Trước đây, Báo Tây Ninh có bài viết “Tuyên huỷ kết quả bán đấu giá tài sản, toà án các cấp có quan điểm trái ngược nhau”, phản ánh trường hợp bà Thái Thị Hon khởi kiện yêu cầu huỷ kết quả bán đấu giá tài sản giữa Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản Tây Ninh với ông Ông Nam Hà. Khi xét xử phúc thẩm, TAND tỉnh tuyên không chấp nhận yêu cầu của bà Hon. Trong khi trước đó, TAND thành phố Tây Ninh, Tổng cục THADS- Bộ Tư pháp có quan điểm cho rằng việc bán đấu giá và định giá tài sản là chưa đúng quy định pháp luật. Sau đó, bà Hon và VKSND tỉnh có văn bản gửi VKSND cấp cao đề nghị kháng nghị bản án theo thủ tục giám đốc thẩm. Mới đây, VKSND cấp cao tại TP.Hồ Chí Minh có văn bản cho biết không kháng nghị bản án phúc thẩm.

CẤP SƠ THẨM, TỔNG CỤC THADS: BÁN ÐẤU GIÁ SAI

Năm 2016, khi vụ án được đưa ra xét xử phúc thẩm, bà Hon trình bày trước toà: Cục THADS tỉnh kê biên tài sản của bà và chồng là ông Dương Trung Lương, sau đó ký hợp đồng uỷ quyền cho Trung tâm dịch vụ bán đấu giá tài sản Tây Ninh (goi tắt là Trung tâm bán đấu giá) bán 5 phần đất ở huyện Tân Biên trị giá khoảng 7,2 tỷ đồng để thi hành án theo quy định.

Tuy nhiên, Cục THADS định giá thấp hơn giá UBND tỉnh tại thời điểm định giá, gây thiệt hại cho doanh nghiệp của bà khoảng 10 tỷ đồng. Việc định giá sai của Cục THADS tỉnh, bà Hon khiếu nại đến Tổng cục THADS- Bộ Tư pháp, được cơ quan này ban hành văn bản giải quyết khiếu nại kết luận Cục THADS tỉnh định giá tài sản bán đấu giá sai quy định, nhưng Cục THADS tỉnh vẫn tiến hành uỷ quyền cho Trung tâm bán đấu giá bán tài sản của bà.

Ngoài ra, khi mua tài sản bán đấu giá của Trung tâm bán đấu giá, ông Hà không thực hiện đúng nghĩa vụ thanh toán trong việc mua tài sản theo quy định pháp luật. Vì vậy, bà Hon khởi kiện yêu cầu toà án tuyên bố huỷ kết quả bán đấu giá giữa ông Hà với Trung tâm bán đấu giá. Bà Hon cũng yêu cầu Cục THADS tỉnh bồi thường tiền thuê đất và thu hoạch cây chôm chôm trên đất của bà do không được sử dụng với số tiền 680 triệu đồng.

Tại toà, đại diện Cục THDS tỉnh cho rằng, một số diện tích đất của bà Hon được định giá thấp hơn giá của UBND tỉnh quy định là do đất của bà Hon mới chuyển mục đích sang đất sản xuất kinh doanh, chưa có đầu tư trên đất, đường đất nhỏ, có nhiều ổ gà, nhiều vũng lầy… Hội đồng định giá “thống nhất biểu quyết” theo giá thực tế đất nông nghiệp trồng cây lâu năm là 17.000 đồng/m², cộng thêm tiền nộp thuế chuyển mục đích, tổng cộng là 20.355 đồng/m².

Và Cục THADS tỉnh đồng ý cho ông Hà khấu trừ tiền được thi hành án vào tiền mua đấu giá là đúng, trên cơ sở “xem xét tình hình thực tế”. Toà án cấp phúc thẩm nhận định, Trung tâm bán đấu giá đã bán tài sản của bà Hon “tuân thủ đúng theo trình tự thủ tục luật định. Việc định giá tài sản, Trung tâm bán đấu giá không chịu trách nhiệm, mà do Hội đồng định giá tỉnh chịu trách nhiệm, việc khiếu nại về giá được thực hiện theo Luật THADS”.

Trong khi đó, bản án sơ thẩm năm 2015 của TAND Thành phố, Cục THADS tỉnh căn cứ biên bản Hội đồng định giá xác định giá đối với tài sản của bà Hon thấp hơn giá của UBND tỉnh là không đúng quy định pháp luật, vi phạm khoản 4 Ðiều 43 Pháp lệnh THADS 2004.

