Việc xây dựng Luật Dữ liệu rất cần thiết, có ý nghĩa quan trọng để bảo đảm bao quát đầy đủ các nội dung, nhiệm vụ đã xác định trong công tác chuyển đổi số; tạo sự thống nhất, đồng bộ, sử dụng hiệu quả dữ liệu phục vụ công tác quản lý Nhà nước và phát triển kinh tế - xã hội; tăng cường sử dụng hiệu quả thông tin trong các cơ sở dữ liệu để phục vụ công tác quản lý Nhà nước, vừa khai thác, ứng dụng dữ liệu trong phát triển kinh tế - xã hội, vừa thắt chặt quản lý dữ liệu cá nhân và dữ liệu phi cá nhân, bảo đảm an ninh, an toàn thông tin và phù hợp với tiến trình hội nhập, mở rộng giao lưu, hợp tác quốc tế và bảo đảm quốc phòng, an ninh trật tự, an toàn xã hội.

Luật Dữ liệu có 5 chương, 46 điều, quy định về dữ liệu số; xây dựng, phát triển, bảo vệ, quản trị, xử lý, sử dụng dữ liệu số; Trung tâm dữ liệu quốc gia; Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia; sản phẩm, dịch vụ về dữ liệu số; quản lý về dữ liệu số; quyền, nghĩa vụ, trách nhiệm của cơ quan, tổ chức, cá nhân có liên quan đến hoạt động về dữ liệu số.

Luật áp dụng đối với cơ quan, tổ chức, cá nhân Việt Nam; cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài tại Việt Nam; cơ quan, tổ chức, cá nhân nước ngoài trực tiếp tham gia hoặc có liên quan đến hoạt động dữ liệu số tại Việt Nam.

Luật Dữ liệu là luật mới và được xác định là đạo luật gốc, quy định, điều chỉnh toàn diện đối với các hoạt động liên quan đến dữ liệu. Vì vậy, Luật đã quy định một điều về áp dụng Luật Dữ liệu để bảo đảm thống nhất với quy định về áp dụng văn bản quy phạm pháp luật tại Điều 156 Luật Ban hành văn bản quy phạm pháp luật và tương đồng với quy định tại các luật khác.

Luật này quy định dữ liệu là tài nguyên, Nhà nước có chính sách huy động mọi nguồn lực để làm giàu dữ liệu, phát triển dữ liệu trở thành tài sản; quyền của chủ sở hữu dữ liệu đối với dữ liệu là quyền tài sản theo quy định của pháp luật về dân sự.

Đối với công tác quản lý Nhà nước về dữ liệu, Luật quy định Chính phủ thống nhất quản lý Nhà nước về dữ liệu. Bộ Công an là cơ quan đầu mối chịu trách nhiệm trước Chính phủ thực hiện quản lý Nhà nước về dữ liệu, trừ phạm vi quản lý của Bộ Quốc phòng. Bộ, cơ quan ngang Bộ, cơ quan thuộc Chính phủ trong phạm vi chức năng, nhiệm vụ, quyền hạn của mình xây dựng, phát triển cơ sở dữ liệu; phối hợp với Bộ Công an thực hiện quản lý Nhà nước về dữ liệu. UBND cấp tỉnh xây dựng, phát triển cơ sở dữ liệu; thực hiện quản lý Nhà nước về dữ liệu tại địa phương.

Một trong những nội dung quan trọng của Luật Dữ liệu là quy định việc xây dựng Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia. Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia được xây dựng phục vụ việc khai thác, sử dụng chung đáp ứng hoạt động của cơ quan Đảng, Nhà nước, Uỷ ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội; phục vụ thực hiện thủ tục hành chính, dịch vụ công, phục vụ chỉ đạo điều hành của Chính phủ; phục vụ công tác thống kê, hoạch định chính sách, xây dựng quy hoạch, chiến lược phát triển kinh tế - xã hội, quốc phòng, an ninh, đối ngoại, cơ yếu, đấu tranh phòng, chống tội phạm, xử lý vi phạm pháp luật; phục vụ nhu cầu khai thác, sử dụng, ứng dụng dữ liệu của tổ chức, cá nhân.

Dữ liệu được thu thập, cập nhật, đồng bộ vào Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia, bao gồm: dữ liệu mở; dữ liệu dùng chung của cơ quan Nhà nước; dữ liệu dùng riêng của cơ quan Nhà nước theo quyết định của Thủ tướng Chính phủ để phục vụ nhiệm vụ quốc phòng, an ninh, đối ngoại, cơ yếu, phát triển kinh tế - xã hội, chuyển đổi số, lợi ích quốc gia, lợi ích công cộng; dữ liệu của cơ quan Đảng, Uỷ ban MTTQ Việt Nam và các tổ chức chính trị - xã hội khi được chủ sở hữu dữ liệu đồng ý; dữ liệu khác do tổ chức, cá nhân cung cấp. Việc khai thác, sử dụng dữ liệu từ Cơ sở dữ liệu tổng hợp quốc gia sẽ tác động đến tất cả các thủ tục hành chính hiện có theo hướng tích cực, đáp ứng yêu cầu cải cách thủ tục hành chính, hỗ trợ hoạt động quản lý Nhà nước, chỉ đạo điều hành của Chính phủ.

Để triển khai Luật Dữ liệu, từ nay đến ngày 1.7.2025, Bộ Công an tiếp tục nghiên cứu, phối hợp các cơ quan có liên quan xây dựng các văn bản quy định chi tiết, hướng dẫn thi hành Luật Dữ liệu, văn bản hành chính phục vụ triển khai thi hành Luật. Công an các đơn vị, địa phương tổ chức tập huấn, tuyên truyền, phổ biến rộng rãi cho các cơ quan, tổ chức và Nhân dân hiểu, thực hiện đúng quy định của Luật Dữ liệu năm 2024.

An Đông