồi, thì vấn đề tổ chức là quyết định. Lenin vạch rõ: “Trong cuộc đấu tranh để giành chính quyền, giai cấp vô sản không có vũ khí nào khác hơn là sự tổ chức”. “Chúng ta phải hiểu rằng muốn quản lý được tốt, mà chỉ biết thuyết phục, biết chiến thắng trong cuộc nội chiến mà thôi thì chưa đủ, còn cần phải biết tổ chức về mặt thực tiễn nữa. Đó là nhiệm trụ khó khăn nhất, vì vấn đề là phải tổ chức một cách mới mẻ những cơ sở sâu xa nhất, những cơ sở kinh tế của đời sống hàng chục triệu con người”.

Tổ chức tốt tạo nên chất lượng mới, tổ chức lao động tốt tạo nên năng suất lao động cao, tổ chức quản lý tốt đưa lại hiệu quả kinh tế lớn, tổ chức chuệch choạc thì không hoàn thành được nhiệm vụ, gây quan liêu, lãng phí. Chúng ta đều nhất trí nhận định rằng nguyên nhân của những khuyết điểm trong công tác quản lý kinh tế, quản lý Nhà nước chủ yếu là do công tác tổ chức còn kém, còn thiếu kinh nghiệm, do trình độ tổ chức, năng lực tổ chức của chúng ta không đi kịp nhiệm vụ chính trị của thời kỳ cách mạng xã hội chủ nghĩa, không đi kịp yêu cầu phát triển kinh tế. Từ một nền sản xuất nhỏ, phân tán, tiến lên một nền sản xuất lớn xã hội chủ nghĩa, đòi hỏi phải tiến hành một công tác tổ chức khoa học, có nền nếp theo kiểu công nghiệp hiện đại, nhưng trình độ tổ chức, cả đến tác phong và ý thức tổ chức của số đông cán bộ chúng ta còn mang nặng dấu vết của nền sản xuất nhỏ, thủ công nghiệp. Vì vậy, nhiệm vụ cấp bách trước mắt là phải ra sức khắc phục những nhược điểm về mặt tổ chức, thường xuyên đi sâu vào công tác tổ chức, tăng cường khâu tổ chức thực hiện, cải tiến phương pháp công tác, phương pháp tổ chức sản xuất và tổ chức quản lý kinh tế, không ngừng nâng cao năng lực tổ chức của mỗi ngành, mỗi cấp, mỗi đơn vị kinh tế.

Nói như vậy không có nghĩa là chúng ta coi nhẹ công tác tư tưởng. Tư tưởng có chính xác, có thông suốt thì ý chí mới thống nhất. Ý chí có thống nhất thì hành động mới thống nhất, mới làm tăng thêm sức mạnh của tổ chức, mới bảo đảm cho tổ chức phát triển theo một phương hướng đúng và lành mạnh. Nhận thức rõ sức mạnh của tư tưởng và vai trò của con người tự giác làm ra lịch sử dưới chế độ xã hội chủ nghĩa, cho nên Đảng ta luôn luôn coi trọng việc xây dựng những con người mới trong cách mạng tư tưởng và văn hoá.

Trong vấn đề xây dựng Đảng, chúng ta không nên quan niệm Đảng là con số cộng của nhũng người cùng tư tưởng. Đảng là một tổ chức, một thể hữu cơ thống nhất, có một sự sống với những quy luật tồn tại và phát triển của nó. Tổ chức Đảng chính là sự tồn tại của Đảng, chính là sức mạnh của Đảng.

Đánh giá qua kết quả

Trong việc xây dựng và quản lý kinh tế, tiến hành công tác tư tưởng đúng chỗ, đúng lúc và sâu sắc là điều cần thiết và rất quan trọng. Nhưng có điều đáng chú ý là không ít cán bộ chúng ta vì thiếu năng lực tổ chức, thiếu đầu óc thực hành, hoặc không chịu đi sâu suy nghĩ về công tác tổ chức cho nên thường chỉ chú trọng động viên tư tưởng chung chung, coi đó là biện pháp duy nhất và tốt nhất để giải quyết mọi vấn đề. Rõ ràng cách làm việc đó không đáp ứng được yêu cầu phát triển sản xuất, xây dựng kinh tế.

Trong những năm đầu của chính quyền Xô-viết, Lenin đã từng vạch rõ sự kém cỏi của những người cộng sản Nga lúc bấy giờ về phương diện tổ chức. Người luôn luôn nhấn mạnh nhiệm vụ tổ chức và phê phán nghiêm khắc lối nói tư tưởng chung chung là một cách làm việc lười biếng. Những lời dạy trên đây của Lenin đối với những người cộng sản Nga có một ý nghĩa to lớn biết bao đối với chúng ta ngày nay.