Quy chế bán đấu giá quy định, trong thời hạn 7 ngày làm việc kể từ ngày tổ chức bán đấu giá, người trúng đấu giá phải nộp đủ số tiền mua tài sản trúng đấu giá và ký hợp đồng mua bán tài sản với Trung tâm bán đấu giá. Nếu trong thời gian này người mua trúng đấu giá không nộp đủ tiền, xem như tự ý huỷ bỏ kết quả đấu giá…

Ông Hà là người mua được tài sản đấu giá nhưng ông chưa nộp đủ số tiền, lại làm đơn yêu cầu cho khấu trừ việc nộp tiền mua tài sản đấu giá vào tiền được thi hành án, được Cục THADS tỉnh và Trung tâm bán đấu giá đồng ý cho khấu trừ là vi phạm quy chế bán đấu giá của Trung tâm bán đấu giá.

Mặt khác, số tiền thi hành án trên còn phải chi trả cho Công ty dinh dưỡng Á Châu trên 263 triệu đồng. Cấp sơ thẩm cũng nêu rõ, ông Hà chưa nộp đủ tiền mua tài sản đấu giá, nhưng Trung tâm bán đấu giá vẫn giao hồ sơ bán đấu giá cho ông là không đúng với quy định tại khoản 1, Ðiều 5 Hợp đồng mua bán tài sản số 37, 38 ngày 22.3.2010.

Cấp sơ thẩm cũng cho rằng, Cục THADS tỉnh và Trung tâm bán đấu giá vi phạm điểm a, khoản 2, Ðiều 36 Nghị định 17/NÐ-CP của Chính phủ. Do đó, cấp sơ thẩm chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Hon, huỷ kết quả bán đấu giá tài sản giữa Trung tâm bán đấu giá và Cục THADS tỉnh, huỷ hợp đồng bán tài sản giữa Trung tâm bán đấu giá với ông Hà.

Liên quan đến vụ án này, năm 2010, Tổng cục THADS- Bộ Tư pháp có quyết định giải quyết khiếu nại đối với bà Hon khẳng định, việc Cục THADS tỉnh thanh lý hợp đồng bán đấu giá với Trung tâm bán đấu giá là chưa đúng quy định vì người mua trúng đấu giá chưa nộp hết tiền mua tài sản, đồng thời cũng không cấn trừ hết cho một người được THA, vì số tiền bán đấu giá phải được phân chia theo tỷ lệ cho những người được THA; trả lại số tiền còn thừa cho ông Dương Trung Lương sau khi đã thực hiện xong phần nghĩa vụ của mình theo quyết định bản án. Như vậy, việc thanh toán tiền mua trúng đấu giá tài sản đã vi phạm về thời hạn, phương thức thanh toán; vi phạm điều kiện bắt buộc đối với người mua trúng đấu giá theo quy chế bán đấu giá tài sản của Trung tâm bán đấu giá.

Từ kết quả xét xử phúc thẩm nêu trên, VKSND tỉnh có báo cáo đề nghị VKSND cấp cao tại TP.Hồ Chí Minh kháng nghị bản án phúc thẩm cho rằng toà án hai cấp vi phạm về định giá tài sản; Cục THADS tỉnh đã định giá tài sản thi hành án thấp hơn giá quy định của UBND tỉnh gây thiệt hại đến quyền lợi của bà Hon.

VIỆN KIỂM SÁT CẤP CAO: BÁN ÐẤU GIÁ ÐÚNG

Khi trả lời VKSND tỉnh, bà Thái Thị Hon, văn bản của VKSND cấp cao cho rằng, việc thanh toán tiền mua đấu giá của ông Hà đúng quy định pháp luật. VKSND cấp cao xác định, Hợp đồng uỷ quyền bán đấu giá tài sản số 56 và 240 giữa Cục THADS tỉnh và Trung tâm bán đấu giá, cùng các phụ lục hợp đồng đã tuân thủ đúng quy định pháp luật dân sự. Sau khi 2 hợp đồng và phụ lục được ký kết, Trung tâm bán đấu giá đã bán đấu giá đầy đủ các tài sản của bà Hon.

Quá trình bán đấu giá tuân thủ đúng theo trình tự thủ tục luật định. Trong khi, theo bà Hon, Cục THADS tỉnh định giá phần đất của bà thấp hơn giá quy định của UBND tỉnh gây thiệt hại đến quyền lợi của bà. Theo VKSND cấp cao, đại diện Cục THADS tỉnh xác định việc định giá tài sản không liên quan đến Trung tâm bán đấu giá. Ðịnh giá tài sản là trách nhiệm của Hội đồng định giá tỉnh Tây Ninh do Cục THADS tỉnh mời để định giá, Trung tâm bán đấu giá chỉ căn cứ nội dung hai bên thoả thuận trong hợp đồng, cũng như phụ lục hợp đồng để tiến hành bán đấu giá trên cơ sở giá khởi điểm mà Cục THADS tỉnh đã giao cho Trung tâm bán đấu giá.

