Đoàn kiểm tra liên ngành ATVSTP Trung ương kiểm tra tại một gian hàng bánh trung thu ở thành phố Tây Ninh.

Những ngày gần đây, thị trường bánh Trung thu bắt đầu trở nên sôi động. Năm nay, bánh Trung thu được bày bán tại các cửa hàng với nhiều chủng loại, mẫu mã, khẩu vị, giá cả, đáp ứng được nhu cầu của nhiều người tiêu dùng. Bên cạnh các loại bánh đã có thương hiệu, uy tín, trên thị trường Tây Ninh còn xuất hiện nhiều loại bánh do các cơ sở nhỏ lẻ sản xuất theo thời vụ, bánh tự làm (bánh homemade) không rõ nguồn gốc, chất lượng.

Thời gian qua, các đoàn kiểm tra liên ngành an toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) của tỉnh đã tăng cường kiểm tra các cơ sở sản xuất, kinh doanh bánh Trung thu trên địa bàn tỉnh. Qua kiểm tra cho thấy, đa số các cơ sở sản xuất bánh Trung thu có giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm; có hồ sơ công bố sản phẩm, nguyên liệu sản xuất; bánh có in bao bì, nhãn mác.

Tuy nhiên, một số cơ sở vẫn chưa chứng minh được nguồn gốc nguyên liệu dùng trong sản xuất bánh như lạp xưởng, chà bông, trứng, sử dụng nguyên liệu không có trong hồ sơ công bố; nhãn sản phẩm chưa đúng với hồ sơ công bố.

Chủ một cơ sở sản xuất bánh Trung thu ở huyện Châu Thành cho biết, cơ sở chỉ làm theo thời vụ với số lượng nhỏ nên nguyên liệu chủ yếu được mua ở ngoài chợ, tiệm tạp hoá. Còn nguồn gốc, xuất xứ của nguyên liệu từ đâu, chủ cơ sở không nắm rõ, chỉ thấy nguyên liệu làm bánh ngon là mua về sử dụng.

Qua khảo sát thực tế, bên cạnh các dòng bánh có thương hiệu, có giá khá cao, các cửa hàng bán bánh Trung thu còn chào bán nhiều loại bánh với nhiều mức giá, chất lượng khác nhau.

Tại một cửa hàng bán bánh Trung thu ở gần chợ Long Hoa (huyện Hoà Thành), chị T- chủ tiệm đã giới thiệu cho chúng tôi nhiều sản phẩm bánh trung thu với nhiều nhãn hiệu, chất lượng khác nhau, trong đó có một sản phẩm được sản xuất trong tỉnh. Chị T cho biết, sản phẩm bánh này được khá nhiều trường học, cá nhân chọn lựa để mua tặng dịp tết trung thu.

Loại bánh này tuy không phải thương hiệu lớn nhưng ngon không kém, giá cả lại rẻ hơn nhiều. Nhưng, qua quan sát, sản phẩm này có dán nhãn mác, nhưng vẫn chưa ghi đầy đủ thông tin về nguồn nguyên liệu.

Bên cạnh đó, chị T còn quảng cáo sẽ giảm giá “mạnh” nếu mua với số lượng nhiều. Điều này làm chúng tôi thấy băn khoăn về giá niêm yết của sản phẩm, cũng như hoài nghi về chất lượng của những chiếc bánh.

Thực tế hiện nay, người tiêu dùng bắt đầu chú trọng hơn đến vấn đề an toàn thực phẩm trong sản xuất kinh doanh nên các loại bánh trung thu không có nguồn gốc, hạn sử dụng rõ ràng ít được ưa chuộng.

Do đó, các cơ sở sản xuất bánh trung thu nhỏ lẻ bắt đầu quan tâm, đầu tư đến bao bì, nhãn mác để tạo lòng tin với khách hàng. Người tiêu dùng cũng chỉ có thể đánh giá cảm quan về chất lượng sản phẩm dựa trên nhãn hiệu, còn chất lượng bên trong bánh có bảo đảm an toàn vệ sinh hay không thì chẳng ai biết được.

Các cơ sở này sử dụng nguyên liệu, phụ gia làm bánh từ đâu, có an toàn hay không, thành phẩm có được kiểm định chất lượng hay chưa, người tiêu dùng cũng khó lòng nhận biết được.