Trước kia, muốn lãnh đạo cách mạng, đảng viên phải biết hoạt động bí mật, phải biết lãnh đạo một cuộc đấu tranh, muốn lãnh đạo kháng chiến, đảng viên phải học quân sự và phải tham gia đánh giặc. Bây giờ, muốn lãnh đạo xây dựng kinh tế, đảng viên phải tham gia sản xuất, phải biết quản lý kinh tế, phải học khoa học, kỹ thuật.

Xây dựng Đảng bao gồm nhiều việc như củng cố tổ chức, giáo dục chính trị, tư tưởng cho đảng viên, cán bộ, kết nạp đảng viên mới. Tất cả những công tác cụ thể ấy đều nhằm mục đích làm tăng thêm sức chiến đấu của Đảng, bảo đảm cho Đảng làm trọn nhiệm vụ. Vì vậy, không thể nào chấp nhận được một đảng bộ, một cấp uỷ, một chi bộ nào đó là tốt, trong khi ở đó, sản xuất trì trệ, chiến đấu yếu ớt, xí nghiệp, hợp tác xã làm ăn ì ạch, tổ chức xộc xệch. Phải lấy kết quả của việc thực hiện những nhiệm vụ cách mạng cụ thể trong từng thời kỳ làm thước đo để đánh giá chất lượng công tác xây dựng Đảng; chỉ có gắn liền với những nhiệm vụ chính trị, với phong trào cách mạng của quần chúng, công tác xây dựng Đảng mới có thể làm đúng và làm tốt được.

Chúng ta cũng không được xem thường bệnh quan liêu xa rời quần chúng, bởi vì một khi đã giành được chính quyền thì bệnh quan liêu có hoàn cảnh để phát sinh và phát triển. Nếu xem nhẹ công tác xây dựng Đảng về mặt tổ chức và tư tưởng, thì có thể có một số cán bộ, đảng viên lợi dụng uy quyền của Đảng hoặc quyền hành về chính trị, kinh tế của nhân dân trao cho mình mà sinh ra chuyên quyền, mệnh lệnh, tham ô, thoái hoá.

Chống quan liêu xa rời quần chúng là vấn đề chung của toàn Đảng, của tất cả các cấp uỷ, đặc biệt là của chi bộ, nhằm ngăn ngừa tình trạng lạm quyền, ngăn ngừa những sự vi phạm quyền làm chủ của nhân dân về kinh tế, chính trị và xã hội. Muốn chống quan liêu xa rời quần chúng, một mặt phải ra sức giáo dục làm cho tất cả đảng viên hiểu một cách sâu sắc rằng phục vụ Đảng và phục vụ nhân dân là hoàn toàn nhất trí, rằng mục đích duy nhất, mục đích thường xuyên của Đảng không có gì khác hơn là phục vụ quần chúng nhân dân. Sau khi giành được chính quyền, Đảng lãnh đạo là phải nhằm bảo đảm quyền làm chủ thật sự của nhân dân, coi đó là một nhiệm vụ, một lý tưởng cao cả của Đảng. Không làm tròn nhiệm vụ ấy là có khuyết điểm, làm trái hoặc làm thiệt hại đến lợi ích của nhân dân là có tội với dân, với Đảng. Mỗi cán bộ, đảng viên phải lấy tinh thần trách nhiệm và ý thức phục vụ nhân dân làm tiêu chuẩn cơ bản để rèn luyện đạo đức, phẩm chất của mình và để chứng minh lòng trung thành của mình đối với Đảng.

Việt Đông

(còn tiếp)

“Nói đến công tác tổ chức, chúng ta không nên hiểu rằng đây chỉ là công tác cán bộ, công tác xây dựng Đảng. Những công tác đó là những công tác quan trọng của tổ chức, nhưng, nếu chỉ hiểu như vậy thì chưa đủ và chưa đúng. Trong thời kỳ xây dựng chủ nghĩa xã hội, công tác tổ chức còn bao gồm một loạt vấn đề về sắp xếp cơ cấu của nền kinh tế quốc dân, về xây dựng bộ máy quản lý nhà nước, quản lý kinh tế, văn hoá, quy định những chế độ, nội quy của từng đơn vị, kế hoạch, quy định chức trách quyền hạn của mỗi cấp, mỗi ngành nhằm bảo đảm thực hiện những nhiệm vụ chính trị, kinh tế trong từng thời kỳ. Công tác tổ chức liên quan đến trình độ phát triển của kinh tế, của xã hội, liên quan đến pháp chế, đến nền dân chủ xã hội chủ nghĩa. Do đó, không thể làm theo lối hành chính, càng không thể làm tuỳ tiện như thế nào cũng được”- Bí thư thứ nhất Lê Duẩn nói điều này từ hơn nửa thế kỷ trước.