Chị Tuyền bên phần đất không biết bao giờ mới được giải quyết dứt điểm.

Báo Tây Ninh số ra ngày 4.3.2017 có bài phản ánh về trường hợp rắc rối của chị Nguyễn Thị Bích Tuyền (SN 1986, ngụ ấp Ninh Hưng 2, xã Chà Là, huyện Dương Minh Châu) khi thực hiện chuyển nhượng quyền sử dụng đất. Theo đó, chị Tuyền có mua 2 phần đất với diện tích 432m2 và 886m2 của vợ chồng anh Nguyễn Văn Hùng và chị Đỗ Thị Thu Nhân (ngụ ấp Phước Long 1, xã Phan, huyện Dương Minh Châu).

Quá trình thực hiện hợp đồng chuyển nhượng 2 phần đất này, chị Tuyền có nhờ anh Lê Hoài Phong làm giấy tờ, sau đó anh Phong giới thiệu anh Phạm Quang Tiệp giúp chị Tuyền làm thủ tục xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất. Sau một thời gian chờ đợi nhưng không có kết quả, chị Tuyền tìm hiểu thì được biết, anh Tiệp có làm thủ tục xin cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất này, nhưng người đứng tên không phải là chị Tuyền mà là ông Lê Văn Kiện và bà Tống Thị Thu Hằng (ngụ khu phố 4, thị trấn Hoà Thành, huyện Hoà Thành). Ông Kiện, bà Hằng là cha mẹ ruột của Lê Hoài Phong).

Phát hiện sự việc này, chị Nguyễn Thị Bích Tuyền cùng người bán đất là vợ chồng anh Nguyễn Văn Hùng và chị Đỗ Thị Thu Nhân đã làm đơn tố cáo gửi. Sự việc được phanh phui, và chị Tuyền đã kịp thời đứng tên phần đất có diện tích 432m2, còn phần đất có diện tích 886m2 hiện nay vẫn do vợ chồng ông Kiện, bà Hằng đang đứng tên, có quyền sử dụng đất. Liên quan đến phần diện tích cấp 432m2 cho chị Tuyền, cán bộ địa chính xã Phan đã bị UBND huyện Dương Minh Châu kỷ luật mức khiển trách vì sai phạm trong quá trình làm thủ tục cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất, theo kết luận của Thanh tra huyện.

Xung quanh phần đất có diện tích 886m2, hiện do ông Lê Văn Kiện và bà Tống Thị Thuý Hằng đứng tên “nhầm”, qua quá trình điều tra, xác minh của các cơ quan có thẩm quyền đã khẳng định việc cấp giấy CNQSD đất cho ông Kiện và bà Hằng là không đúng.

Để bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của mình, ngày 1.11.2016, chị Nguyễn Thị Bích Tuyền đã khởi kiện vụ án dân sự “Tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng QSD đất” ra toà, và TAND huyện Dương Minh Châu đã thụ lý vụ án số 288/2016/TLDS-ST có yêu cầu “Huỷ hợp đồng chuyển nhượng QSD đất lập ngày 4.11.2015 giữa chị Đỗ Thị Thu Nhân, anh Nguyễn Văn Hùng và ông Lê Văn Kiện, bà Tống Thị Thuý Hằng đối với phần đất có diện tích 886m2, thửa đất số 636, tờ bản đồ số 21 toạ lạc tại xã Phan, huyện Dương Minh Châu”. Đồng thời yêu cầu “Huỷ giấy CNQSD đất số CS01045 do Sở Tài nguyên & Môi trường Tây Ninh cấp ngày 19.11.2015 cho ông Lê Văn Kiện và bà Tống Thị Thuý Hằng”. Tuy nhiên, đến ngày 23.2.2017, TAND huyện Dương Minh Châu lại có Quyết định số 01/2017/QĐCVA-DS chuyển vụ án dân sự trên đến TAND tỉnh Tây Ninh giải quyết.

