Ngày 27.10.2023, Bộ Chính trị ban hành Quy định số 132-QĐ/TW (gọi tắt là Quy định 132) quy định về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án. Ngày 17.11.2023, Tỉnh uỷ Tây Ninh có Công văn số 983-CV/TU yêu cầu phổ biến, quán triệt và triển khai Quy định 132 của Trung ương. Quy định của Trung ương và của Tỉnh uỷ như một biện pháp tiếp theo nhằm phòng, chống tham nhũng trong các cơ quan có chức năng phòng, chống tham nhũng.

TS. Phạm Đình Triệu- Chính uỷ BĐBP Tây Ninh.

TINH THẦN CHÍNH CỦA QUY ĐỊNH 132

Quy định 132 có 4 chương, 14 điều. Phạm vi điều chỉnh, đối tượng áp dụng là “Quy định về kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử (gọi tắt là hoạt động tố tụng), thi hành án và các hoạt động khác có liên quan đến hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án (gọi tắt là hoạt động khác có liên quan).

Quy định này áp dụng đối với cấp uỷ, tổ chức đảng, đảng viên, cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền (gọi chung là cơ quan, tổ chức, người có thẩm quyền) trong lãnh đạo, chỉ đạo, thực hiện hoạt động tố tụng, thi hành án và hoạt động khác có liên quan theo quy định của Đảng và pháp luật của Nhà nước”.

Nội dung trọng tâm của Quy định 132 nằm trong Điều 6, Chương 2. Điều 6 chỉ rõ 28 hành vi bị xem là “lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn, lạm quyền, tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động tố tụng, thi hành án”.

Đơn cử: “Can thiệp, cản trở, tác động trái quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước vào hoạt động tố tụng, thi hành án và các hoạt động khác có liên quan, hoạt động kiểm tra, giám sát, thanh tra, kiểm toán của cấp uỷ, tổ chức đảng, cơ quan tham mưu, giúp việc của Đảng và các cơ quan chức năng, hoạt động giám sát của cơ quan và đại biểu dân cử, Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội và nhân dân đối với hoạt động tố tụng, thi hành án và các hoạt động khác có liên quan.

Chỉ đạo, ép buộc cấp dưới che giấu, không báo cáo, báo cáo sai sự thật, không thực hiện hoặc thực hiện không đúng quy định, quy trình nghiệp vụ dẫn đến sai lệch kết quả thụ lý, giải quyết nguồn tin về tội phạm, khởi tố, điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án và các hoạt động khác có liên quan”.

Điều 12, Quy định 132 quy định “xử lý trách nhiệm khi để xảy ra hành vi vi phạm, lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn, lạm quyền, tham nhũng, tiêu cực”.
Cụ thể, đối với tổ chức: Cấp uỷ, tổ chức đảng để xảy ra hành vi vi phạm, lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn, lạm quyền, tham nhũng, tiêu cực thuộc phạm vi trách nhiệm, thẩm quyền lãnh đạo, chỉ đạo thì xử lý theo quy định của Đảng.

Đối với lãnh đạo cấp uỷ, tổ chức đảng, cơ quan, tổ chức, đơn vị: Người đứng đầu, thành viên cấp uỷ, tổ chức đảng, thành viên tập thể lãnh đạo cơ quan, tổ chức, đơn vị để xảy ra hành vi vi phạm, lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn, lạm quyền, tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động tố tụng, thi hành án và các hoạt động khác có liên quan tại cơ quan, tổ chức, đơn vị, phạm vi công việc mình được phân công trực tiếp quản lý, phụ trách thì xử lý theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước và quy định của cơ quan, tổ chức, đơn vị.

Bị xem xét tăng trách nhiệm trong trường hợp phát hiện hành vi vi phạm, lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn, lạm quyền, tham nhũng, tiêu cực mà không áp dụng các biện pháp cần thiết theo thẩm quyền để kịp thời ngăn chặn, xử lý, khắc phục hậu quả của hành vi vi phạm hoặc không kịp thời báo cáo theo quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước.

