Lần giở từng trang Hoa tay đất Việt, tôi thật sự nể phục ý chí sáng tạo và đôi bàn tay khéo léo của những nghệ nhân ở các làng nghề truyền thống. Trong lời đề từ của Nhà xuất bản Kim Đồng có viết: “Nếu như những chiến công viết nên câu chuyện giữ nước thì những nghề thủ công chính là câu chuyện về dựng nước”.

Vũ Từ Trang được biết đến như một nhà thơ, ông cũng viết văn và làm báo, bên cạnh đó, ông còn có những cuốn sách khảo cứu rất công phu, thể hiện sự dày công nghiên cứu rất nghiêm túc. Hoa tay đất Việt là một trong số ấy, nó được viết rất tỉ mỉ, chân thực, thể hiện sự quan sát, tìm hiểu kỹ lưỡng. Sách có kèm những hình ảnh minh hoạ sống động của họa sĩ Bùi Ngọc Thuỷ.

Từ ngàn xưa, người dân ba miền đã biết sử dụng những vật liệu có sẵn để làm ra các sản phẩm phục vụ đời sống. Dưới bàn tay khéo léo của họ, những vật liệu thô sơ trở nên tinh xảo. Từ đó, các làng nghề thủ công dần hình thành từ ăn uống, phục trang, xây dựng, trang hoàng nhà cửa,... Có những làng nghề vẫn duy trì đến ngày hôm nay, nhưng cũng có không ít làng nghề đã bị mai một.

Trong không khí hân hoan của những ngày giáp tết, có một làng nghề luôn tất bật lao động cho kịp phục vụ người dân dịp tết đó chính là Làng nghề làm mứt tết. Ở Xuân Đỉnh (Hà Nội), nghề làm mứt tết đã có từ rất lâu, khối lượng mứt hàng năm lên đến hàng nghìn tấn.

Người Xuân Đỉnh có tài làm các loại mứt như mứt lạc, mứt quất, mứt sen, mứt táo tàu, mứt ô mai, mứt dừa, mứt gừng, mứt cà rốt,... Ngày nay, nghề làm mứt đã được chuyên môn hoá cao, từ khâu chọn nguyên vật liệu cho tới khâu thành phẩm đóng gói cũng được chăm chút rất cẩn thận. Để mỗi miếng mứt đến tay người tiêu dùng đều để lại một dư vị đậm đà khó quên.

Bên cạnh làng nghề làm mứt thì có một làng nghề cũng tất bật vào những ngày cận tết, đó chính là Làng nghề làm hương xạ, hương trầm. Nén hương ngày tết là vật không thể thiếu của người Việt ta từ xa xưa.

Trong mỗi dịp giỗ, tết việc thắp hương để tưởng nhớ đến ông bà tổ tiên mang một phong tục có ý nghĩa rất quan trọng, là nét đẹp truyền thống của người Việt còn tồn tại đến hôm nay. Nghề làm hương hầu như tỉnh nào cũng có, nhưng tiêu biểu nhất là phải nhắc tới thôn Cao (tỉnh Hưng Yên). Nghề làm hương ở đây là có từ thuở mới lập làng.

Bên cạnh đó, Hoa tay đất Việt còn giới thiệu rất nhiều làng nghề khác. Qua những nghề và làng nghề được tác giả mô tả, có thế thấy sự hiện hữu mang màu sắc riêng, hơi thở riêng của tinh hoa văn hoá dân tộc Việt Nam.

Yến Nhi