BHXH Việt Nam tặng thẻ BHYT cho hộ gia đình khó khăn ở xã Trường Hoà, thị xã Hoà Thành.

Tỷ lệ người dân tham gia BHYT giảm

Ông Nguyễn Văn Huấn- Giám đốc Bảo hiểm xã hội (BHXH) Tây Ninh cho biết, sau đại dịch Covid-19, kinh tế cả nước và tỉnh Tây Ninh đều phục hồi mạnh mẽ. Với sự cố gắng, nỗ lực hết mình của công chức, viên chức, lao động, BHXH tỉnh đã hoàn thành các chỉ tiêu, nhiệm vụ được giao.

Cụ thể, từ năm 2019-2021, tỷ lệ người dân tham gia BHYT đều tăng nhưng chưa đạt chỉ tiêu do UBND tỉnh đề ra. Tính đến tháng 8.2022, số người tham gia BHYT trên địa bàn tỉnh giảm 19.166 người so với năm 2021. Trong đó, nhóm giảm nhiều là hộ cận nghèo, hộ làm nông, lâm, ngư nghiệp và người mua BHYT theo hộ gia đình.

Về tỷ lệ người tham gia BHYT giảm trong thời gian qua, Giám đốc BHXH tỉnh cho biết, do chất lượng khám, chữa bệnh chưa cao, như thiếu thuốc, vật tư y tế theo quyền lợi cơ bản cho người tham gia BHYT; tỷ lệ vận động người dân mua BHYT chưa đạt chỉ tiêu đề ra, quá trình triển khai dịch vụ thu, cấp thẻ BHYT tại các đại lý thực hiện chưa hiệu quả.

Trên thực tế, công tác thu BHYT tại các đại lý cơ sở trong thời gian qua gặp không ít khó khăn do nhiều vấn đề bất cập trong công tác thu và cấp thẻ BHYT. Theo một lãnh đạo xã Tân Hội, huyện Tân Châu, việc chuyển đổi quản lý thu BHYT từ các đơn vị chính quyền, đoàn thể sang đơn vị bưu điện khiến công tác thu chậm hơn so với trước.

Do phải kiêm nhiệm nhiều công việc, khi số lượng người đăng ký tham gia BHYT tăng cao, nhân viên Bưu điện không thể nhập liệu kịp dẫn tới ùn ứ hồ sơ và chậm cấp thẻ cho người dân. Điều này gây gián đoạn tính liên tục khi tham gia BHYT và ảnh hưởng đến quyền lợi khám, chữa bệnh của người dân.

Mặt khác, nhiều nguyên nhân khách quan khiến tỷ lệ bao phủ BHYT chững lại và có xu hướng giảm. Bà Lê Thị Kim Thoa- Phó Giám đốc phụ trách BHXH huyện Châu Thành cho biết, số người tham gia BHYT trên địa bàn huyện mỗi năm đều tăng.

Tuy nhiên, năm 2022, tỷ lệ bao phủ BHYT tăng trưởng chậm, nhất là nhóm đối tượng hộ gia đình. Việc khai thác, mở rộng người tham gia còn hạn chế, số người tham gia BHYT thuộc đối tượng hộ gia đình có chiều hướng dừng tham gia khá nhiều; các xã đạt chuẩn nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao không đạt tỷ lệ người tham gia BHYT đã đề ra hoặc vận động người dân tham gia BHYT mang tính tạm thời (tham gia ngắn hạn) khiến tình trạng tỷ lệ bao phủ BHYT toàn dân tại các xã không bền vững, có dấu hiệu sụt giảm trong thời gian qua.

BHXH Tây Ninh trao tặng thẻ BHYT cho người nghèo xã Bình Minh, thành phố Tây Ninh.

Châu Thành là huyện nông nghiệp, sau 2 năm dịch bệnh, đời sống người dân gặp nhiều khó khăn nên nhiều người không tiếp tục tham gia hoặc tham gia gián đoạn thời gian gây ảnh hưởng đến quyền lợi trực tiếp của người tham gia.

Bên cạnh đó, tình trạng đơn vị, doanh nghiệp sử dụng lao động đóng chậm hoặc trốn đóng BHYT cho người lao động gây ra tình trạng nợ đọng, gây khó khăn cho các cơ quan chức năng và ảnh hưởng đến quyền lợi, lợi ích chính đáng cho người lao động về BHYT, BHXH, BHTN.

Các đại lý thu cơ sở cũng gặp không ít khó khăn khi thực hiện vận động người dân tham gia BHYT. Bà Võ Thị Ngọc Nhị- Chi hội trưởng Chi hội Phụ nữ ấp Thanh An, xã An Bình, huyện Châu Thành chia sẻ, những năm trước, chi hội đều đạt chỉ tiêu vận động người dân tham gia BHYT.

Riêng năm 2022 vừa qua, do tình hình dịch bệnh, thu nhập người dân giảm sút, nhiều hộ gia đình không tham gia BHYT. Ngoài ra, tình trạng thiếu thuốc, vật tư ở các cơ sở y tế khiến người dân không còn mặn mà với BHYT.

