6 cuốn tiểu thuyết và một tập truyện ngắn của Kazuo Ishiguro.

Đó là lời tuyên dương của Viện hàn lâm Khoa học Hoàng gia Thụy Điển ngày 5-10.

Kazuo Ishiguro sinh ở Nagasaki (Nhật Bản) năm 1954 và cùng với gia đình chuyển đến sống ở thị trấn nhỏ Guildford miền nam nước Anh khi mới lên 5. 

Sau khi tốt nghiệp phổ thông, ông vào Đại học Kent, Canterbury, học văn học Anh và triết học. 

Ông hiện sống ở London với vợ và con gái.

Thư ký thường trực của viện, giáo sư Sara Danius, khi phát biểu công bố giải đã ca ngợi Ishiguro là "nhà văn của sự chính trực lớn lao". 

Bà nói: "Ông ấy là nhà văn rất thú vị về nhiều mặt, tôi muốn nói là nếu bạn trộn lẫn Jane Austen - văn phong hài hước và chiều sâu tâm lý - với Kafka thì tôi nghĩ bạn sẽ có được Ishiguro".

Cuốn tiểu thuyết đầu tiên của ông Cảnh đồi nhợt nhạt (A pale view of hills, 1982) là tự sự của một góa phụ Nhật Bản sống trên đất Anh kể về sự tàn phá và khôi phục Nagasaki. 

Năm 1983, với tiểu thuyết này, ông được tạp chí Granta đề cử là một trong 20 nhà văn trẻ xuất sắc nhất nước Anh.

Cuốn thứ hai là tiểu thuyết Người nghệ sĩ của thế giới trôi nổi (An artist of the floating world, 1986) phản ánh thái độ của người dân Nhật Bản về Thế chiến thứ 2 thông qua câu chuyện của nghệ sĩ Masuji Ono, bị ám ảnh bởi quá khứ chiến tranh của mình. 

Cuốn này được giải Whitbread của năm và vào chung khảo giải Booker dành cho sách hư cấu.

Cuốn thứ ba Những tàn tích của ngày (The remains of the day, 1989) lấy bối cảnh nước Anh thời hậu chiến, kể chuyện một quản gia già người Anh đối diện với sự vỡ mộng khi ông ta nhớ lại quãng đời phục vụ của mình, những ký ức được đặt trên nền chiến tranh và sự trỗi dậy của chủ nghĩa phát xít. 

Nó được bán hơn một triệu bản ở Anh và đã đem lại danh tiếng quốc tế cho ông. 

Cuốn sách đã được trao giải Booker cho sách hư cấu và sau đó được làm thành bộ phim đoạt giải với diễn xuất của hai ngôi sao Anthony Hopkins và Emma Thompson.

Cuốn thứ tư Không khuây khỏa (The unconsoled, 1995) viết theo thủ pháp dòng ý thức kể chuyện một nhạc công piano trong dàn nhạc đấu tranh để được có tên trong danh sách luyện tập và biểu diễn ở một thành phố châu Âu không có tên. Nó được trao giải Cheltenham.

Cuốn thứ năm Khi chúng ta là kẻ mồ côi (When we were orphans, 2000) lấy bối cảnh Thượng Hải đầu thế kỷ 20, được kể bởi một thám tử điều tra sự biến mất của bố mẹ mình trong thành phố khoảng 20 năm trước. 

Nó được vào chung khảo cả giải tiểu thuyết Whitbread và giải Booker cho sách hư cấu.

Cuốn thứ sáu là Mãi đừng xa tôi (Never let me go, 2005) đã được dịch ra tiếng Việt xuất bản năm 2010. 

Năm 2009, tập truyện ngắn đầu tiên của Ishiguro Những dạ khúc: Năm truyện về âm nhạc và hoàng hôn (Nocturnes: Five stories of music and nightfall) được xuất bản và lọt vào chung kết giải James Tait Back Memorial Prize (2010).

Tôi viết tất cả các cuốn sách của mình là về những cá nhân đang vật lộn với những ký ức riêng của họ và họ không biết khi nào thì đi trốn quá khứ và khi nào thì đương đầu với quá khứ để tìm ra một giải pháp nào đó. Nhưng điều tôi thực sự muốn làm đó là viết về một kiểu vật lộn như thế ở tầm mức xã hội. Phần lớn các nước, khi anh nhìn vào họ, đều có những vấn đề lớn mà họ chôn vùi.

Trong một cuộc trả lời phỏng vấn tờ Telegraph, Ishiguro đã thổ lộ

Tái cấu trúc quá khứ

Các tiểu thuyết của Ishiguro nói về các ký ức, về khả năng của chúng bị sai lạc và méo mó, bị lãng quên và im lặng, trên hết là bị ám ảnh. 

Nhân vật trong các truyện của ông tìm cách vượt qua sự mất mát (mất những thành viên trong gia đình và những người tình, mất tin tức từ chiến tranh) bằng cách tìm hiểu quá khứ thông qua hoạt động của ký ức. 

Các tác phẩm thường chứa đựng những nhân vật tuyệt vọng hơn là tự khám phá mình thông qua việc kể chuyện. 

Sách của ông không nhằm thể hiện quá khứ mà đúng hơn là theo dõi cách các cá nhân diễn dịch và tái cấu trúc quá khứ của họ. 

Ông nói: "Với tư cách một nhà văn, tôi quan tâm đến việc mọi người nói gì về điều đã xảy ra hơn là về chính điều đã xảy ra".

Giải Nobel văn chương năm nay đã tìm được chủ nhân xứng đáng. 

Bằng các tác phẩm của mình, Kazuo Ishiguro đã nối kết được con người trong thế giới hiện nay khi bắt họ đối diện ký ức của mình và cả của nhân loại để lựa chọn một thái độ, một cách sống. 

Nguồn TTO