Thành viên trong tổ hoà giải.

Trao đổi với chúng tôi, ông Mậu chia sẻ kinh nghiệm của người được phân công làm công tác hoà giải ở cơ sở. Theo ông, trước hết, hoà giải viên phải hiểu và nắm rõ chủ trương, chính sách, pháp luật của Đảng và Nhà nước; phải chịu khó tìm hiểu rõ sự việc xảy ra; đồng thời phải là người có trình độ hiểu biết pháp luật để phân tích sao cho người nghe dễ hiểu và phải hoà giải kịp thời, ngăn chặn hậu quả có thể xảy ra.

Ông Mậu nhớ rất rõ vụ một cặp đôi sắp đưa nhau ra toà có tuổi đời rất trẻ, đó là vợ chồng anh L. Vợ mới 23, còn anh L 26 tuổi, họ đã có với nhau một đứa con. Hằng ngày, sau khi đi lưới cá, anh L về tới nhà là nhậu với bạn bè, hôm nào không đi làm thì anh ta… đánh bạc, bỏ vợ con, không quan tâm chăm sóc. Cô vợ trẻ buồn chán, làm đơn gửi đến ấp yêu cầu được ly hôn.

Khi nhận đơn, ông Mậu vội làm công tác tư vấn, yêu cầu cô vợ trẻ rút đơn, nhưng cô này không đồng ý, nằng nặc xin được giải quyết cho ly hôn.

Tuy nhiên, sau một thời gian tìm hiểu, lắng nghe từ hai bên, ông Mậu tổ chức họp mặt cả hai vợ chồng và phân tích tình lý, thiệt hơn. Cuối cùng, người vợ trẻ đồng ý rút đơn với điều kiện ông chồng phải hứa bỏ bài bạc, nhậu nhẹt, trở về sống chung với gia đình bên vợ ở một xã khác.

Anh L thừa nhận có ăn nhậu và đánh bạc, hứa bỏ hết và đồng ý về bên vợ làm ăn sinh sống. Cho đến nay, vợ chồng họ rất hạnh phúc và có với nhau thêm một người con.

Trường hợp một cặp vợ chồng khác: mặc dù ông H, bà L tuổi đã ngoài 50 và có hoàn cảnh kinh tế gia đình khá ổn định, 4 người con của họ cũng đều đã trưởng thành; tuy nhiên, trong một phút xao lòng, người đàn ông trụ cột gia đình đã ngả vào vòng tay của người đàn bà khác. Ông H bỏ tiền mở quán cà phê cho người tình kinh doanh và bỏ vợ con không về nhà.

Bà L buồn tình, bức xúc, nộp đơn yêu cầu được ly hôn. Ông Mậu bỏ công đi tìm ông H để khuyên bảo, ông ta chống chế “con đi vài bữa con về chứ con đâu có bỏ vợ”. Ông Mậu tiếp tục thuyết phục, khuyên nhủ đến cả tháng sau, ông H mới quay về với vợ con, còn người phụ nữ kia đã về quê ở Khánh Hoà sinh sống, đến nay không thấy trở lại. Gia đình ông H, bà L được đoàn tụ nhờ sự nhiệt tình, tích cực hoà giải của ông Mậu và một số thành viên trong Ban hoà giải.

Một vụ hoà giải thành khác mà mỗi lần nhớ lại ông Mậu đều rơm rớm nước mắt. Đó là trường hợp mâu thuẫn cuộc sống gia đình giữa cha chồng gần tuổi 80 và nàng dâu trẻ. Do mâu thuẫn trong lời nói, nàng dâu bị cha chồng dùng gậy đánh hai, ba cây vào chân bầm đen. Vì thương con dâu nên cả mẹ chồng lẫn nàng dâu nộp đơn gửi lên Ban hoà giải của ấp, yêu cầu bắt ông cha chồng đi tù vì tội dám đánh nàng dâu.

Mọi người rất sửng sốt khi nhận đơn tố cáo của nàng dâu với sự hỗ trợ đắc lực của bà mẹ chồng. Ông Mậu vào cuộc tìm hiểu, được biết nguyên nhân do người cha nóng tính, nói con dâu vài câu thì bị nàng dâu phản kháng, ông liền giơ cây gậy đang chống quất cho vài cái vào chân.

Sau khi lắng nghe, ông Mậu phân tích cả hai bên đều có lỗi, nếu như cô con dâu nhịn cha, đừng trả lời lại thì đâu có việc gì, còn ông cha chồng nóng tính quá mức. Sau đó, ông Mậu mời hai bên đến văn phòng ấp giải quyết, tuy nhiên, người cha chồng nhất quyết không đến, chỉ có sự hiện diện của người mẹ chồng và nàng dâu. Ban hoà giải yêu cầu nàng dâu rút đơn, nàng dâu đồng ý ký biên bản với điều kiện buộc người cha chồng không đánh chửi nàng dâu nữa.

Về phía ông cha chồng, ngay ngày hôm sau, ông Mậu mời ông ấy đến nhà mình “lai rai”. Và… trước khi “nâng ly”, ông Mậu yêu cầu ông cha chồng nóng tính ký vào biên bản. Người cha chồng hơi bất ngờ nhưng vẫn xem biên bản và ký tên đồng ý không đánh chửi nàng dâu.

Ông Mậu lúc này mừng đến rơi nước mắt, vì trước đó, người cha chồng nói một câu: “Con dâu cũng như con ruột nên tôi được quyền đánh chửi để răn dạy nó chứ”. Gia đình ấy sau khi được hoà giải thành đã sống êm ấm, con dâu có hiếu phụng dưỡng cha mẹ chồng và lễ phép với cha hơn trước, đó là nguồn động viên to lớn với sự thành công của ông Mậu.

Ông Phạm Đình Giáp, cựu chiến binh xã Thạnh Đông, người bạn vong niên với ông Mậu cho biết: “Ông Mậu rất vui vẻ, cởi mở, được người dân kính trọng. Mỗi khi làm việc gì ông đều ra Tổ hoà giải của ấp bàn bạc thống nhất kế hoạch trước. Cách làm của ông Mậu là cái lý phải đạt trước rồi mới đến cái tình sau. Có thấu lý thì mới đạt tình.

Sông Ninh - Ngọc Diêu