Bà Tomomi Inada trong vòng vây của báo giới.

Việc từ chức để nhận trách nhiệm liên quan những cáo buộc về việc che giấu nhật ký ghi lại hoạt động thường ngày của các binh sĩ Nhật Bản tham gia lực lượng gìn giữ hòa bình Liên hiệp quốc tại Nam Sudan.

Phe đối lập muốn điều tra

Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe đã chấp nhận đơn từ chức của bà Tomomi Inada. Theo hãng Reuters, ông Abe nhiều khả năng sẽ chọn một cựu bộ trưởng quốc phòng làm người kế nhiệm bà Inada nhằm lấy lại lòng tin của dân chúng.

Ứng cử viên tiềm năng là ông  Itsunori Onodera, người từng giữ chức vụ này trong gần 2 năm từ năm 2012, khi ông Abe trở lại cầm quyền. Hiện Ngoại trưởng Nhật Bản Fumio Kishida sẽ đảm nhiệm thêm nhiệm vụ của bà Inada cho đến khi một tân bộ trưởng quốc phòng được bổ nhiệm.

Bà Inada (58 tuổi) là nữ Bộ trưởng Quốc phòng đầu tiên của Nhật Bản. Trong 1 năm qua, kể từ khi nhậm chức ngày 3-8-2016, bà Inada có nhiều sơ suất và phải đối mặt với hàng loạt chỉ trích.

Theo các nguồn tin thân cận với chính phủ và liên minh cầm quyền, các nghị sĩ đối lập Nhật Bản tuyên bố sẽ không chấp nhận việc bà Inada từ chức để khép lại các điều tra liên quan tới bê bối về các binh sĩ Nhật Bản tham gia tại Nam Sudan. 

Đảng Dân chủ tự do (LDP) của Thủ tướng Nhật Bản Shinzo Abe và đảng Dân chủ (DP) đối lập đã nhất trí tổ chức một phiên họp ủy ban quốc hội vào tuần tới để thảo luận về bê bối này.

Tuy nhiên, hiện chưa rõ liệu bà Inada có tham dự phiên họp này hay không sau khi bà đã tuyên bố rời khỏi chức vụ của mình. Chủ tịch Ủy ban các vấn đề quốc hội của DP Kazunori Yamanoi cho biết, đảng này sẵn sàng triệu bà Inada đến phiên họp, đồng thời nhấn mạnh việc bà Inada có mặt tại phiên họp là điều đúng đắn.

Trong khi đó, phát biểu trong cuộc họp báo, Tổng Thư ký đảng Cộng sản Nhật Bản Akira Koike kêu gọi Thủ tướng Abe có trách nhiệm yêu cầu bà Inada xuất hiện trước quốc hội để đối chất với các nghị sĩ. 

Tín nhiệm thấp

Giới quan sát nhận định vụ việc của bà Inada làm khó thêm cho chính quyền và cá nhân Thủ tướng Abe vốn đang bị mất điểm trước cử tri. Kể từ chiến thắng lịch sử của đảng Tomin First của Thị trưởng Tokyo Yuriko Koike tại cuộc bầu cử hội đồng thành phố, tín nhiệm dành cho LDP tiếp tục đi xuống.

10 cuộc thăm dò của các cơ quan truyền thông Nhật Bản gần đây cho thấy, tỷ lệ ủng hộ đối với nội các Nhật Bản hiện đều ở mức dưới 40%. Con số này trái ngược hoàn toàn so với mức ủng hộ 50%-60% hồi đầu năm nay.

Tỷ lệ ủng hộ xoay chiều sau các vụ bê bối tại trường học theo chủ nghĩa dân tộc Moritomo Gakuen ở tỉnh Osaka, Viện Nghiên cứu giáo dục Kake, đều được cho là có liên quan đến Thủ tướng Abe và giờ là  bà Inada, một người được xem là thân cận của ông Abe.

Sự ủng hộ xuống thấp còn được thấy rõ hơn qua cuộc bầu cử Thị trưởng TP Sendai hôm 23-7 vừa qua. Hironori Sugawara, ứng viên được LDP ủng hộ đã nhận thất bại trước ứng viên Kazuko Kori được DP và 3 đảng đối lập khác “chống lưng”.

Giới quan sát nhận định, ngoài cương lĩnh tranh cử, ứng viên Kori giành được thắng lợi là nhờ hưởng lợi từ vụ bê bối ở Viện Nghiên cứu giáo dục Kake. Cuộc bầu cử địa phương tiếp theo sẽ diễn ra tại Yokohama vào ngày 30-7.

Đây là quê nhà của Chánh văn phòng nội các Nhật Bản Yoshihide Suga. Trong cuộc bầu cử tại Sendai, ông Suga đã có bài phát biểu để lôi kéo sự ủng hộ cho ứng viên Sugawara nhưng kết quả thì không được như mong đợi. Cuộc bầu cử tại Yokohama sẽ là một thước đo chính xác nữa về sự tín nhiệm của cử tri đối với LDP và ông Abe.

Trong một động thái để lấy lại lòng tin của cử tri, ông Abe sẽ cho tiến hành cải tổ nội các vào ngày 3-8 tới.

Nguồn SGGPO