Đoàn đại biểu Quốc hội (ĐBQH) tỉnh Tây Ninh thảo luận tại Tổ 3 cùng Đoàn ĐBQH tỉnh Thanh Hóa. Ông Phạm Hùng Thái - Phó Bí thư Tỉnh ủy, Trưởng đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh, chủ trì buổi thảo luận.

Tham gia góp ý đối với dự án Luật Giám định tư pháp (sửa đổi), đại biểu Lê Thị Song An - Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh, đề nghị bổ sung một khoản nghiêm cấm đối với các hành vi tiêu cực, không khách quan, gây ảnh hưởng đến quá trình giám định, kết luận giám định của người khác ngoài các hành vi bị cấm của người trưng cầu, yêu cầu giám định, người giám định, tổ chức giám định tại Điều 9 dự thảo Luật.

Theo đại biểu Song An, việc bổ sung nhằm tránh bỏ qua những trường hợp chủ thể có quyền lực không liên quan tới vụ việc mà vì lý do nào đó tự ý đe dọa, ép buộc giám định viên, tổ chức giám định phải cho ra kết luận giám định theo ý họ muốn, ảnh hưởng đến tính khách quan của kết luận giám định.

Đồng thời, tại điểm d khoản 2 Điều 9 quy định: “Từ chối tiếp nhận, thực hiện giám định tư pháp, đưa ra kết luận giám định tư pháp mà không có lý do chính đáng hoặc cố ý kéo dài thời gian thực hiện giám định tư pháp,… ”, đại biểu Song An cho rằng, cụm từ “không có lý do chính đáng” còn mang tính chất chung chung, chưa rõ ràng, dẫn đến tình trạng thiếu sự thống nhất, suy diễn tùy nghi khi áp dụng luật; do đó, đại biểu đề nghị làm rõ cụm từ “lý do không chính đáng”.

Bên cạnh đó, đại biểu Song An đề nghị giữ nguyên mô hình tổ chức giám định tư pháp công lập như quy định tại Luật Giám định tư pháp năm 2012, không bổ sung chức năng giám định pháp y thương tích cho cơ quan công an cấp tỉnh, thành phố. Đại biểu cho rằng việc mở rộng này có thể làm giảm tính khách quan trong giải quyết vụ án, do từng xảy ra trường hợp giám định viên và cán bộ điều tra thỏa thuận, làm sai lệch kết quả giám định.

Về hệ thống, chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn và cơ cấu tổ chức của tổ chức giám định tư pháp công lập theo khoản 4 Điều 17, đại biểu An đề nghị giữ nguyên mô hình tổ chức giám định như quy định tại khoản 5 Điều 12 của Luật Giám định tư pháp năm 2012, không bổ sung chức năng giám định pháp y thương tích cho tổ chức giám định tư pháp công lập thuộc công an tỉnh, thành phố.

Đại biểu Song An cho rằng việc bổ sung chức năng này có thể dẫn đến nguy cơ thiếu khách quan và không công bằng trong quá trình giải quyết vụ án, bởi thực tế đã có một số trường hợp cá biệt xảy ra tình trạng quen biết, thỏa thuận giữa cán bộ điều tra và giám định viên để thay đổi kết quả giám định nhằm trục lợi hoặc giải quyết vụ án theo hướng có lợi cho một bên, gây vi phạm pháp luật. Đồng thời, giám định thương tích là lĩnh vực chuyên môn sâu của ngành y tế, do đó cần được giao cho cơ quan y tế thực hiện để bảo đảm tính chính xác và khách quan.

Về Văn phòng giám định tư pháp tại Điều 20, Phó Trưởng đoàn chuyên trách Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh đề nghị Ban soạn thảo nghiên cứu mở rộng điều kiện đối với Văn phòng giám định tư pháp khi đăng ký hoạt động trong các lĩnh vực đòi hỏi năng lực phòng thí nghiệm và kỹ thuật chuyên sâu. Đại biểu An cho rằng cần quy định chặt chẽ về tiêu chuẩn ngay từ đầu để vừa bảo đảm mục tiêu xã hội hóa, vừa nâng cao chất lượng hoạt động giám định, đồng thời góp phần giảm tải cho cơ quan nhà nước.

Bên cạnh đó, đại biểu nhận xét quy định tại khoản 6 Điều 18 của dự thảo luật hiện nay chủ yếu dựa vào kinh nghiệm của Trưởng Văn phòng giám định tư pháp, trong khi thực tế các sai sót, thậm chí sai phạm, thường bắt nguồn từ đội ngũ thực thi thiếu kinh nghiệm. Đại biểu đề nghị bổ sung quy định chuyển tiếp với lộ trình tối đa 24 tháng để các văn phòng đã thành lập trước khi luật có hiệu lực có thời gian hoàn thiện thủ tục xét công nhận tiêu chuẩn.

Về các trường hợp từ chối giám định tư pháp tại Điều 38, đại biểu đề nghị xem xét lại quy định tại điểm d khoản 1 về lý do “thời gian không đủ để thực hiện giám định”, cho rằng quy định này còn chung chung, có thể dẫn đến những bất cập và khó khăn trong quá trình áp dụng trên thực tế.