Được xem xét loại trừ trách nhiệm trong trường hợp không thể biết hoặc đã áp dụng các biện pháp cần thiết theo thẩm quyền để phòng ngừa, ngăn chặn hành vi vi phạm, lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn, lạm quyền, tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động tố tụng, thi hành án và các hoạt động khác có liên quan.

Được xem xét miễn, giảm trách nhiệm trong trường hợp chủ động phát hiện và đã áp dụng các biện pháp cần thiết theo thẩm quyền để ngăn chặn, xử lý, khắc phục hậu quả hoặc báo cáo cấp có thẩm quyền xử lý, khắc phục hậu quả của hành vi vi phạm, lợi dụng, lạm dụng chức vụ, quyền hạn, lạm quyền, tham nhũng, tiêu cực; hoặc trong trường hợp có căn cứ chứng minh bản thân không đồng ý với nghị quyết, quyết định, kết luận, mệnh lệnh trái quy định của Đảng, pháp luật của Nhà nước của tập thể, hoặc của người đứng đầu cấp uỷ, tổ chức đảng, cơ quan, tổ chức, đơn vị.

Được xem xét miễn hoặc giảm hình thức kỷ luật nếu chủ động xin thôi giữ chức vụ, từ chức, xin nghỉ công tác trước khi cơ quan có thẩm quyền phát hiện, xử lý, trừ trường hợp bị truy cứu trách nhiệm hình sự.

YÊU CẦU CỦA BAN THƯỜNG VỤ TỈNH UỶ

Để triển khai thực hiện tốt Quy định 132, Ban Thường vụ Tỉnh uỷ yêu cầu các cấp uỷ, tổ chức đảng, địa phương, cơ quan, đơn vị tổ chức phổ biến, quán triệt, tuyên truyền và thực hiện Quy định 132 bằng hình thức phù hợp, tạo sự chuyển biến tích cực về nhận thức của đội ngũ cán bộ, đảng viên, đoàn viên, hội viên và nhân dân, nhất là người đứng đầu cấp uỷ, cơ quan, đơn vị về tầm quan trọng của công tác kiểm soát quyền lực, phòng, chống tham nhũng, tiêu cực trong hoạt động điều tra, truy tố, xét xử, thi hành án; từ đó nêu cao trách nhiệm, tích cực lãnh đạo, chỉ đạo và tổ chức thực hiện hiệu quả quy định này tại địa phương, cơ quan, đơn vị.

Ban Tuyên giáo Tỉnh uỷ hướng dẫn, định hướng các cơ quan Báo Tây Ninh, Đài Phát thanh - Truyền hình tỉnh, đội ngũ báo cáo viên, tuyên truyền viên, các cổng thông tin điện tử của tỉnh đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền Quy định 132.

Ban Dân vận Tỉnh uỷ định hướng Đảng đoàn Mặt trận Tổ quốc, các tổ chức chính trị - xã hội, Ban Thường vụ Tỉnh đoàn đẩy mạnh tuyên truyền, vận động trong đoàn viên, hội viên và nhân dân, tạo sự đồng thuận xã hội trong triển khai thực hiện Quy định 132.

Ban Nội chính Tỉnh uỷ- Cơ quan Thường trực Ban Chỉ đạo phòng, chống tham nhũng, tiêu cực tỉnh chủ trì, phối hợp Ban cán sự đảng Viện Kiểm sát nhân dân tỉnh, Toà án nhân dân tỉnh, Đảng uỷ Công an tỉnh, Cục Thi hành án dân sự tỉnh tham mưu Ban Thường vụ Tỉnh uỷ kế hoạch cụ thể hoá tổ chức thực hiện nghiêm túc, hiệu quả Quy định số 132 phù hợp với tình hình tại địa phương trong tháng 12.2023.

Việt Đông