Các bị cáo bị đưa ra xét xử gồm: Nguyễn Thanh Sơn (nguyên Trưởng Công an huyện Tân Biên); Trịnh Ngọc Anh, Nguyễn Minh Phụng (nguyên Phó trưởng Công an huyện Tân Biên); Hứa Thị Kim Ngân (nguyên Viện trưởng Viện Kiểm sát Nhân dân huyện Tân Biên) và Vũ Đức Tân (nguyên Đội trưởng Đội Cảnh sát điều tra tội phạm về kinh tế, ma tuý Công an huyện Tân Biên).

Không khởi tố vụ án hình sự

Theo cáo trạng, ngày 20.4.2015, tổ công tác Công an huyện Tân Biên phối hợp Công an Thành phố Hồ Chí Minh bắt quả tang Nguyễn Đắc Tuyên, Phùng Viết Đông, Phùng Tuấn Anh về hành vi nhập lậu xe ô tô nhãn hiệu Lexus RX 350 từ Campuchia qua biên giới huyện Tân Biên về Việt Nam và làm giấy tờ giả để tham gia lưu thông trên đường. Tổ công tác đã lập biên bản và đưa 3 đối tượng cùng vật chứng về Công an huyện Tân Biên để giải quyết.

Ngày 21.4.2015, Nguyễn Minh Phụng phân công Vũ Đức Tân giải quyết vụ việc. Quá trình ghi lời khai, Tuyên, Đông và Tuấn Anh đều khai nhận cùng nhau sang Campuchia mua chiếc xe ô tô trên với giá 39.000 USD mang về Việt Nam, làm giấy tờ giả để sử dụng.

Ngày 21 và 24.4.2015, Nguyễn Minh Phụng lần lượt ký các quyết định tạm giữ, gia hạn tạm giữ đối với Tuyên, Đông, Tuấn Anh và chuyển hồ sơ đề nghị gia hạn đến Viện Kiểm sát Nhân dân (VKSND) huyện Tân Biên, kiểm sát viên Cao Văn Kính được phân công nghiên cứu hồ sơ.

Đến ngày 25.4.2015, Nguyễn Minh Phụng gọi điện chỉ đạo Tân rút hồ sơ gia hạn tạm giữ đối với 3 đối tượng nêu trên. Khi Tân đến VKSND huyện Tân Biên để xin rút hồ sơ thì ông Kính không đồng ý. Sau đó theo chỉ đạo của ông Nguyễn Trung Bạo (nguyên Viện trưởng VKSND huyện Tân Biên), ông Kính đã trả lại hồ sơ cho Tân.

Sau khi nhận lại hồ sơ, mặc dù chưa xác minh lý lịch tại địa phương nơi cư trú của các đối tượng nhưng Tân vẫn trình Phụng ký các quyết định trả tự do đối với Tuyên, Đông và Tuấn Anh với lý do “có nơi cư trú rõ ràng”. Việc trả tự do cho 3 đối tượng, Phụng đã báo cáo lại cho Sơn.

Đến ngày 26.5.2015, Phụng được điều động về công tác tại Trại tạm giam Công an tỉnh Tây Ninh. Ngày 30.4.2015, Nguyễn Thanh Sơn đã ký các quyết định trả tự do cho Tuyên, Đông và Tuấn Anh và đưa cho Tân để lưu hồ sơ; đồng thời, chỉ đạo Tân thực hiện một số hoạt động kiểm tra xác minh vụ việc sau thời điểm Phụng chuyển công tác.

Tháng 12.2015, Sơn chỉ đạo Trịnh Ngọc Anh (được điều động bổ nhiệm làm Phó trưởng Công an huyện Tân Biên thay Phụng) và Tân kiểm tra xác minh vụ việc, trao đổi thống nhất với VKSND huyện Tân Biên theo hướng không khởi tố vụ án hình sự, xử lý hành chính và tịch thu sung công xe ô tô Lexus RX 350.

Ra toà vì không truy cứu trách nhiệm hình sự người có tội

Đầu năm 2016, Nguyễn Thanh Sơn (nguyên Trưởng Công an huyện Tân Biên) tiếp tục trao đổi với Hứa Thị Kim Ngân (Viện trưởng VKSND huyện Tân Biên) về hướng xử lý vụ việc như trên. Ngân đồng ý và yêu cầu thụ lý nguồn tin trước khi ban hành quyết định không khởi tố vụ án.

