Tiêu chí số 17 về bảo vệ môi trường trong xây dựng nông thôn mới (NTM) là một trong những tiêu chí nhiều địa phương rất khó thực hiện. Do nhận thức của người dân về vệ sinh môi trường chưa đồng đều, nhiều nơi chưa thực hiện thu gom rác tập trung, người dân vẫn tự xử lý rác thải sinh hoạt, một số ít còn vứt rác bừa bãi, gây ô nhiễm môi trường… Tuy nhiên, với mục tiêu phấn đấu để hoàn thành bộ tiêu chí về xây dựng NTM, các địa phương đã có nhiều cách làm hay, sáng tạo trong công tác bảo vệ môi trường.

Nông dân thị trấn Dương Minh Châu thu gom rác thải tại khu vực hồ Dầu Tiếng

Vùng quê xanh - sạch - đẹp

Xác định tiêu chí môi trường, góp phần làm thay đổi bộ mặt làng quê, tạo mỹ quan nông thôn sáng - xanh - sạch- đẹp, trong quá trình xây dựng NTM, các địa phương đã luôn quan tâm, coi trọng việc bảo vệ và nâng cao chất lượng môi trường là một trong những nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng. Nhờ đó, tiêu chí môi trường không những được duy trì, nâng cao, mà còn góp phần làm cho cảnh quan môi trường nông thôn ngày càng khởi sắc, trở thành những vùng quê đáng sống.

Xã Long Vĩnh, huyện Châu Thành là một trong những địa phương của tỉnh phấn đấu hoàn thành Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM trong năm 2024. Ngoài tập trung thực hiện các tiêu chí thuộc lĩnh vực đầu tư cơ bản, xã cũng chú trọng thực hiện tiêu chí số 17 về môi trường  nhằm bảo đảm cho bộ mặt nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp.

Ông Trần Phương Tùng- Chủ tịch UBND xã Long Vĩnh cho biết, hiện nay cũng có một số người dân có ý thức chưa cao, người dân cứ bỏ rác ngoài đường. UBND xã vận động các ban, ngành, đoàn thể tiến hành vệ sinh khi rác rơi rớt ra đường. Sắp tới, xã có những phương án như: lắp đặt camera để không xả rác bừa bãi không đúng nơi quy định; tập kết rác về một nơi, về chợ để người dân không bỏ rác bừa bãi.

Đoàn viên thanh niên xã Long Vĩnh, huyện Châu Thành thu gom rác thải

Các địa phương trong tỉnh đã triển khai nhiều hoạt động thiết thực tham gia bảo vệ môi trường sống xanh, sạch, đẹp, bền vững, góp phần thực hiện hiệu quả Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng NTM. Đơn cử như tại thị trấn huyện Dương Minh Châu, Hội Nông dân đã triển khai mô hình “Tổ xử lý rác thải nhựa, túi nylon” với 6 thành viên tham gia. Đều đặn vào ngày 30 hằng tháng, những thành viên trong tổ vận động những hội viên nông dân tham gia thu gom rác thải tại những địa điểm có nhiều rác thải nhựa trên địa bàn. Qua 5 năm triển khai, mô hình đã góp phần xử lý hơn 300kg rác thải nhựa.

Ông Phạm Huỳnh Bá Khôi- Chủ tịch Hội Nông dân thị trấn Dương Minh Châu thông tin thêm, qua triển khai mô hình, Hội Nông dân tuyên truyền tới người dân cùng chung tay góp phần bảo vệ môi trường, giữ gìn môi trường sáng - xanh - sạch - đẹp, không xả rác bừa bãi, nhất là rác thải nylon, rác thải nhựa rất khó phân huỷ, gây ô nhiễm môi trường. Bên cạnh đó, Hội cũng muốn góp một phần cùng với địa phương trong công tác giữ vững Thị trấn là đô thị văn minh, sáng - xanh - sạch - đẹp và bảo vệ môi trường.

Nỗ lực giữ vững tiêu chí

Bên cạnh kết quả đạt được, trong quá trình thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM vẫn còn một số địa phương chưa thực sự chú trọng tạo cảnh quan môi trường nông thôn, chỉ tiêu cảnh quan môi trường nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp - an toàn mới đạt được tỷ lệ tối thiểu theo quy định. Vẫn còn nhiều khu vực công cộng, các tuyến đường chưa được chính quyền quan tâm, trồng nhiều cây xanh, cây cảnh; tình trạng vứt rác thải, súc vật chết xuống các dòng sông, kênh mương vẫn còn diễn ra. Việc phân loại và áp dụng các biện pháp tận dụng rác thải làm phân bón mới đang ở dạng mô hình; chất thải nguy hại phát sinh từ hoạt động sinh hoạt vẫn chưa được thu gom và xử lý một cách triệt để...

Xã Long Thành Nam, thị xã Hoà Thành đạt nông thôn mới nâng cao vào năm 2022, để giữ vững các tiêu chí đã đạt được, thời gian qua địa phương đã nỗ lực tuyên truyền đến nhân dân về việc giữ gìn vệ sinh xanh - sạch - đẹp; đăng ký thu gom và bỏ rác đúng nơi quy định… Tuy nhiên, tại khu vực ấp Bến Kéo, xã Long Thành Nam vẫn có một khu vực tập kết rác tạm trước khi được trung chuyển về bãi rác để xử lý. Đây cũng là địa chỉ người dân trong xã thường mang rác ra đổ và vứt bừa bãi khu vực xung quanh.

Theo anh Võ Duy Linh- công nhân thu gom rác tại xã Long Thành Nam, mặc dù chính quyền địa phương cũng đã có biện pháp răn đe, xử phạt nhưng tình trạng này vẫn không thay đổi. “Nhiều người cứ chạy ngang qua rồi vứt ngay đó, rác vương tung toé. Có khi người dân bỏ ngay bên lề đường. Lần nào tiếp xúc cử tri tôi cũng phản ánh, chính quyền địa phương cũng tuyên truyền, xử phạt nhưng người dân lại thiếu ý thức vứt rác bừa bãi”- anh Linh nói.

Ông Lê Hồng Vân- Phó Chủ tịch UBND thị xã Hoà Thành cho biết, thời gian qua, Hoà Thành đã làm quyết liệt, xử phạt nguội một số đối tượng vứt rác tại vị trí công cộng. Huyện đã chỉ đạo địa phương lắp đặt camera để xử lý người vi phạm đổ rác bừa bãi.

Còn tại khu vực bãi đất trống trên đường 30.4, đối diện với Sở Tài nguyên và Môi trường; khu vực gần chợ Tây Ninh… dù thường xuyên được dọn dẹp và gắn camera nhưng người dân và tiểu thương vẫn mang rác đến đổ không đúng quy định.

Có thể thấy, để nâng cao hiệu quả thực hiện tiêu chí môi trường trong xây dựng NTM, bên cạnh sự quan tâm, đầu tư của các cấp, các ngành, các đơn vị chuyên môn, các địa phương cần tăng cường tuyên truyền doanh nghiệp, người dân nâng cao ý thức, trách nhiệm về bảo vệ môi trường; khuyến khích người dân tham gia các hoạt động phân loại rác tại nguồn, đổ rác thải đúng giờ, đúng nơi quy định. Song song đó phải hoàn thiện hệ thống thoát nước công cộng; xây dựng cảnh quan môi trường nông thôn sáng - xanh - sạch - đẹp. Đồng thời xây dựng các mô hình bảo vệ môi trường trong khu dân cư. Việc trồng và chăm sóc cây, hoa phải thu hút sự tham gia của cộng đồng.

Vũ Nguyệt