Sáng 7-12, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính đã chủ trì Hội nghị bàn giải pháp tháo gỡ khó khăn về tăng trưởng tín dụng cho sản xuất, kinh doanh thúc đẩy tăng trưởng và ổn định kinh tế vĩ mô. Tại phiên họp, Thủ tướng ghi nhận, biểu dương Ngân hàng Nhà nước (NHNN) đã điều hành để vượt qua thời điểm khó khăn nhất trong tháng 9, tháng 10-2023.

Chương trình tín dụng cho nhà ở xã hội chưa đạt kỳ vọng

Tuy nhiên, bên cạnh những kết quả đạt được, Thủ tướng cho rằng tăng trưởng tín dụng còn thấp, mức tăng trưởng không đồng đều. Một số tổ chức tín dụng, ngân hàng thương mại tăng trưởng khá cao, một số tăng trưởng thấp, thậm chí âm.

Đáng chú ý, doanh nghiệp (DN) tiếp cận tín dụng còn khó khăn trong khi dư địa còn lại của toàn hệ thống để các tổ chức tín dụng mở rộng tăng trưởng tín dụng là rất lớn, khoảng trên 700.000 tỉ đồng.

Mặt bằng lãi suất cho vay đã hạ, giảm được áp lực cho người vay mua nhà. Ảnh minh họa: THÙY LINH

Cạnh đó, kết quả thực hiện các chương trình tín dụng ưu đãi chưa đạt như kỳ vọng, nhất là gói 120.000 tỉ đồng xây dựng nhà ở xã hội. Nợ xấu có xu hướng gia tăng và tiềm ẩn rủi ro an toàn hệ thống.

Đề cập đến nguyên nhân, Thủ tướng chỉ rõ hồ sơ, thủ tục cho vay vẫn còn phức tạp; lãi suất mặc dù đã giảm song vẫn còn cao so với khả năng chi trả của DN; còn hiện tượng tiêu cực mà các cơ quan có trách nhiệm sẽ làm sáng tỏ.

NHNN được yêu cầu nghiên cứu việc công bố công khai lãi suất bình quân của hệ thống tổ chức tín dụng, lãi suất bình quân cho vay của từng tổ chức tín dụng và chênh lệch lãi suất bình quân tiền gửi và cho vay. Qua đó, tạo điều kiện cho các DN, người dân lựa chọn NH có lãi suất thấp để vay.

Từ phía cầu là DN, người dân, người đứng đầu Chính phủ đánh giá bối cảnh kinh tế, đầu tư, thương mại toàn cầu gặp khó khăn đã ảnh hưởng tiêu cực đến tình hình đầu tư, sản xuất, kinh doanh, xuất nhập khẩu trong nước, làm giảm khả năng hấp thụ vốn của nền kinh tế. Một số DN có nhu cầu vay nhưng không đáp ứng được điều kiện cho vay, nhất là nhóm DN vừa và nhỏ.

Nhận xét việc ban hành một số cơ chế, chính sách tín dụng còn hơi cứng nhắc, Thủ tướng dẫn chứng một số điều kiện, điều khoản trong Thông tư 6, sau đó được sửa đổi, bổ sung bằng Thông tư 10.

Lưu ý trong thời gian tới, Thủ tướng cho rằng việc điều hành tín dụng cần kịp thời hơn, bao gồm cả việc cấp hạn mức tăng tín dụng mới đảm bảo luôn đáp ứng nhu cầu vốn cho nền kinh tế. Đồng thời yêu cầu đẩy mạnh chống tiêu cực, không hạ chuẩn tín dụng nhưng xử lý linh hoạt, phù hợp với tình hình; kịp thời xử lý các vướng mắc pháp lý; đẩy mạnh sử dụng các công cụ thị trường, giảm bớt và tiến tới loại bỏ công cụ hành chính.

Người đứng đầu Chính phủ đề nghị đẩy mạnh phát hành trái phiếu DN để tham gia huy động vốn cho nền kinh tế; đẩy mạnh chính sách tài khóa liên quan đến vốn, thuế, lệ phí, đầu tư công để hỗ trợ chính sách tiền tệ.

Cùng với đó, các DN bất động sản cũng phải cơ cấu lại phân khúc và giá thành sản phẩm. Qua hai hội nghị về bất động sản, Thủ tướng đã đề nghị điều này nhưng đến nay chưa được triển khai tích cực.

Xử lý nghiêm ngân hàng đưa quy định làm khó doanh nghiệp

Tại hội nghị, Thủ tướng đã giao nhiệm vụ cụ thể cho các bộ, ngành, trong đó NHNN được giao 10 nhóm nhiệm vụ, giải pháp. Đáng chú ý, Thủ tướng đề nghị NHNN chỉ đạo các tổ chức tín dụng rà soát các điều kiện tín dụng, linh hoạt hơn, sát tình hình hơn nữa, nhất là về tài sản thế chấp, thủ tục cho vay… Việc này giúp hỗ trợ DN, người dân tiếp cận vốn tín dụng thuận lợi hơn, đồng thời đảm bảo an toàn hệ thống các tổ chức tín dụng.

Ngoài ra, NHNN cần sớm hoàn thiện, trình cơ chế thử nghiệm (sandbox) cho các hoạt động mới như fintech, cho vay trực tuyến… để tạo điều kiện huy động và cho vay tiện lợi hơn.

Thủ tướng cũng yêu cầu NHNN chỉ đạo các tổ chức tín dụng triển khai quyết liệt hơn các biện pháp để tiếp tục giảm mặt bằng lãi suất cho vay, đẩy mạnh triển khai hiệu quả các gói tín dụng ưu đãi phù hợp với đặc thù của từng tổ chức tín dụng. Đồng thời yêu cầu xử lý nghiêm NH đưa thêm các điều kiện, yêu cầu không đúng quy định, gây khó khăn cho việc tiếp cận vốn tín dụng của DN đầu tư dự án bất động sản và người mua nhà.

Với Bộ Xây dựng, Thủ tướng yêu cầu bộ này chỉ đạo đẩy nhanh tiến độ giải quyết các thủ tục hành chính liên quan đến các dự án bất động sản; tăng cường thanh tra, kiểm tra để kịp thời hướng dẫn và xử lý các trường hợp gây khó khăn, phiền hà trong giải quyết thủ tục hành chính cho người dân và DN. Đồng thời thúc đẩy các địa phương công bố những dự án nhà ở xã hội đủ điều kiện triển khai vay vốn thuộc chương trình tín dụng ưu đãi 120.000 tỉ đồng.

Gói 120.000 tỉ đã được triển khai ở bốn ngân hàng thương mại

Số liệu từ NHNN cho thấy đến ngày 30-11, tín dụng đối với nền kinh tế đạt hơn 13 triệu tỉ đồng, tăng 9,15% so với cuối năm 2022. Hiện lãi suất huy động, cho vay đã giảm bình quân 2%-3% so với cuối năm 2022 và dự kiến mặt bằng lãi suất cho vay sẽ tiếp tục giảm trong thời gian tới.

Chương trình tín dụng 120.000 tỉ đồng cho vay nhà ở xã hội, nhà ở công nhân, dự án cải tạo, xây dựng lại chung cư cũ đã được triển khai tại bốn NH thương mại. Các NH đã cam kết cấp tín dụng cho sáu dự án với số tiền cam kết là 1.986 tỉ đồng, đã giải ngân cho bốn dự án với số tiền là 143 tỉ đồng.

Nguồn PLO