Nhiều người đến lấy vé mua hàng là người dân địa phương.

HƠN 80% NGƯỜI MUA HÀNG MIỄN THUẾ LÀ DÂN ÐỊA PHƯƠNG

Lãnh đạo Chi cục Hải quan Mộc Bài cho biết, tại khu thương mại công nghiệp Mộc Bài hiện có 14 doanh nghiệp kinh doanh hàng miễn thuế, trong đó có 10 doanh nghiệp kinh doanh hàng nhập khẩu; 4 doanh nghiệp kinh doanh hàng hoá xuất khẩu. Hiện tại, doanh số bán hàng nội địa tại đây chiếm đến 79%.

Theo lãnh đạo Chi cục Hải quan Mộc Bài, hoạt động mua bán hàng miễn thuế được triển khai thực hiện theo Quyết định 72/2013/QÐ-TTg ngày 26.11.2013 của Thủ tướng Chính phủ, quy định về cơ chế, chính sách tài chính đối với khu kinh tế cửa khẩu. Trong đó có chính sách bán hàng miễn thuế cho khách tham quan du lịch với giá trị không quá 1.000.000 (một triệu) đồng/người/ngày.

Thực tế, đây chính là “lối mở” để các đầu nậu gom hàng miễn thuế, bằng cách tổ chức cho nhiều người dân địa phương đem giấy chứng minh nhân dân đến cửa hàng của các doanh nghiệp bán hàng miễn thuế mua hàng hoá mỗi ngày theo định mức nêu trên.

Chỉ riêng trong tháng 8.2017, theo số liệu thống kê của Chi cục Hải quan Mộc Bài, có hơn 43.000 lượt khách tham quan, du lịch đến mua sắm tại khu thương mại - công nghiệp Mộc Bài, tổng doanh thu trong khu đạt hơn 44 tỷ đồng. Các mặt hàng được mua chủ yếu là bột ngọt, cá mòi, sữa đặc...

Thế nhưng, qua rà soát lại danh sách khách mua hàng tại các cửa hàng miễn thuế, có đến hơn 80% là người dân sống ở các huyện Bến Cầu, Gò Dầu. Ðiều đáng nói là, những người mua hàng miễn thuế hầu như ngày nào cũng có mặt tại khu thương mại - công nghiệp Mộc Bài chỉ để mua những mặt hàng như bột ngọt, sữa đặc... với định suất nêu trên.

DỊCH VỤ BÁN VÉ VÀO KHU BÁN HÀNG MIỄN THUẾ

Ðể quản lý tốt hơn việc mua bán hàng miễn thuế tại khu thương mại - công nghiệp Mộc Bài, từ ngày 1.5, Chi cục Hải quan Mộc Bài đã quản lý bán hàng bằng cách cấp vé có mã vạch cho khách hàng vào mua sắm. Việc cấp vé này, theo Chi cục Hải quan, đã phần nào hạn chế được các doanh nghiệp in khống hoá đơn bán hàng, không còn tình trạng ném hàng hoá qua hàng rào cứng.

Tuy nhiên, tình trạng gian lận, lợi dụng chính sách vẫn diễn biến phức tạp. Qua giám sát, lực lượng Hải quan nhận thấy số lượng khách tham quan, du lịch đến mua sắm tại đây chỉ khoảng 100 người/ngày, còn lại là những người “quen mặt” hiện diện hằng ngày để nhận vé vào mua hàng miễn thuế, rồi bán lại cho đầu nậu đang chờ thu gom ngay tại cổng khu thương mại công nghiệp Mộc Bài. Tuỳ theo thời điểm, đầu nậu mua lại vé từ những người “quen mặt” trên với giá từ 15.000 đồng đến 20.000 đồng/vé. Hằng ngày, còn có khoảng 300 công nhân làm việc tại một công ty gần đó cũng đến xếp hàng lấy vé để bán lại cho các đầu nậu.

Có mặt tại cổng khu thương mại công nghiệp Mộc Bài vào lúc 13 giờ một ngày đầu tháng 9, chúng tôi nhận thấy có rất đông người dân chạy xe mô tô đến chờ ngay tại cổng, trong đó có những em còn mặc trên người bộ đồng phục thể dục của một trường học tại địa phương. Một cán bộ Hải quan cho biết, đó là những người đang chờ nhận vé vào khu thương mại công nghiệp để mua hàng miễn thuế, sau đó đem bán lại cho đầu nậu. Trong hơn 100 người chờ lấy vé vào cổng để mua hàng, có chưa đến 10 người là khách du lịch, tham quan đến mua sắm.

Ðến 13 giờ 30 phút, khi lực lượng Hải quan phát vé vào khu thương mại - công nghiệp, những người đang chờ nhanh tay đưa giấy chứng minh nhân dân cho cán bộ làm thủ tục cấp vé. Thế nhưng, sau khi được cấp vé, họ không đi vào trong để mua hàng mà đi ngược ra phía ngoài cổng. Tại đây có các đầu nậu ngồi chờ thu gom vé vào khu mua hàng. Sau khi bán vé xong cho đầu nậu, những người vừa mua vé lên xe ra về. Dù số tiền bán lại vé vào khu mua hàng không lớn, nhưng chỉ cần đứng khoảng 30 phút làm thủ tục xin cấp vé vào cổng để bán lại cũng có thu nhập được vài chục ngàn đồng, nên nhiều người dân địa phương tranh thủ “kiếm thêm”.

