Trầm cảm là gì?

Trầm cảm là một trong những rối loạn tâm lý phổ biến nhất hiện nay, ảnh hưởng đến hàng triệu người trên toàn thế giới. Theo Tổ chức Y tế Thế giới (WHO), trầm cảm có thể gây ảnh hưởng nghiêm trọng đến chất lượng cuộc sống, thậm chí dẫn đến những hậu quả nghiêm trọng nếu không được điều trị kịp thời.

Trong số các phương pháp điều trị, việc sử dụng thuốc chống trầm cảm kết hợp với liệu pháp tâm lý được xem là một trong những cách hiệu quả nhất để kiểm soát bệnh. Tuy nhiên, nhiều người vẫn còn lo ngại về tính an toàn cũng như hiệu quả của thuốc chống trầm cảm. Vậy khi nào nên sử dụng thuốc, lợi ích ra sao và cần lưu ý điều gì khi điều trị bằng thuốc?

Khi nào nên sử dụng thuốc chống trầm cảm?
Việc sử dụng thuốc chống trầm cảm không phải lúc nào cũng cần thiết. Các chuyên gia tâm lý và bác sĩ tâm thần thường chỉ định thuốc trong các trường hợp sau:

Trầm cảm mức độ trung bình đến nặng
Khi các triệu chứng trầm cảm ảnh hưởng nghiêm trọng đến cuộc sống hàng ngày, chẳng hạn như mất ngủ kéo dài, mất hứng thú với mọi hoạt động, cảm giác tuyệt vọng hoặc suy nghĩ tiêu cực liên tục, việc sử dụng thuốc có thể giúp cân bằng các chất dẫn truyền thần kinh trong não như serotonin, norepinephrine và dopamine. Nhờ đó, người bệnh có thể cải thiện tâm trạng và kiểm soát cảm xúc tốt hơn.

Trầm cảm kéo dài hoặc tái phát
Với những trường hợp trầm cảm tái phát nhiều lần hoặc kéo dài nhiều tháng, việc dùng thuốc chống trầm cảm có thể giúp duy trì sự ổn định về mặt tâm lý, giảm nguy cơ tái phát và giúp người bệnh duy trì cuộc sống bình thường.

Ngoài ra, trong một số trường hợp đặc biệt như rối loạn lo âu đi kèm trầm cảm hoặc có ý định tự tử, bác sĩ có thể chỉ định thuốc để kiểm soát các triệu chứng nguy hiểm.

Sử dụng thuốc chống trầm cảm kết hợp với liệu pháp tâm lý được xem là một trong những cách hiệu quả nhất để kiểm soát bệnh trầm cảm.

Lợi ích của việc sử dụng thuốc chống trầm cảm
Mặc dù vẫn còn một số tranh luận xung quanh việc sử dụng thuốc chống trầm cảm, không thể phủ nhận rằng chúng mang lại nhiều lợi ích cho người bệnh, đặc biệt trong các trường hợp nghiêm trọng.

Cải thiện tâm trạng
Thuốc giúp điều chỉnh các chất hóa học trong não, làm giảm cảm giác buồn bã, lo âu và tuyệt vọng. Nhiều bệnh nhân sau một thời gian sử dụng thuốc cảm thấy tinh thần nhẹ nhàng hơn và dễ dàng kiểm soát cảm xúc.

Giảm các triệu chứng trầm cảm

Các triệu chứng như mất ngủ, mệt mỏi, mất hứng thú với cuộc sống, khó tập trung hay suy nghĩ tiêu cực thường giảm đáng kể khi sử dụng thuốc đúng cách. Điều này giúp người bệnh dần lấy lại khả năng làm việc, học tập và tận hưởng cuộc sống.

Tăng cường năng lượng và khả năng tập trung
Một số loại thuốc có tác dụng kích thích nhẹ, giúp người bệnh cảm thấy bớt mệt mỏi, cải thiện sự tập trung và tăng cường động lực để tham gia các hoạt động xã hội.

Mẹ bầu trầm cảm ảnh hưởng đến thai kỳ như thế nào?
Biểu hiện trầm cảm ở trẻ vị thành niên và cách chăm sóc tại nhà
Lưu ý khi sử dụng thuốc chống trầm cảm
Mặc dù thuốc chống trầm cảm có thể giúp ích rất nhiều, việc sử dụng không đúng cách có thể gây ra các tác dụng phụ và ảnh hưởng tiêu cực đến sức khỏe. Vì vậy, người bệnh cần tuân thủ một số nguyên tắc quan trọng sau:

Tuân thủ chỉ định của bác sĩ
Không nên tự ý sử dụng thuốc hoặc thay đổi liều lượng khi chưa có sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa. Việc ngừng thuốc đột ngột có thể gây ra các triệu chứng như chóng mặt, lo âu, mất ngủ hoặc làm tình trạng trầm cảm trở nên nghiêm trọng hơn.

Theo dõi tác dụng phụ
Một số tác dụng phụ thường gặp khi sử dụng thuốc chống trầm cảm bao gồm buồn nôn, mất ngủ, tăng cân hoặc giảm ham muốn tình dục. Những tác dụng phụ này có thể giảm dần theo thời gian, nhưng nếu chúng kéo dài hoặc trở nên nghiêm trọng, người bệnh cần thông báo với bác sĩ để điều chỉnh phương pháp điều trị.

Kết hợp với liệu pháp tâm lý
Các nghiên cứu cho thấy thuốc chống trầm cảm đạt hiệu quả tốt nhất khi được kết hợp với các phương pháp trị liệu tâm lý như liệu pháp nhận thức hành vi (CBT). Việc này giúp người bệnh hiểu rõ nguyên nhân gây ra trầm cảm và phát triển các kỹ năng đối phó với những suy nghĩ tiêu cực.

Việc sử dụng thuốc chống trầm cảm thường kéo dài ít nhất từ 6 đến 9 tháng, thậm chí lâu hơn tùy theo mức độ nghiêm trọng của bệnh. Ngay cả khi cảm thấy khá hơn, người bệnh vẫn nên tiếp tục dùng thuốc theo chỉ định để tránh nguy cơ tái phát.

Thuốc chống trầm cảm là một phần quan trọng trong điều trị trầm cảm, đặc biệt đối với những trường hợp trung bình đến nặng hoặc có nguy cơ tái phát cao. Tuy nhiên, việc sử dụng thuốc cần được thực hiện dưới sự hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa, kết hợp với các liệu pháp tâm lý và theo dõi chặt chẽ để đảm bảo hiệu quả tốt nhất.

Bên cạnh đó, sự hỗ trợ từ gia đình và bạn bè cũng đóng vai trò quan trọng trong quá trình điều trị, giúp người bệnh nhanh chóng phục hồi và tìm lại niềm vui trong cuộc sống.

Nguồn SKĐS