Người chăn nuôi cần thường xuyên kiểm tra sức khỏe đàn heo nhằm kịp thời phát hiện dấu hiệu bất thường liên quan đến dịch tả heo châu Phi

Dịch bệnh diễn biến phức tạp, nguy cơ lan rộng

Những năm gần đây, DTHCP luôn là mối đe dọa lớn đối với ngành chăn nuôi tại nhiều địa phương trong cả nước, trong đó có tỉnh Tây Ninh. Đây là loại bệnh nguy hiểm do virút gây ra, không có thuốc điều trị đặc hiệu, tỷ lệ chết gần như 100% ở heo mắc bệnh, gây thiệt hại nghiêm trọng cho người chăn nuôi và ảnh hưởng lớn đến nguồn cung thịt heo trên thị trường.

Theo thống kê mới nhất của Chi cục Nông nghiệp tỉnh, trong tuần qua, trên địa bàn tỉnh không ghi nhận ổ dịch mới. Tuy nhiên, lũy kế từ đầu năm 2025 đến nay, DTHCP đã xảy ra ở 22 hộ chăn nuôi tại các xã Tân Hưng, Thạnh Hóa, Bến Lức, Tân Trụ, Vĩnh Hưng, Châu Thành, Mộc Hóa và Tân Thạnh. Tổng số lượng heo bị tiêu hủy là 717 con với tổng trọng lượng lên đến 33.873,2kg. Đây là con số đáng báo động cho thấy dịch bệnh vẫn đang tồn tại và tiềm ẩn nguy cơ bùng phát nếu không có biện pháp kiểm soát hiệu quả.

Dịch bệnh không chỉ xảy ra ở Tây Ninh mà còn tại nhiều tỉnh, thành phố khác. Theo công điện mới nhất của Thủ tướng Chính phủ, từ đầu năm 2025 đến nay, cả nước đã xuất hiện 514 ổ DTHCP tại 28/34 tỉnh, thành phố. Số heo mắc bệnh, chết và bị tiêu hủy đã vượt quá 30.000 con. Hiện vẫn còn gần 250 ổ dịch chưa qua 21 ngày tại 20 tỉnh, thành phố, cho thấy diễn biến dịch đang có chiều hướng gia tăng, nhất là tại những địa phương có tổng đàn lớn.

Ông Nguyễn Văn Hậu, một hộ nuôi heo ở xã Tân Hưng, chia sẻ: “Nghe tin bệnh DTHCP xuất hiện ở xã lân cận, tôi lập tức rắc vôi, phun khử khuẩn chuồng trại và lối ra vào. Phòng bệnh vẫn là quan trọng nhất vì nếu để dịch xảy ra thì thiệt hại rất lớn”.

Cùng tâm trạng lo lắng, bà Trần Thị Hòa, hộ nuôi heo tại xã Vĩnh Thạnh, cho biết: “Đợt DTHCP bùng phát năm 2022, tôi phải tiêu hủy gần 30 con heo, thua lỗ hàng trăm triệu đồng. Từ đó tới nay, tôi luôn chú trọng vệ sinh, hạn chế người lạ vào chuồng và chỉ nhập giống từ trại có uy tín. Nhưng thực tế, dịch bệnh này rất khó phòng và người nuôi nhỏ, lẻ như tôi rất sợ dịch tái bùng phát”.

Chủ động các giải pháp

Trước nguy cơ dịch bùng phát trở lại, công tác phòng, chống DTHCP đã được tỉnh triển khai đồng bộ. Sở Nông nghiệp và Môi trường phối hợp các địa phương tăng cường giám sát dịch tễ, tổ chức tiêm vắc-xin thử nghiệm và đẩy mạnh truyền thông tới người dân.

Thông tin từ Chi cục Nông nghiệp tỉnh, Chi cục đã thành lập các đội phản ứng nhanh tại các địa phương, đồng thời chủ động cấp phát hóa chất khử trùng, vôi bột và hướng dẫn người dân tự tiêu độc, khử trùng chuồng trại định kỳ. Các trường hợp phát hiện heo bệnh đều được xử lý theo đúng quy trình, không để lan ra diện rộng.

Theo Phó Giám đốc Sở Nông nghiệp và Môi trường Đinh Thị Phương Khanh, thách thức lớn nhất hiện nay là ý thức của một bộ phận người chăn nuôi chưa cao. Vẫn còn tình trạng nuôi heo không báo cáo với chính quyền, giấu dịch khi heo có dấu hiệu chết bất thường. Đơn vị đang phối hợp chính quyền cơ sở đẩy mạnh tuyên truyền, hỗ trợ người dân khai báo, chẩn đoán bệnh và tiêu hủy nếu cần thiết.

Về phía người dân, nhiều hộ chăn nuôi bày tỏ mong muốn được hỗ trợ về kỹ thuật, hướng dẫn quy trình chăn nuôi an toàn sinh học, đồng thời sớm tiếp cận các chính sách hỗ trợ tái đàn sau dịch.

Trong bối cảnh thời tiết thay đổi thất thường, hoạt động vận chuyển, giết mổ heo tăng cao vào mùa lễ hội và các tháng cuối năm, công tác phòng, chống DTHCP càng phải được đặt lên hàng đầu. Ngành Nông nghiệp tỉnh yêu cầu các địa phương không được chủ quan, lơ là, không để dịch bệnh bùng phát và lây lan diện rộng.

Trước diễn biến phức tạp của DTHCP, Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính vừa ban hành công điện hỏa tốc yêu cầu các địa phương triển khai quyết liệt các giải pháp phòng, chống dịch. Theo đó, Chủ tịch UBND các tỉnh, thành phố phải trực tiếp chỉ đạo và chịu trách nhiệm trước Chính phủ nếu để xảy ra dịch trên diện rộng, gây thiệt hại lớn.

Thủ tướng yêu cầu phải huy động lực lượng và nguồn lực hợp pháp để kịp thời phát hiện, xử lý dứt điểm các ổ dịch, hạn chế phát sinh ổ dịch mới; nghiêm khắc xử lý các trường hợp giấu dịch, chậm báo cáo hoặc làm lây lan dịch bệnh. Song song đó, các địa phương cần tổ chức tiêu hủy heo mắc bệnh, nghi mắc bệnh đúng quy định; triển khai các chính sách hỗ trợ người chăn nuôi bị thiệt hại để họ có động lực tái đàn đúng cách. Ngoài ra, việc kiểm tra, kiểm soát buôn bán, vận chuyển, giết mổ heo không rõ nguồn gốc, chưa qua kiểm dịch cũng cần được siết chặt.

Đây là thời điểm then chốt để khống chế DTHCP, tránh kịch bản xấu từng xảy ra ở những năm trước. Để làm được điều đó, cần sự vào cuộc đồng bộ, quyết liệt và kịp thời của cả hệ thống chính trị, các ngành chức năng, chính quyền cơ sở và từng hộ chăn nuôi. Bảo vệ đàn heo không chỉ là bảo vệ sinh kế của hàng ngàn hộ dân mà còn góp phần bảo đảm nguồn cung thực phẩm, giữ ổn định thị trường trong những tháng cuối năm./.

Bùi Tùng