CHẾ TÀI XỬ LÝ... QUÁ YẾU

Theo những người có trách nhiệm tại Mộc Bài, ở đây ai cũng biết rõ việc các đối tượng đầu nậu lợi dụng chính sách của Nhà nước để mua gom hàng miễn thuế từ vé vào mua hàng của người dân địa phương theo định suất. Thế nhưng, chế tài đối với việc này chưa chặt chẽ. Ðơn cử như việc phát hiện giấy chứng minh nhân dân không hợp lệ, hay ảnh bị mờ không thể nhận dạng, dù cán bộ có nghi ngờ cũng không có quyền tạm giữ để xử lý.

Mặt khác, các đối tượng đầu nậu rất ranh ma, khi nhờ người địa phương vào mua hàng bằng vé vào cổng của người khác, nếu lực lượng chức năng nghi ngờ kiểm tra, họ liền đưa vé của họ được cấp với giấy chứng minh nhân dân hợp lệ để đối phó.

Hàng được bán miễn thuế từ khu thương mại công nghiệp, sau khi xuất ra khỏi cổng, doanh nghiệp bán hàng được Hải quan hoàn thuế giá trị gia tăng 10%. Một tháng doanh thu bán hàng của các doanh nghiệp nơi đây hơn 40 tỷ đồng thì số tiền hoàn thuế giá trị gia tăng không nhỏ. Trong khi đó, các mặt hàng được bán ra, phần lớn là những mặt hàng của doanh nghiệp trong nước sản xuất, làm thủ tục nhập khẩu vào khu thương mại công nghiệp như dầu ăn, bột ngọt, sữa đặc... rồi sau đó lại được bán ra cho người dân địa phương mua với số lượng lớn. Do đó, Chi cục Hải quan nghi ngờ về tình trạng gian lận thương mại thông qua việc mua bán hàng miễn thuế đang diễn ra tại đây, không chỉ nhằm vào việc mua đi bán lại kiếm lời, mà còn để chiếm đoạt tiền hoàn thuế giá trị gia tăng.

Một cán bộ Hải quan đặt vấn đề: có người dân nào mà cả một tháng, ngày nào cũng đến đây mua hàng miễn thuế chỉ với một mặt hàng là cà phê bịch, với mức 1 triệu đồng/ngày? Thế nên, dù biết có dấu hiệu gian lận thương mại, nhưng vướng luật nên lực lượng Hải quan không thể nào ngăn cản các đối tượng trên vào khu thương mại công nghiệp cửa khẩu để mua hàng miễn thuế.

Trong khi đó, sau khi hàng được mua đưa ra khỏi khu thương mại - công nghiệp, các đầu nậu gom hàng lại với số lượng lớn, thuê người chở về các điểm tập kết ở huyện Gò Dầu. Do hàng được mua là hàng có hoá đơn chứng từ, lực lượng chức năng có kiểm tra, đặt vấn đề thì những đối tượng chở hàng nói là chở thuê.

Hiện, Chi cục Hải quan Mộc Bài chỉ áp dụng việc vào hệ thống cơ sở dữ liệu tra cứu thông tin số giấy chứng minh nhân dân của người mua hàng, nếu phát hiện số giấy chứng minh nhân dân của người lấy vé mua hàng sai, không đúng với thông tin, ngành chức năng quản lý Chi cục Hải quan sẽ không hoàn thuế giá trị gia tăng đối với số tiền người dùng chứng minh nhân dân không hợp lệ mua hàng. Tuy nhiên, những trường hợp bị phát hiện như thế không đáng là bao, nên cũng không giải quyết được vấn đề gì.

Hàng miễn thuế sau khi ra khỏi cổng, đầu nậu gom lại để vận chuyển về các điểm tập kết.

Lãnh đạo Chi cục Hải quan cửa khẩu Mộc Bài cho rằng, Quyết định 72/2013/QÐ-TTg ngày 26.11.2013 của Thủ tướng Chính phủ quy định về cơ chế, chính sách tài chính đối với khu kinh tế cửa khẩu, trong đó có quy định về chính sách bán hàng miễn thuế cho khách tham quan du lịch khu phi thuế quan thuộc khu kinh tế cửa khẩu, được ban hành với mục đích thúc đẩy sự phát triển của các khu thương mại công nghiệp cửa khẩu, cũng như tạo việc làm cho người dân địa phương. Thế nhưng thực tế cho thấy, chính sách này đã bị các đối tượng gian lận thương mại lợi dụng để trục lợi, trong khi đối tượng để hưởng ưu đãi từ chính sách này là khách tham quan, du lịch rất ít.

Trước tình trạng trên, các ngành chức năng của tỉnh đã thống nhất đề nghị UBND tỉnh kiến nghị Chính phủ xem xét bãi bỏ Quyết định 72/2013/QÐ-TTg. Trong thời gian chờ xem xét, hiện quyết định trên vẫn còn hiệu lực và các đối tượng vẫn tiếp tục lợi dụng chính sách này để trục lợi, gian lận thương mại.

Do đó, trong thời gian tới, Chi cục Hải quan Mộc Bài sẽ tiếp tục đẩy mạnh công tác đấu tranh chống gian lận thương mại thông qua việc mua, bán hàng miễn thuế tại khu thương mại công nghiệp Mộc Bài bằng nhiều biện pháp.

THIÊN TÂM