Ở Tây Ninh, ta dễ dàng gặp các xe bánh mì dọc theo các con đường hay ngõ phố, phục vụ cho đủ loại thị hiếu khách hàng. Thông thường nhất là bánh mì pa-tê, thịt nguội, chả lụa, trứng chiên hay cá hộp, lạ hơn một chút là bánh mì thịt nướng hay chả cá vừa chiên nóng sốt. Bánh mì vừa rẻ lại vừa ngon nên nhanh chóng chinh phục mọi khách hàng, dù khó tính khó chiều nhất.

Nói cho công bằng thì bánh mì Tây Ninh (hay Việt Nam) hôm nay cũng đã “Việt Nam hoá” từ lâu. Trong nhiều trường hợp, cái bánh này chỉ còn là vỏ bọc cho nhiều món nhân được chế biến ngon và sạch khác. Mà nhân bánh toàn là những món dân Việt ta làm, điểm trang chút ít màu xanh ngọc của dưa leo, màu đỏ ớt sừng hay những lát cà chua đỏ chót. Có lẽ đây là sự kế thừa các loại bánh dân gian truyền thống, như bánh chưng hay bánh ú lá tre.

Mà nghe nói bánh mì ta nay đã chinh phục được cả nhiều nhóm khách du lịch sành ăn trên thế giới. Trong cuộc thi hoa hậu Hoàn vũ thế giới năm 2018, người ta còn thấy cô hoa hậu H’Hen Niê khoác lên người bộ trang phục dân tộc ấn tượng với tên gọi “Bánh mì”. Ai chấm điểm cho bộ ấy chắc hẳn đã biết đến chiếc bánh mì đặc sản của Việt Nam ta.

Bạn có nhớ tiệm bánh mì nào ngon nhất ở Tây Ninh không? Bây giờ thì chắc chịu, không có lời đáp nữa rồi! Bởi bánh mì ở đâu giờ cũng ngon gần giống nhau. Nhưng, với thế hệ khoảng tuổi 40-50 ở thị xã Tây Ninh (nay là thành phố) thì họ có thể nhớ ngay đến “Bánh mì Du lịch”. Hơn 20 năm trước, khi Công ty Du lịch tỉnh còn trụ sở ở công viên 30.4 ngày nay, có một xe bánh mì thường bán trước cổng công ty. Và dân phố sành ăn đều biết đây là món bánh mì ngon nhất. Ngon đến nỗi chết danh là “bánh mì Du lịch” cho đến bây giờ.

Cũng ở độ tuổi 40- 50 ấy, chắc các bác nhớ đến những chuyến đi công việc về TP. Hồ Chí Minh những năm đất nước còn nhiều gian khó. Quà cho vợ (chồng) con cái ở nhà phần nhiều cũng chỉ là những ổ bánh mì Sài Gòn thôi! Qua bến xe An Sương một chút là thế nào bác tài xế cũng dừng xe cho mọi người mua bánh. Những sọt bánh mì vừa to dài, vừa nóng hổi thơm ngon.

Từng sọt bánh chuyền lên, có người mua hàng chục ổ. Nay thì đa số người đi xe chất lượng cao. Xe vun vút phóng qua nên đã không còn kỷ niệm bánh mì. Vả lại, người cũng đã giàu lên, vô số thứ quà cao cấp khác nên có lẽ kỷ niệm ấy đã trôi vào quên lãng.

Tôi cũng vừa nhớ lại thôi, sau khi xem bản tin của Ðài TTV11 tối 24.2 về bánh mì thanh long ở khách sạn Sunrise. Các doanh nhân Tây Ninh cũng nhanh tay thật! Ðài VTV tuần trước kể về một xưởng bánh mì ở TP. Hồ Chí Minh có sáng kiến dùng trái thanh long làm nguyên liệu bánh mì. Ðấy là ông bếp trưởng hưởng ứng phong trào “giải cứu thanh long” khi thanh long rớt giá trong mùa dịch bệnh Covid-19.

Nửa tuần sau, Hà Nội cũng có tiệm học theo. Và nay là ở khách sạn Sunrise Tây Ninh. Ngày sau còn có thêm tiệm bánh ở Cần Thơ, và có lẽ còn "lây lan" sang nhiều tỉnh khác. Bánh có màu ửng hồng của nhan sắc thanh long, rất thơm và ngọt dịu dàng, mà chỉ có 3 ngàn đồng. Ðáng ăn lắm chứ. Nhất là khi nó còn mang theo ý nghĩa chia sẻ với bà con nông dân đang lúc khó khăn.

Thanh long không chỉ có nhiều ở Bình Thuận, Long An, mà còn được trồng nhiều ngay trên đất Tây Ninh. Tôi đã từng lặng ngắm những vườn thanh long nở hoa ở Bến Cầu. Và sực nhớ đến vườn thanh long Trảng Bàng, nơi tôi được ăn miếng thanh long ruột đỏ đầu tiên khi đến tham quan hơn mười năm trước. Lần ở Bến Cầu, tôi còn ước làm sao có thể làm nguyên cả một chậu thanh long bonsai mà chưng tết. Bài học biến nguy thành cơ (cơ hội) là đây, chứ còn đâu nữa!

Mùa dịch bệnh đang gây khó khăn cho bà con nông dân và cả thương lái quê ta. Nhưng từ trong cái khó sẽ làm ló (hé) nhiều cái khôn của người đang vượt khó. Quê Tây Ninh còn muôn thứ trái ngon. Một nhà máy chắc là chưa đủ. Nhưng với cả muôn người thì không chỉ riêng thanh long, mà sẽ có nhiều sản phẩm đặc sắc nữa sẽ ra đời. Từ bưởi da xanh, ổi, nhãn, mãng cầu, hay xoài, hay mận… Cơ hội đã bày ra, trước những con người ưa sáng tạo, tìm tòi. Và biết đâu, cái bánh mì thanh long hôm nay sẽ lại vang danh như "bánh mì Du lịch" một thời qua.

NGUYỄN