Tháo gỡ khó khăn

Tại phiên giải trình được tổ chức vào ngày 22.12.2022, sau khi Thường trực Hội đồng nhân dân tỉnh có buổi khảo sát, giám sát về tình hình bao phủ BHYT tại nhiều địa phương vào tháng 10.2022, các đơn vị, cơ quan, ban, ngành liên quan đã có những giải trình về nguyên nhân dẫn đến tình trạng tỷ lệ bao phủ BHYT chững lại và đề xuất các phương án tháo gỡ những bất cập và định hướng công tác triển khai cụ thể trong năm 2023.

Trả lời những thắc mắc xoay quanh vấn đề quản lý thu BHYT, ông Nguyễn Văn Huấn- Giám đốc BHXH Tây Ninh cho biết, hiện nay, tỷ lệ người dân tham gia BHYT trên địa bàn tỉnh là 87,81%.

Để đạt tỷ lệ 91,5% theo chỉ tiêu của UBND tỉnh đề ra là một nhiệm vụ khó đối với ngành BHXH tỉnh. Tuy nhiên, ngành BHXH tỉnh đang thực hiện các biện pháp tháo gỡ khó khăn: tăng cường rà soát, khai thác các đối tượng chưa tham gia BHYT để có phương án vận động thích hợp, trong đó hiện có 16.000 người thuộc nhóm hộ cận nghèo; vận động học sinh tham gia BHYT với mô hình đóng BHYT tại trường hoặc đóng theo hộ gia đình; vận động các doanh nghiệp tham gia đầy đủ BHYT cho người lao động tiếp tục tham gia để bảo đảm quyền lợi khám, chữa bệnh cho người lao động.

Để cải thiện công tác thu BHYT, BHXH tỉnh tổ chức đào tạo chứng chỉ tư vấn, tăng cường công tác tập huấn, bồi dưỡng cho các đại lý và người trực tiếp thu BHYT. Qua đó giúp khắc phục tình trạng cung cấp thẻ trễ, chậm làm gián đoạn quyền và lợi ích khám, chữa bệnh của người dân.

Chỉ đạo khắc phục vấn đề về tăng cường tỷ lệ bao phủ BHYT toàn dân tại phiên giải trình, Bí thư Tỉnh uỷ, Chủ tịch HĐND tỉnh Nguyễn Thành Tâm nhận định, thời gian qua, việc thực hiện quy trình tham gia BHYT chậm trễ gây bức xúc cho người dân. Mặc dù đã áp dụng nhiều biện pháp nhằm nâng cao tỷ lệ BHYT nhưng vẫn chưa có nhiều cải thiện.

Trước tình hình đó, Bí thư Tỉnh uỷ đề nghị các đơn vị liên quan nhanh chóng tháo gỡ những vướng mắc, hạn chế để người dân có thể sử dụng BHYT khám, chữa bệnh một cách thuận lợi.

Trong đó, Bí thư Tỉnh uỷ đề nghị UBND tỉnh triển khai các chỉ đạo của Tỉnh uỷ củng cố và nâng cao hệ thống y tế công lập- nhất là tiến độ cung cấp thuốc và vật tư y tế cho người dân khám, chữa bệnh bằng BHYT. Song song đó, cải thiện nguồn nhân lực khám, chữa bệnh tại các cơ sở y tế, bảo đảm cung cấp dịch vụ khám, chữa bệnh BHYT cho người bệnh.

Về giải pháp lâu dài, Bí thư Tỉnh uỷ đề nghị ngành BHXH tỉnh củng cố hệ thống mua bán BHYT. BHXH phải làm việc cụ thể với các đại lý thu để có hướng tổ chức thực hiện thu hiệu quả, minh bạch, rõ ràng. Đồng thời, BHXH phải có những cơ chế ràng buộc trách nhiệm đối với các doanh nghiệp tham gia thu BHYT. Ngành BHXH cũng cần phối hợp doanh nghiệp và địa phương rà soát lại lỗi hệ thống trong quá trình cấp thẻ BHYT gây ảnh hưởng đến quyền lợi của người dân.

Để công tác khám, chữa bệnh BHYT được thực hiện một cách thuận lợi, Bí thư Tỉnh uỷ đề nghị UBND tỉnh phối hợp các bệnh viện công lập đẩy mạnh ứng dụng công nghệ thông tin và kết nối dữ liệu quản lý người sử dụng khám, chữa bệnh bằng BHYT.

Trong thời gian tới, Đoàn đại biểu Quốc hội sẽ kiến nghị với Trung ương về các vấn đề BHYT, BHXH. Vì vậy, Bí thư Tỉnh uỷ đề nghị BHXH tiếp tục rà soát các quy định pháp luật để có kiến nghị cụ thể, nhất là Luật Khám chữa bệnh.

Ngọc Bích - Nhật Quang