Cơ quan điều tra dựng lại hiện trường theo lời nhân chứng.

Thay mặt Hội đồng xét xử TAND tỉnh, thẩm phán, chủ toạ phiên toà Lê Thị Thu Trang tuyên huỷ bản án sơ thẩm mà TAND huyện Tân Châu trước đây tuyên phạt bị cáo 3 năm tù. Chủ toạ phiên toà chỉ ra những căn cứ buộc tội chưa vững chắc, lời khai nhân chứng còn mâu thuẫn và cơ quan tố tụng cấp sơ thẩm vi phạm tố tụng.

Trong vụ án này, điều đáng chú ý là, ngoài các căn cứ được các cơ quan điều tra làm rõ tại hiện trường, còn có lời khai của 7 người làm chứng quanh việc xác định người điều khiển phương tiện giao thông gây tai nạn mặc chiếc áo màu đỏ, nhưng cả hai lần xét xử cấp sơ thẩm và phúc thẩm, các nhân chứng đều vắng mặt. Trong khi đó, người kiên quyết nhận tội không bị truy tố, người không nhận tội thì bị cơ quan tố tụng truy tố.

Bị cáo: “Tôi không điều khiển xe”

Bản án ngày 5.4.2021 của TAND huyện Tân Châu cho biết, Cơ quan Cảnh sát điều tra (CQĐT), Công an huyện xác định: khoảng 15 giờ ngày 8.11.2018, bị cáo Phạm Kỳ Anh (SN 1998, ấp B4, xã Phước Minh, huyện Dương Minh Châu) điều khiển xe mô tô hiệu Nouvo trên đường nhựa liên xã từ hướng ngã tư Tân Hiệp, huyện Tân Châu, đi hướng xã Thạnh Bắc, huyện Tân Biên. Bị cáo Kỳ Anh chở phía sau là Lê Văn Long (SN 2000, ngụ ấp Hội Thạnh, xã Tân Hội).

Khi đến khu vực ấp Tân Trường, xã Tân Hiệp, bị cáo điều khiển xe lấn sang phần đường bên trái theo hướng đi, đụng vào xe mô tô hiệu Jupiter do anh Trịnh Phát Minh điều khiển đi đúng phần đường chiều ngược lại. Tai nạn xảy ra, anh Minh tử vong tại chỗ, bị cáo Kỳ Anh và anh Long bị thương, được mọi người đưa đến Bệnh viện Đa khoa tỉnh cấp cứu.

Tại CQĐT, Kỳ Anh không nhớ được hành vi phạm tội của mình. Cơ quan chức năng xác định, nồng độ cồn trong máu của Kỳ Anh 78mg/100ml máu, Long 91mg/100ml máu. Kết luận giám định pháp y xác định, tại thời điểm gây án, Kỳ Anh đủ khả năng nhận thức và điều khiển hành vi nhưng quá trình điều tra, CQĐT cho biết, Kỳ Anh bị hạn chế khả năng nhận thức về điều khiển hành vi; còn Long có đơn từ chối giám định thương tích, không yêu cầu bồi thường chi phí điều trị và không đề nghị truy cứu Kỳ Anh về hành vi này. Viện KSND huyện truy tố bị cáo Kỳ Anh tội “Vi phạm quy định về tham gia giao thông đường bộ” theo điểm b Khoản 2 Điều 260 BLHS và đề nghị mức án từ 3 đến 4 năm tù.

Tại phiên toà sơ thẩm, người bào chữa cho bị cáo, luật sư Vương Sơn Hải cho rằng, bị cáo Kỳ Anh không phạm tội. Bị cáo không biết chạy xe tay ga. Trong quá trình cơ quan điều tra làm việc, anh Long khai từ khi rời nhà của anh Nguyễn Văn Sơn, anh là người điều khiển xe chở Kỳ Anh. Quá trình lưu thông, không có sự thay đổi người điều khiển cho đến khi tai nạn xảy ra. Trong tin nhắn điện thoại, anh Long cũng thừa nhận anh là người điều khiển xe mô tô.

Những người làm chứng khai với CQĐT có mâu thuẫn, còn việc nhận dạng, CQĐT thực hiện không đúng quy định Bộ luật Tố tụng hình sự. Nếu anh Long giao xe cho Kỳ Anh điều khiển thì đề nghị HĐXX xem xét dấu hiệu của tội “Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ” nhưng đại diện VKS vẫn giữ nguyên quyết định như cáo trạng đã truy tố.

Tự bào chữa, bị cáo Kỳ Anh vẫn khẳng định, bị cáo không phải là người điều khiển xe gây tai nạn. Khi được nói lời nói sau cùng, trước khi HĐXX sơ thẩm nghị án, bị cáo vẫn khăng khăng, bị cáo không phải là người điều khiển xe mô tô gây tai nạn nên không phạm tội. Anh Long là chủ xe, là người điều khiển xe gây tai nạn giao thông.

Nhân chứng: Người điều khiển xe mặc áo màu đỏ

Khai với CQĐT, người làm chứng là anh Nguyễn Văn Sơn trình bày rằng, lúc đi anh thấy anh Long mặc áo ngoài màu đen, quần jean xám, còn Kỳ Anh thì mặc áo màu đỏ, không có mặc áo khoác, chỉ cầm theo áo khoác màu đen.

Còn người làm chứng khác là anh Lê Bá Hào khai rằng, khoảng 15 giờ ngày 8.l1.2018, anh Hào đang làm cỏ tại vườn tràm Nông trường cao su Tân Hiệp cùng một số người, anh thấy một xe mô tô chạy từ hướng Tân Biên về hướng ngã tư Tân Hiệp với tốc độ khoảng 60km/h - 70km/h.