Sau đó, Công an huyện Tân Biên thụ lý nguồn tin và ông Trịnh Ngọc Anh ký quyết định không khởi tố vụ án hình sự. Sau khi nhận hồ sơ vụ án từ Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Tân Biên, bà Ngân phân công ông Ngô Văn Lập (Phó Viện trưởng VKSND huyện) và kiểm sát viên Cao Văn Kính giải quyết nguồn tin.

Sau khi nghiên cứu hồ sơ, ngày 22.3.2016, ông Kính báo cáo đề xuất và ông Lập phê duyệt đồng ý với quan điểm: hành vi của Tuyên, Đông và Tuấn Anh cấu thành tội buôn lậu; đề xuất huỷ quyết định không khởi tố vụ án hình sự của Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Tân Biên và tiếp tục xác minh, giám định đối với các tài liệu thu được khi bắt quả tang để làm cơ sở giải quyết nguồn tin.

Tuy nhiên, bà Ngân có bút phê chỉ đạo “việc Cơ quan Cảnh sát điều tra Công an huyện Tân Biên ra quyết định không khởi tố vụ án hình sự là có căn cứ và đúng pháp luật”. Do ông Lập và ông Kính vẫn bảo lưu quan điểm nên ngày 24.3.2016, bà Ngân tổ chức cuộc họp đơn vị và chỉ đạo ông Lập ký thông báo kiểm sát quyết định không khởi tố vụ án hình sự là có căn cứ, đúng pháp luật. Đến ngày 24.3.2016, ông Lập ký thông báo nhưng vẫn bảo lưu quan điểm (biên bản cuộc họp ngày 24.3.2016).

Tháng 4.2016, UBND tỉnh ban hành quyết định xử phạt hành chính đối với Nguyễn Đắc Tuyên, tịch thu sung công chiếc xe ô tô Lexus RX 350.

Qua công tác nghiệp vụ, Cơ quan điều tra VKSND tối cao phát hiện hành vi của Nguyễn Đắc Tuyên, Phùng Viết Đông, Phùng Tuấn Anh có dấu hiệu của tội buôn lậu và tội làm giả con dấu tài liệu của cơ quan, tổ chức. Đồng thời, việc chỉ xử lý hành chính đối với 3 đối tượng này có dấu hiệu của tội không truy cứu trách nhiệm hình sự người có tội nên đã thụ lý giải quyết.

Sau đó, vụ việc được khởi tố. Kết quả, Nguyễn Đắc Tuyên bị tuyên phạt 16 năm tù, Phùng Viết Đông 16 năm tù và Phùng Tuấn Anh 14 năm tù về hai tội buôn lậu và làm giả con dấu, tài liệu của cơ quan, tổ chức. Trong khi đó, Nguyễn Thanh Sơn, Trịnh Ngọc Anh, Nguyễn Minh Phụng, Hứa Thị Kim Ngân và Vũ Đức Tân bị truy tố về tội không truy cứu trách nhiệm hình sự người có tội.

Tại phiên toà, các bị cáo đều thành khẩn thừa nhận hành vi phạm tội của mình, thể hiện sự ăn năn hối cải.

Với hành vi nêu trên, Hội đồng xét xử TAND tỉnh tuyên phạt Nguyễn Thanh Sơn và Hứa Thị Kim Ngân mỗi bị cáo 9 tháng tù giam; Nguyễn Minh Phụng và Vũ Đức Tân mỗi bị cáo 6 tháng tù, cho hưởng án treo; Trịnh Ngọc Anh 5 tháng 5 ngày tù giam.

Riêng ông Nguyễn Trung Bạo (nguyên Viện trưởng VKSND huyện Tân Biên) và ông Cao Văn Kính (nguyên kiểm sát viên huyện Tân Biên), trong quá trình điều tra xác định các trường hợp này không biết việc trả tự do cho 3 đối tượng nhằm mục đích không truy cứu trách nhiệm hình sự, nên không có căn cứ để truy cứu trách nhiệm hình sự đối với ông Bạo và ông Kính.

Thiên Di