Với trên 95% dân số là dân tộc Tày, do đó các bản, làng ở Nghĩa Đô gần như vẫn giữ được vẻ nguyên sơ. Đây là nét đẹp văn hóa được lưu truyền, đúc kết qua nhiều thế hệ, được người Tày giữ gìn như “báu vật”. Đến với Nghĩa Đô, du khách có thể cảm nhận sâu sắc về nét văn hóa riêng, đậm đà bản sắc của người Tày mà không bị xen lẫn với nét văn hóa khác, thông qua quá trình sinh hoạt, lao động hằng ngày của người dân.

Nhà sàn của người Tày Nghĩa Đô.

Những ngôi nhà sàn truyền thống được đồng bào Tày dựng kiên cố đã trở thành kiến trúc cơ bản và xuyên suốt trong mỗi thế hệ. Người Tày ở Nghĩa Đô sản xuất nông nghiệp là chính. Những nông sản làm ra, một phần đồng bào dùng để trao đổi hàng hóa, phần còn lại để sử dụng, làm quà, giúp đỡ nhau làm công việc mà cộng đồng cần đến theo hình thức “nợ đồng lần”.

Tập quán sinh hoạt, lao động, sản xuất đặc thù có ảnh hưởng lớn tới văn hoá ẩm thực, nên bữa cơm của người Tày ở Nghĩa Đô theo đó cũng rất giản dị, nhưng không vì thế mất đi sự đặc sắc, phong phú của món ăn. Trong mâm cơm hằng ngày, người Tày chủ yếu nấu canh làm món chính. Món canh được nấu từ các loại rau hay măng chua, kết hợp với thịt, xương, cá, nấm… tất cả tạo nên hương vị đậm đà. Để tiếp khách, người Tày cũng sử dụng những thực phẩm đơn giản, sẵn có trong nhà để thết đãi. Tuy nhiên, những thực phẩm “cây nhà, lá vườn” qua đôi tay khéo léo của gia chủ lại trở thành những món ăn đặc sản, làm ngất ngây những vị khách phương xa. Hiện, người Tày ở Nghĩa Đô còn lưu giữ trên 20 món ăn truyền thống từ các sản vật địa phương, có thể kể đến như cá suối nướng, vịt bầu luộc, nấm vùi tro, thịt gà nấu canh gừng kiệu, nem măng đắng...

Nét văn hoá dân gian như thơ ca, tục ngữ, đồng giao, hát yếu được người Tày truyền miệng từ đời này qua đời khác. Hầu hết bài hát, điệu múa đều ca ngợi tinh thần lao động, sản xuất, cuộc sống, thiên nhiên, tình yêu đôi lứa, tiếp khách, dựng nhà... phong phú về thể loại, đa dạng về hình thức.

Đến với Nghĩa Đô, du khách sẽ được hòa mình vào cuộc sống bình dị, khám phá những bản, làng nguyên sơ, cùng đắm mình dưới những dòng thác hay suối Nậm Luông mộng mơ. Đêm đến, khi nghỉ chân bên những ngôi nhà sàn cổ, du khách sẽ được thưởng thức những món ăn dân dã được làm từ đôi bàn tay khéo léo của gia chủ và cảm nhận sự thân thiện, hiếu khách của người dân nơi đây.

Nguồn Baolaocai