Chất lượng giáo dục phổ thông có chuyển biến

Báo cáo với đoàn giám sát, lãnh đạo Sở GD&ĐT thông tin, tỉnh Tây Ninh có 449 trường, 241.163 học sinh, 12.742 cán bộ quản lý, giáo viên. Tính đến tháng 12.2024, toàn tỉnh có 237 trường đạt chuẩn quốc gia, trong đó: mầm non, mẫu giáo 73 trường, tiểu học 105 trường, THCS 49 trường, THPT 10 trường.

Chất lượng giáo dục phổ thông có nhiều chuyển biến tích cực, thể hiện qua tỷ lệ tốt nghiệp THPT đạt 98,87% và tỷ lệ trúng tuyển vào các trường đại học, cao đẳng tăng đều qua từng năm, đạt trên 60%. Công tác phát hiện, bồi dưỡng học sinh giỏi tiếp tục được chú trọng, tạo điều kiện cho học sinh phát huy năng khiếu và tư duy sáng tạo. Số lượng học sinh đạt giải trong các kỳ thi học sinh giỏi cấp tỉnh, cấp quốc gia tăng cao, với nhiều em đoạt giải góp phần khẳng định chất lượng giáo dục mũi nhọn của tỉnh.

Tây Ninh duy trì phổ cập giáo dục mầm non cho trẻ 5 tuổi, phổ cập giáo dục tiểu học mức độ 3, phổ cập giáo dục trung học cơ sở mức độ 2 và đạt chuẩn xoá mù chữ mức độ 2, góp phần quan trọng trong việc nâng cao dân trí và phát triển bền vững nguồn nhân lực địa phương.

Giai đoạn 2021–2024, công tác đầu tư, quản lý và sử dụng cơ sở vật chất, thiết bị dạy học tại các cơ sở giáo dục trên địa bàn tỉnh được quan tâm chỉ đạo, tổ chức thực hiện hiệu quả, góp phần bảo đảm điều kiện triển khai hiệu quả Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Từ năm học 2020-2021 đến năm học 2024–2025, việc tổ chức mua sắm thiết bị dạy học phục vụ chương trình giáo dục phổ thông 2018 được thực hiện bằng hình thức đấu thầu rộng rãi, mua sắm chung toàn tỉnh từ dự toán ngân sách đã giao cho Sở GD&ĐT, công tác mua sắm thiết bị thực hiện theo quy định hiện hành, đáp ứng nhu cầu tối thiểu theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Cơ sở vật chất và trang thiết bị, đồ dùng, đồ chơi đã được chú trọng đầu tư xây dựng và mua sắm theo hướng chuẩn hoá, hiện đại hoá. Hệ thống trường học, lớp học cơ bản đáp ứng nhu cầu học tập của Nhân dân; các lớp học 2 buổi/ngày phát triển và mở rộng ở mọi địa bàn dân cư; cơ sở vật chất, trang thiết bị phục vụ giảng dạy, học tập cơ bản đáp ứng nhu cầu tối thiểu theo Chương trình giáo dục phổ thông 2018. Phòng học, phòng chức năng bảo đảm khối lớp có đủ 1 phòng/lớp để bảo đảm học đủ 2 buổi/ngày, đồng thời tổ chức dạy ngoại ngữ, tin học bắt buộc theo Chương trình giáo dục phổ thông năm 2018.

Tuy nhiên, “tỷ lệ thiết bị dạy học tối thiểu các cấp học còn thấp, tỷ lệ phân luồng chưa đạt theo quy định của Trung ương, tỷ lệ huy động trẻ ra lớp nhà trẻ còn thấp. Công tác xã hội hoá giáo dục còn hạn chế, việc huy động các nguồn lực của xã hội tham gia đóng góp cho giáo dục còn ít; việc triển khai xây dựng đề án xã hội hoá giáo dục chậm, kéo dài, chưa đạt yêu cầu, đến nay thực hiện việc sắp xếp tổ chức bộ máy nên phải xin chủ trương tạm dừng thực hiện. Việc xây dựng văn bản triển khai các văn bản của Trung ương liên quan đến công tác giáo dục đào tạo và giáo dục nghề nghiệp còn chậm. Chất lượng thực hiện Chương trình Giáo dục mầm non tại đa số các trường mầm non, mẫu giáo tư thục và các nhóm, lớp độc lập chưa đạt hiệu quả cao”- Sở GD&ĐT nêu hạn chế.

Chất lượng giáo dục thường xuyên còn hạn chế

Về chất lượng giáo dục mầm non, phổ thông và giáo dục thường xuyên (GDTX), đoàn giám sát đánh giá, tỷ lệ huy động trẻ đến lớp tại các cơ sở giáo dục mầm non trên địa bàn tỉnh có xu hướng tăng, nhất là ở độ tuổi mẫu giáo 5 tuổi, đạt mức cao và duy trì ổn định, thể hiện sự cải thiện về nhận thức của phụ huynh và hiệu quả trong công tác tuyên truyền, vận động của ngành Giáo dục.

Tỷ lệ huy động trẻ 6 tuổi vào lớp 1 tại tỉnh luôn đạt 100%, cho thấy công tác vận động ra lớp được thực hiện hiệu quả. Qua các năm, số học sinh chưa hoàn thành chương trình giảm dần. Đặc biệt, từ năm học 2022-2023, tỷ lệ học sinh lớp 5 hoàn thành chương trình tiểu học đạt 100%.