Khi tai nạn xảy ra, anh thấy xe mô tô đè lên 2 người, trong đó có 1 người mặc áo màu đỏ nằm phía trước đầu tay lái và 1 người mặc áo đen, quần jean ở phía sau. Anh Hào nhận ra 2 người này là 2 người điều khiển xe tay ga mà anh thấy trước đó… Sau đó, anh cùng những người làm chung dựng xe lên để lôi 2 người thanh niên này ra và chở đi cấp cứu.

Người làm chứng khác là anh Đỗ Văn Dũng- bảo vệ Nông trường cao su Tân Hiệp xác định: “Người lái xe Nouvo là người mặc áo khoác ngược màu đen bên trong mặc áo màu đỏ, còn người ngồi phía sau mặc áo khoác đen kéo khoá kín nên không biết bên trong mặc áo gì”.

Anh Nguyễn Văn Của khai rằng, vào khoảng 15 giờ ngày 8.11.2018, trong khi anh đang đi từ hướng xã Thạnh Bình về ngã tư Tân Hiệp thì thấy có 1 xe mô tô Nouvo do một người mặc áo khoác màu đen, bên trong mặc áo màu đỏ điều khiển xe chở theo một người thanh niên mặc áo khoác đen đi cùng chiều và chạy với tốc độ 60km/h.

Nhưng tại một bản khai khác, anh Của khai: “Do xe chạy nhanh nên chỉ biết người ngồi sau mặc áo khoác màu đen, còn người ngồi trước thì tôi không để ý, không biết mặc trang phục như thế nào. Lúc đó tôi không nhìn mặt được 2 người này nên không nhận dạng được qua ảnh.

Khi đến hiện trường, tôi thấy hai người bị xe Nouvo đè lên, người nằm phía trước mặc áo sơ mi màu đỏ, còn người nằm phía sau mặc áo khoác màu đen. Khi va chạm thì hai người này không thay đổi vị trí cho nhau. Người điều khiển xe chính là người mặc áo đỏ”.

Người làm chứng khác là anh Dương Văn Đời khai, trước đó, anh thấy người điều khiển xe có đặc điểm to con hơn người ngồi sau. Khi tai nạn xảy ra, anh thấy người thanh niên to con hơn nằm ở trước là người điều khiển xe.

Còn nhân chứng Trần Mạnh Hoàng khai rằng, anh không để ý hai thanh niên mặc quần áo như thế nào, ai là người điều khiển xe, mà chỉ nhớ người ngồi sau mặc áo màu đen. Anh Hoàng cho biết: “Có lẽ là áo khoác chứ anh không chắc lắm”.

Tuy nhiên, tại bản khai khác, anh cho rằng, khi xe Nouvo chạy qua, anh chỉ biết người ngồi sau mặc áo khoác màu đen, còn người ngồi phía trước không thấy mặc trang phục như thế nào. Tại hiện trường, anh không thấy hai người bị ngã xe đổi vị trí gì so với lúc trước va chạm mà anh vẫn thấy người mặc áo khoác màu đen ngồi phía sau, người mặc áo sơ mi màu đỏ nằm phía trước. Anh mô tả, người thanh niên mặc áo sơ mi màu xám có mặc áo khoác đen bên ngoài là người ngồi phía sau xe, người mặc áo màu đỏ là người điều khiển xe gây tai nạn.

Ngoài ra, một nhân chứng khác là anh Nguyễn Quý Giản, người chở Kỳ Anh đi cấp cứu khẳng định, Kỳ Anh là người điều khiển xe gây tai nạn.

Nhận định cấp sơ thẩm: Đúng quy định tố tụng

HĐXX nhận định rằng, tuy các nhân chứng khai có khác về thời gian, khoảng cách nhưng xác định màu áo cũng như tư thế bị xe đè của người mặc áo đỏ và người mặc áo xám thì không mâu thuẫn. Mặt khác, trong nhận dạng này, người làm chứng chỉ ra người trực tiếp chạy xe, người ngồi sau xe và người bị xe đè nằm phía trước, nằm phía sau, nên việc nhận dạng trên không vi phạm quy định tố tụng hình sự.

Riêng việc xác định hành vi “Giao cho người không đủ điều kiện điều khiển phương tiện tham gia giao thông đường bộ” thì đây là trường hợp giữa Long và bị cáo Kỳ Anh đã sử dụng chất kích thích (đã uống rượu), không làm chủ hành vi nên không xác định được ý thức chủ quan của người giao xe, chưa đủ yếu tố cấu thành tội danh trên theo Điều 264 Bộ luật Hình sự.

Do đó, HĐXX tuyên bị cáo Phạm Kỳ Anh 3 năm tù tội “Vi phạm quv định về tham gia giao thông đường bộ” quy định tại điểm b khoản 2 Điều 260 BLHS. HĐXX cho biết, đại diện hợp pháp của bị hại là ông Trịnh Văn Ngôn yêu cầu gia đình anh Long bồi thường gần 500 triệu đồng, vì cho rằng anh Long mới là người điều khiển xe gây tai nạn chứ không phải Kỳ Anh.

Tuy nhiên, HĐXX cho rằng không có căn cứ kết luận anh Long là người điều khiển xe gây ra tai nạn, nên anh Long không có nghĩa vụ bồi thường, mà bị cáo Kỳ Anh là người có nghĩa vụ bồi thường. HĐXX ghi nhận anh Long không yêu cầu trả lại số tiền đã hỗ trợ gia đình bị hại trước đây là 31 triệu đồng.

Đức Tiến

(còn tiếp)