Ngày 17.2.2009, khi Hội đồng định giá định giá tài sản, bà Hon không khiếu nại về giá theo Luật THADS. Do đó, Hợp đồng uỷ quyền bán đấu giá tài sản số 56 và 240 giữa Cục THADS và Trung tâm bán đấu giá đã tuân thủ đúng theo quy định của pháp luật dân sự về cả hình thức và nội dung.

Về quá trình bán đấu giá tài sản, những người có thẩm quyền bán đấu giá, những người tham gia đấu giá, nội dung bán đấu giá tài sản đều không vi phạm Nghị định 17/NÐ-CP cũng như không vi phạm các quy chế bán đấu giá tài sản do Trung tâm bán đấu giá ban hành. Về việc bà Hon cho rằng ông Hà vi phạm về thời hạn, phương thức thanh toán tiền mua trúng đấu giá tài sản, hợp đồng mua bán tài sản đấu giá số 37 và số 38 quy định tại Khoản 1, Ðiều 4: “hạn chót thanh toán sau 15 ngày kể từ ngày tổ chức cuộc bán đấu giá”, cũng như tại Khoản 2, Ðiều 4 quy định “khách hàng nộp tiền vào tài khoản của Cục THADS tỉnh hoặc giao tay ba giữa người mua được tài sản với Cục THADS tỉnh với Trung tâm bán đấu giá, tại Trung tâm bán đấu giá”.

VKSND cấp cao cho rằng, theo biên bản đối chất ngày 16.6.2016 của TAND tỉnh, cũng như các chứng cứ trong hồ sơ vụ án thể hiện ông Hà vừa là người mua được tài sản đấu giá, vừa là người được thi hành án số tiền mà bà Hon nợ của ông Hà, nên Cục THADS tỉnh đã đồng ý cho ông Hà trừ vào số tiền mà lẽ ra ông Hà phải trả cho việc mua tài sản đấu giá. VKSND cấp cao cho biết, việc này đã được sự thống nhất giữa Cục THADS tỉnh, Trung tâm bán đấu giá và ông Hà thể hiện qua biên bản việc giải quyết thanh toán tiền mua tài sản đấu giá lập tại Cục THADS tỉnh vào năm 2010.

Tại Khoản 1, Ðiều 5 của hợp đồng cũng quy định Trung tâm bán đấu giá, sau khi nhận đủ tiền hoặc chứng từ chứng minh đã nộp đủ tiền trúng đấu giá, sẽ giao cho khách hàng hồ sơ bán đấu giá, khách hàng liên hệ Cục THADS tỉnh để nhận tài sản. Việc cho khấu trừ và thực hiện phương thức thanh toán giữa Cục THADS tỉnh, Trung tâm bán đấu giá và ông Hà là phù hợp điều kiện thực tế, bảo đảm quyền lợi người được thi hành án, đúng quy định Ðiều 41 Nghị định 17 và cũng không ảnh hưởng đến quyền lợi bà Hon. Trách nhiệm xử lý, thanh toán tiền sau khi bán tài sản đấu giá là của Cục THADS tỉnh. Cục THADS tỉnh và Trung tâm bán đấu giá đã lập biên bản thanh lý hợp đồng về việc uỷ quyền bán đấu giá.

VKSND cấp cao tại TP.Hồ Chí Minh kết luận: ông Hà mua tài sản đấu giá từ Trung tâm bán đấu giá là hợp pháp. Những vấn đề bà Hon nêu ra không phải lỗi từ hoạt động bán đấu giá tài sản. Do đó, quyền lợi của ông Hà được bảo vệ theo quy định pháp luật tại Ðiều 4 Nghị định 17: “Trường hợp có quyết định của cơ quan Nhà nước có thẩm quyền về việc sửa đổi một phần, hoặc huỷ bỏ toàn bộ các quyết định liên quan đến tài sản bán đấu giá có vi phạm pháp luật trước khi tài sản đưa ra bán đấu giá nhưng trình tự, thủ tục bán đấu giá tài sản đó đảm bảo tuân theo đầy đủ các quy định pháp luật thì tài sản đó vẫn thuộc quyền sở hữu, quyền sử dụng của người mua được tài sản bán đấu giá. Tổ chức, cá nhân có lỗi gây ra thiệt hại phải bồi thường theo quy định pháp luật”.

Theo VKSND cấp cao, yêu cầu của bà Hon không thuộc trường hợp huỷ kết quả bán đấu giá tài sản theo quy định của Luật THADS, bản án phúc thẩm không chấp nhận yêu cầu khởi kiện của bà Hon là có căn cứ nên không có cơ sở kháng nghị giám đốc thẩm.

ÐỨC TIẾN