Chất lượng giáo dục THCS trong giai đoạn 2020-2024 có chuyển biến tích cực. Tỷ lệ học sinh có học lực từ loại khá trở lên chiếm khoảng 60%-65%, học sinh yếu giảm dần qua các năm. Tỷ lệ học sinh có hạnh kiểm tốt duy trì ở mức cao (trên 86%). Tỷ lệ tốt nghiệp THCS duy trì 100% liên tục qua 4 năm.

Từ năm học 2020-2021 đến 2023-2024, chất lượng giáo dục THPT có nhiều cải thiện. Tỷ lệ học sinh yếu giảm dần từ 3,6% xuống còn 1,9%. Tỷ lệ tốt nghiệp THPT luôn ở mức cao, từ 98,2% đến 98,8%, phản ánh hiệu quả của công tác giảng dạy, ôn tập và hỗ trợ học sinh.

Chất lượng học tập tại hệ GDTX chưa cao. Tỷ lệ học sinh học lực khá, giỏi dao động ở mức thấp, trong khi tỷ lệ yếu, kém có xu hướng tăng, nhất là trong năm học 2023-2024 (chiếm 18,1%). Hạnh kiểm tốt chiếm tỷ lệ cao nhưng chưa ổn định giữa các năm. Tỷ lệ tốt nghiệp THPT hệ GDTX duy trì từ 83,78% đến 90,68%.

Công tác phát hiện, bồi dưỡng học sinh giỏi trên địa bàn tỉnh được quan tâm đầu tư và có chuyển biến tích cực qua các năm. Số lượng học sinh đạt giải học sinh giỏi cấp tỉnh và cấp quốc gia tăng đều. Năm học 2023-2024 ghi nhận số lượng học sinh giỏi THCS và đạt giải cấp quốc gia cao nhất trong 4 năm.

Bảo đảm chi 20% ngân sách

Sau khi nghe báo cáo tóm tắt, thành viên đoàn giám sát đề nghị cần thông tin rõ hơn, cụ thể hơn về việc đầu tư thiết bị dạy học. Việc thiếu giáo viên, giải pháp như thế nào, ngoài giáo viên mầm non đã có chính sách ưu đãi, thu hút, giải quyết thiếu giáo viên phổ thông ra sao. Nhiều trường học hiện nay có điểm lẻ, nên chăng thu xếp lại cho gọn hơn, vì có những điểm trường chỉ có một lớp học, khoảng cách không quá xa so với điểm chính. Ngành giáo dục cần đánh giá sâu hơn về trình độ tay nghề của giáo viên trong việc thực hiện Chương trình giáo dục phổ thông 2018.

Việc đầu tư thiết bị dạy học cần được nghiên cứu lại sao cho hợp lý, không nên chỉ tập trung vào một số trường, thực tế khảo sát cho thấy nhiều trường học hiện nay thiết bị dạy học vừa thiếu vừa xuống cấp. Công tác đào tạo và hiệu quả đào tạo nghề hiện nay chưa được như kỳ vọng, cả số lượng và chất lượng. Có ý kiến đề nghị ngành Giáo dục đánh giá đúng chất lượng giáo dục, thực tế có nhiều học sinh học lực rất yếu nhưng vẫn “lên lớp đều đều”.

Giải trình một số nội dung, lãnh đạo Sở GD&ĐT cho biết, việc ứng dụng công nghệ thông tin, “số hoá” hoạt động của ngành đã thực hiện tốt, thông suốt, qua đó giảm thủ tục hành chính, giảm chi phí. Về xây dựng trường chuẩn quốc gia, quy định mới của Bộ GD&ĐT yêu cầu cao hơn trong khi nhiều đơn vị trường học ở Tây Ninh được công nhận đạt chuẩn đã rất lâu, những trường chưa được công nhận sẽ khó hơn, vì có những ngôi trường xây dựng theo quy chuẩn cũ. Việc phân luồng học sinh học nghề chưa đạt xuất phát từ nhiều nguyên nhân, câu chuyện này không mới.

Phát biểu tại buổi làm việc, Phó Chủ tịch UBND tỉnh Đoàn Trung Kiên nhìn nhận, trong thời gian từ 2021–2025, tỷ lệ chi cho giáo dục luôn bảo đảm 20% tổng chi ngân sách, điều này không phải tỉnh, thành nào cũng thực hiện được. Kết quả đạt được và hạn chế, đoàn giám sát chỉ ra có cả nguyên nhân khách quan và chủ quan. Trong báo cáo (chính thức) chỉ nên giữ lại những hạn chế cơ bản để khắc phục, còn hạn chế nhỏ, có thể không cần thiết giữ lại.

Kết luận, Phó Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Hồng Sơn đánh giá, việc đầu tư xây dựng trường lớp, trang thiết bị dạy học được quan tâm, công tác đào tạo nghề đạt hiệu quả đáng ghi nhận. Tuy nhiên, việc mua sắm, đấu thầu thiết bị dạy học còn không ít khó khăn, nhiều trường học còn thiếu máy móc, thiết bị làm việc. Chủ trương phân luồng học sinh đi học nghề dù có nhiều nỗ lực nhưng tỷ lệ học sinh tham gia học nghề còn thấp. HĐND tỉnh đề nghị UBND tỉnh tăng cường phân bổ ngân sách cho ngành, từ đó góp phần nâng cao chất lượng giáo dục.

Việt Đông