Ngày 2.3.2017, TAND tỉnh Tây Ninh đã có Thông báo số 13/TB-TLVA về việc “Thụ lý vụ án”. Đến ngày 14.3.2017, TAND tỉnh Tây Ninh lại có Quyết định số 05/QĐ-DSST chuyển vụ án lại cho TAND huyện Dương Minh Châu. Hiện nay, chị Nguyễn Thị Bích Tuyền không biết phải yêu cầu cơ quan nào xử lý huỷ giấy CNQSD đất nêu trên và cấp lại cho chị theo đúng quy định của pháp luật.

Về vấn đề này, chúng tôi đã tham khảo ý kiến luật sư Nguyễn Thế Tân (Đoàn luật sư tỉnh Tây Ninh) và được luật sư trả lời như sau: Trước hết, việc bà Tuyền đã làm đơn khởi kiện đến TAND huyện Dương Minh Châu yêu cầu bảo vệ các quyền và lợi ích hợp pháp của mình là đúng quy định của pháp luật. Tuy nhiên khi thụ lý vụ án, TAND huyện Dương Minh Châu xác định đây là tranh chấp dân sự về hợp đồng chuyển nhượng quyền sử dụng đất nên thụ lý, nhưng sau đó vì xác định yêu cầu huỷ giấy CNQSD đất là huỷ quyết định hành chính cá biệt, bởi giấy CNQSD đất này có tính chất làm phát sinh quyền của đương sự và theo quy định của Luật Tố tụng hành chính 2015 (có hiệu lực từ ngày 1.7.2016), thì đây là đối tượng khởi kiện vụ án hành chính.

Theo Luật Tố tụng hành chính, TAND cấp huyện không có thẩm quyền giải quyết nên TAND huyện Dương Minh Châu có Quyết định số 01/2017/QĐCVA-DS chuyển vụ án dân sự trên đến TAND tỉnh Tây Ninh giải quyết.

Sau khi TAND tỉnh Tây Ninh thụ lý vụ án từ TAND huyện Dương Minh Châu chuyển lên và xét thấy yêu cầu của đương sự (bà Tuyền) là “tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng quyền SD đất”, là vụ án dân sự, không phải là vụ án hành chính và yêu cầu huỷ GCNQSD đất chỉ là “đi theo” yêu cầu chính là huỷ hợp đồng chuyển nhượng QSD đất, nên đã chuyển lại hồ sơ cho TAND huyện Dương Minh Châu thụ lý.

Rõ ràng, chúng ta thấy trong vụ án này có sự nhận thức không đồng bộ. Ở đây là việc xác định giấy CNQSD đất có phải là quyết định hành chính hay không? Về vấn đề này hiện cũng đang có hai quan điểm: Một cho rằng đó là văn bản để Nhà nước công nhận quyền sử dụng đất, có tính chất phát sinh quyền và nghĩa vụ nên nó là quyết định hành chính. Một lại khẳng định nó không phải là quyết định hành chính vì căn cứ theo Điều 3 Luật Đất đai hiện hành, đây là chứng thư pháp lý để Nhà nước thừa nhận quyền sử dụng hợp pháp của người có quyền sử dụng.

Do đang có hai quan điểm khác nhau như vậy nên phải chờ Hội đồng Thẩm phán TAND tối cao họp thống nhất quan điểm. Khi có kết luận chính thức mới xác định được là giải quyết theo thủ tục tố tụng dân sự hay hành chính, thuộc toà cấp nào.

Trở lại trường hợp của bà Tuyền. Luật sư Tân cho rằng yêu cầu của bà Tuyền khi khởi kiện và cũng được Toà án nhân dân huyện Dương Minh Châu xác định là “Tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng QSD đất” là vụ án tranh chấp dân sự và TAND huyện Dương Minh Châu thụ lý là đúng thẩm quyền, và khi giải quyết việc tranh chấp hợp đồng chuyển nhượng QSD đất này, Toà sẽ tuyên huỷ hay không huỷ hợp đồng CNQSD đất, đồng thời khi đó sẽ đề nghị đến cơ quan có thẩm quyền huỷ hay không huỷ giấy CNQSD đất đã cấp.

ĐỨC AN