Chị Trần Thị Tuyết Sương (phường Ninh Thạnh, thành phố Tây Ninh) cho biết, chị đặt bánh ở một lò thủ công trong tỉnh với số lượng lớn để đem tặng. Chị đã đến tận lò để quan sát nơi sản xuất.

Theo chị Sương: “Để chọn bánh có chất lượng, người tiêu dùng chỉ có thể kiểm chứng độ an toàn bằng mắt thường mà thôi. Tôi chỉ cần thấy chỗ sản xuất sạch sẽ, hợp vệ sinh là được rồi”.

Còn chị Lê Thị Ngọc Yến (xã Tiên Thuận, huyện Bến Cầu) bày tỏ băn khoăn: “Tôi nhận thấy bây giờ đa số các sản phẩm bánh bày bán trên thị trường đều có nhãn hiệu, nhãn mác rõ ràng. Nhưng nhãn mác, nhãn hiệu vẫn có thể bị làm giả, rồi quá trình sản xuất có bảo đảm ATVSTP hay không, người tiêu dùng không biết đâu mà lần”.

Năm nay, trên thị trường xuất hiện bánh Trung thu “homemade”. Dòng bánh này đang được người tiêu dùng ưa chuộng, rao bán công khai trên các trang mạng xã hội, gây khó khăn trong công tác quản lý, kiểm soát chất lượng ATVSTP.

Bánh Trung thu homemade có giá không rẻ, nhưng vẫn được người tiêu dùng chọn lựa, bởi mẫu mã đẹp, lạ. Với tâm lý bánh “nhà làm”, không chứa chất bảo quản nên loại bánh này ngày càng thu hút khách hàng.

Tuy nhiên, những chiếc bánh Trung thu này không có bao bì, nhãn mác, ngày sản xuất, hạn sử dụng rõ ràng. Người mua bánh hầu như đặt niềm tin vào người bán hàng. Chị Nguyễn Thị Châu, một người dân ở thành phố Tây Ninh cho biết: “Tôi thích ăn bánh homemade vì nó tươi ngon, không có chất bảo quản. Tôi mua bánh homemade từ một người quen nên tin tưởng hơn”.

Điều đáng lo ngại là thời gian qua, bánh Trung thu do các cơ sở sản xuất có địa chỉ rõ ràng thường xuyên được các cơ quan chức năng kiểm tra, giám sát mà vẫn còn xảy ra tình trạng vi phạm ATVSTP. Trong khi đó, công tác quản lý chất lượng về ATVSTP của ngành chức năng đối với loại bánh homemade này dường như còn bỏ ngỏ, khó kiểm soát, gây lo ngại về sức khoẻ của người tiêu dùng.

Để ngăn chặn bánh trung thu không đảm ATVSTP tràn lan thị trường, ngành chức năng của tỉnh đã và đang tăng cường thanh, kiểm tra các cơ sở sản xuất bánh Trung thu.

Ông Nguyễn Điều- quyền Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh lưu ý người dân khi mua bánh nên chọn bánh có nhãn hiệu, bao bì còn nguyên vẹn, ghi rõ thành phần, ngày sản xuất, hạn sử dụng; không nên mua những sản phẩm không rõ ràng về nguồn gốc, xuất xứ, hạn sử dụng; và tuyệt đối không mua những sản phẩm không có nhãn mác.

Cách tốt nhất là nên mua sản phẩm có thương hiệu, khi mua yêu cầu người bán cung cấp các loại giấy tờ chứng minh cơ sở sản xuất bảo đảm an toàn thực phẩm. Theo ông Điều, trong và sau Tết Trung thu, đoàn kiểm tra liên ngành ATVSTP tỉnh sẽ tiếp tục tăng cường kiểm tra, giám sát và sẽ xử lý nếu các cơ sở này vi phạm các điều kiện về an toàn vệ sinh thực phẩm.

Trên thực tế, cơ quan chức năng cũng khó có thể kiểm soát hết được thị trường bánh Trung thu vì lực lượng mỏng, công tác thanh, kiểm tra còn nhiều hạn chế. Vì thế, người tiêu dùng cần tự trang bị kiến thức, trở thành “người tiêu dùng thông thái” khi lựa chọn sản phẩm; mạnh dạn tố cáo, tẩy chay các sản phẩm không không bảo đảm ATVSTP.

THẾ ANH - NGÔ TUYẾT