Cuối cùng, đối với quy định tại khoản 2 Điều 40 của dự thảo luật, đại biểu thuộc Đoàn ĐBQH tỉnh Tây Ninh băn khoăn về tính khả thi khi yêu cầu các cơ quan, đơn vị tổ chức giám định tư pháp công lập (được ngân sách nhà nước bảo đảm kinh phí hoạt động) phải lập dự toán, thanh toán và quyết toán chi phí giám định từ nguồn ngân sách. Theo đại biểu, các cơ quan, đơn vị này không thể chủ động kế hoạch giám định mà phụ thuộc vào các quyết định trưng cầu; trường hợp phát sinh số vụ trưng cầu vượt dự toán hiện chưa có cơ chế xử lý rõ ràng. Đồng thời, quy định này còn mâu thuẫn với điểm d khoản 2 Điều 22, theo đó người trưng cầu có trách nhiệm thanh toán chi phí giám định kịp thời.

Tham gia góp ý đối với dự án Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi), đại biểu Hoàng Văn Liên - Phó Chủ nhiệm Ủy ban Pháp luật và Tư pháp của Quốc hội kiến nghị cần tập trung sửa đổi Luật Thi hành án dân sự theo hướng khắc phục triệt để những khó khăn, vướng mắc và bất cập đang tồn tại trong công tác thi hành án. Trong đó, cần có giải pháp đẩy mạnh, đẩy nhanh tiến độ thi hành án, bảo đảm sự liên thông giữa bản án và quá trình tổ chức thi hành, giúp việc thi hành án được thực hiện nhanh chóng, hiệu quả.

Đại biểu đề nghị Quốc hội bổ sung, quy định đầy đủ cơ sở pháp lý để cơ quan thi hành án có thể chủ động, kịp thời trong thực thi nhiệm vụ. Những kiến nghị này nhằm nâng cao hiệu quả và tính khả thi của việc sửa đổi luật, nhất là đối với các vụ án tín dụng, ngân hàng và các vụ án thuộc diện Ban Chỉ đạo Trung ương về phòng, chống tham nhũng, tiêu cực theo dõi, chỉ đạo.

Đại biểu cũng đề nghị quan tâm cung cấp đầy đủ nguồn lực, đặc biệt là nhân sự cho cơ quan thi hành án dân sự, đồng thời đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và chuyển đổi số, hướng tới xây dựng mô hình “cơ quan thi hành án điện tử”. Các khâu từ tiếp nhận hồ sơ, tổ chức thi hành đến cưỡng chế trong một số trường hợp có thể được thực hiện trên môi trường số, góp phần giảm tải cho cán bộ và nâng cao hiệu quả công tác.

Góp ý cho dự án Luật Thi hành án dân sự (sửa đổi), đại biểu Huỳnh Thanh Phương - Phó Bí thư chuyên trách Đảng ủy các cơ quan Đảng tỉnh Tây Ninh, đề nghị bổ sung quy định trách nhiệm pháp lý đối với hành vi làm lộ, lọt, sử dụng sai mục đích hoặc gây thất thoát dữ liệu. Cụ thể, đại biểu kiến nghị thêm nội dung “Trường hợp để xảy ra lộ, lọt, sử dụng sai mục đích và thất thoát dữ liệu thì cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan phải chịu trách nhiệm pháp luật và bồi thường thiệt hại nếu có” ngay sau khoản 4 Điều 5, nhằm khắc phục hạn chế của quy định hiện hành vốn chỉ dừng ở mức bảo đảm an toàn, bảo mật thông tin mà chưa xác định rõ trách nhiệm khi vi phạm.

Về phạm vi kiến nghị của Viện Kiểm sát tại điểm e khoản 2 Điều 12, đại biểu đề nghị bổ sung từ “cá nhân” sau cụm “kiến nghị cơ quan, tổ chức” để bảo đảm thống nhất với quy định của Luật Tổ chức Viện Kiểm sát Nhân dân, tránh khoảng trống pháp lý và sai sót trong thực tiễn áp dụng.

Bên cạnh đó, đại biểu cũng cho rằng cần quy định rõ hơn về trình tự, thủ tục và thứ tự ưu tiên thanh toán tiền bồi thường tại điểm d khoản 2 Điều 32 và Điều 53, vì dự thảo luật chưa làm rõ yêu cầu về đơn đề nghị của cá nhân cũng như thứ tự thanh toán, dễ gây khó khăn trong thi hành án đối với các vụ việc có nhiều người được thi hành.

Đối với Điều 36, đại biểu đề nghị sửa theo hướng quy định chấp hành viên chỉ được tiến hành các biện pháp cưỡng chế trực tiếp khi có quyết định bằng văn bản của thủ trưởng cơ quan thi hành án và có sự giám sát của Viện kiểm sát, nhằm hạn chế lạm quyền, bảo đảm quyền tài sản và quyền riêng tư của công dân.

Về khoản 2 Điều 39, đại biểu kiến nghị bổ sung quy định về các trường hợp loại trừ khi giao bảo quản, khai thác, sử dụng tài sản thi hành án, nhất là đối với quyền sử dụng đất có tài sản gắn liền. Đại biểu nêu thực tế nhiều trường hợp phát sinh tranh chấp khi người đang quản lý, sử dụng tài sản không phải bên phải thi hành án, dẫn đến khiếu nại kéo dài.

Cuối cùng, đại biểu Huỳnh Thanh Phương đề nghị sửa khoản 2 Điều 52 theo hướng bổ sung cụm từ “hoặc theo thỏa thuận của các đương sự” để làm rõ trường hợp miễn hoặc giảm chi phí thi hành án khi các bên có thỏa thuận khác, bảo đảm tính linh hoạt và phù hợp với thực tiễn./.

ND