Tham dự có lãnh đạo Cục Phổ biến, giáo dục pháp luật và Trợ giúp pháp lý (Bộ Tư pháp); lãnh đạo Sở Tư pháp các tỉnh Tây Ninh, Bến Tre, Khánh Hoà, Đồng Tháp, Tiền Giang, Cà Mau; đại diện các cơ quan, ban, ngành tỉnh, Phòng Tư pháp cấp huyện, công chức Tư pháp - Hộ tịch cấp xã, hoà giải viên.

Luật Hoà giải ở cơ sở được Quốc hội khoá XIII, kỳ họp thứ 5 thông qua ngày 20.6.2013, có hiệu lực thi hành từ ngày 1.1.2014, đã tạo cơ sở pháp lý đầy đủ, toàn diện, vững chắc cho hoạt động hoà giải ở cơ sở đi vào nền nếp, thống nhất, hiệu quả và tiếp tục khẳng định được vị trí, vai trò quan trọng trong đời sống xã hội.

Từ tháng 1.2014 đến tháng 12.2023, cả nước tiếp nhận hơn 1,3 triệu vụ, việc hoà giải (trung bình hơn 136.400 vụ, việc/năm), trong đó, hoà giải thành hơn 1 triệu vụ, việc (đạt 81,2%); riêng năm 2023, tỷ lệ hoà giải thành đạt 85,13%.

Tính hết năm 2024, cả nước có 87.396 tổ hoà giải được thành lập tại thôn, tổ dân phố với 549.446 hoà giải viên, tỷ lệ hoà giải thành đạt 85,95%. Đến nay, hầu hết mỗi thôn, tổ dân phố có 1 tổ hoà giải. Mỗi tổ hoà giải có từ 5-7 hoà giải viên/tổ, thành phần tổ hoà giải có hoà giải viên nữ, đối với vùng đồng bào dân tộc thiểu số có hoà giải viên là người dân tộc thiểu số.

Sau hơn 10 năm triển khai thi hành, bên cạnh những kết quả đạt được, thực tế triển khai thi hành Luật đã phát sinh vướng mắc, tồn tại, hạn chế cần được khắc phục.

Tại buổi toạ đàm, các đại biểu cho rằng cần nghiên cứu hoàn thiện quy định về phạm vi hoà giải ở cơ sở theo hướng mở rộng tối đa, quy định rõ ràng phạm vi hoà giải ở cơ sở; bổ sung quy định về chính sách của Nhà nước về hoà giải ở cơ sở, đặc biệt là chính sách cụ thể nhằm thu hút các tổ chức, doanh nghiệp, cá nhân tham gia đóng góp, hỗ trợ cho công tác hoà giải ở cơ sở…

Để nâng cao chất lượng hoà giải ở cơ sở, Sở Tư pháp tỉnh Đồng Tháp đề xuất nghiên cứu bổ sung những người đang là báo cáo viên pháp luật, trợ giúp viên pháp lý, tuyên truyền viên pháp luật, công an cấp xã, thành viên tổ bảo vệ an ninh trật tự tại cơ sở; người đã công tác trong lĩnh vực pháp luật… tham gia làm hoà giải viên; cần quy định thời gian hoạt động của hoà giải viên theo nhiệm kỳ.

Có ý kiến cho rằng cần bảo đảm kinh phí chi cho hoạt động hoà giải ở cơ sở; thường xuyên tổ chức bồi dưỡng, hướng dẫn nghiệp vụ và kỹ năng hoà giải ở cơ sở cho hoà giải viên; ứng dụng công nghệ thông tin, chuyển đổi số, góp phần nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác quản lý nhà nước về hoà giải ở cơ sở; tăng số lượng hoà giải viên ở mỗi tổ hoà giải; đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến Luật Hoà giải ở cơ sở cho người dân; tăng mức thù lao cho hoà giải viên…

Theo Sở Tư pháp tỉnh Tây Ninh, Điều 7 Luật Hoà giải ở cơ sở quy định về tiêu chuẩn hoà giải viên, hoà giải viên không cần có chuyên môn luật nên gặp khó khăn trong nghiên cứu, áp dụng luật để hoà giải. Do đó, cần bổ sung quy định tiêu chuẩn về trình độ văn hoá đối với hoà giải viên. Vì hoà giải viên có trình độ văn hoá càng cao thì khả năng nghiên cứu, áp dụng các quy định của pháp luật sẽ dễ dàng hơn; đồng thời, việc đưa ra hướng giải quyết cũng bảo đảm phù hợp với chính sách, pháp luật của Nhà nước…

Thứ trưởng Bộ Tư pháp đánh giá cao những nội dung, ý kiến đóng góp sửa đổi, bổ sung Luật Hoà giải ở cơ sở của các đại biểu. Những ý kiến này được Bộ Tư pháp ghi nhận, nghiên cứu làm cơ sở để xem xét điều chỉnh, bổ sung, hoàn thiện các quy định của Luật Hoà giải ở cơ sở nhằm đáp ứng yêu cầu của tình hình mới.

Thiên Di