Nhiều món ăn được rao bán trên mạng xã hội facebook.

Hiện nay, mua sắm online ngày càng trở nên phổ biến vì sự tiện lợi và tiết kiệm thời gian. Ngoài mặt hàng mỹ phẩm, quần áo, các loại thực phẩm, đồ ăn chế biến sẵn cũng được nhiều người lựa chọn.

Tuy nhiên, có một vấn đề đáng quan tâm là việc buôn bán thực phẩm online vẫn chưa được kiểm soát chặt chẽ, hầu hết đều là tự phát, không đăng ký kinh doanh, không có giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm, tiềm ẩn nhiều rủi ro về chất lượng và nguy cơ mất an toàn vệ sinh thực phẩm, ảnh hưởng tới sức khoẻ của người tiêu dùng.

Thực phẩm online - món gì cũng có

Lướt một vòng qua các trang mạng xã hội facebook, zalo, người tiêu dùng có thể dễ dàng tìm thấy đa dạng các mặt hàng thực phẩm được rao bán với hình ảnh khá bắt mắt. Thực phẩm từ tươi sống đến được chế biến sẵn như bánh kẹo, chân gà, khô gà lá chanh nhà làm...

Người tiêu dùng chỉ cần mất một chút thời gian tìm và đặt đồ ăn qua mạng là có đủ các món ăn ngon và còn được giao hàng tới tận nhà. Với sự tiện dụng đó, hình thức mua đồ ăn qua mạng ngày càng được nhiều người chọn lựa, đặc biệt những người làm văn phòng, không có thời gian đi chợ, mua sắm...

Chị Nguyễn Thị Hạnh, ngụ tại phường 3, thành phố Tây Ninh cho biết, do ít có thời gian đi chợ hay siêu thị, nên chị thường đặt mua mỹ phẩm, đồ ăn qua mạng cho tiện lợi. Sau vài lần sử dụng thấy chất lượng ổn, chị lưu lại trang mạng đó để tiện cho việc theo dõi và mua sắm.

Tương tự, chị Phan Thị Kim Liên, ngụ tại xã Tiên Thuận, huyện Bến Cầu cũng bị hấp dẫn bởi những món đồ ăn làm sẵn được bán qua mạng. Theo chị Liên, các mặt hàng bán qua mạng rất phong phú, có nhiều món ăn lạ miệng, hấp dẫn, giá cả cũng phải chăng, người mua có thể dễ dàng lựa chọn, chỉ cần đặt mua là có người giao hàng đến tận nhà. Chị Liên cho rằng, mua các mặt hàng ở các địa chỉ quen, uy tín, chuyên bán đồ ăn sạch nên yên tâm về nguồn gốc, độ an toàn.

Nắm bắt thói quen sử dụng mạng xã hội và tâm lý mua đồ ăn nhanh, tiện lợi, các trang mạng xã hội kinh doanh thực phẩm, đồ ăn chế biến sẵn ngày càng nở rộ.

Có hơn 3 năm kinh doanh các món ăn trên mạng, chị N.T.H, ngụ tại phường 2, thành phố Tây Ninh chia sẻ, hiện nay, ngoài ưa thích sự tiện lợi, khách hàng còn ưu tiên chọn lựa các món ăn có nguồn gốc tự nhiên, không chất bảo quản. Ða số các món ăn được yêu thích là các món ăn vặt như chè, bánh tráng, bánh chuối nướng.

Nhận thấy được nhu cầu này, chị H bắt đầu việc kinh doanh online từ các món đồ ăn vặt “nhà tự làm”. Có món ăn chị H tự tay làm rồi đăng lên mạng bán, có món chị nhận cung cấp lại từ người quen. Trang mạng bán đồ ăn vặt “nhà tự làm” của chị H thu hút được khá nhiều khách hàng trẻ.

Theo chị H, các món ăn nhà tự làm được yêu thích bởi sự mới lạ, có hương vị quê, thơm ngon, đậm đà. Các món ăn vặt thường sử dụng trong ngày nên không sử dụng chất bảo quản, vì thế được khách hàng ưa thích.

Người tiêu dùng mua sắm tại siêu thị Co.opMart.

Vào các dịp lễ, tết, thực phẩm buôn bán qua mạng được dịp vào mùa. Tết nguyên đán đến thì có bánh, mứt nhà làm, Tết Trung thu thì có bánh trung thu nhà làm, lễ Tình nhân 14.2 hay Quốc tế Phụ nữ 8.3 thì có chocolate nhà làm... Bình thường thì có bánh tráng nhà làm, trà sữa nhà làm, sữa chua nhà làm...

Không thể phủ nhận sự năng động của những người bán hàng online trước nhu cầu ngày càng cao của người mua, tuy nhiên, dường như sự bảo đảm chất lượng chỉ gói gọn trong 2 từ “nhà làm”.

Cần thận trọng với thực phẩm online

Chất lượng thực phẩm bán qua mạng vẫn còn là dấu hỏi lớn. Thực tế cho thấy, các trang mạng xã hội cá nhân hầu hết không đăng ký kinh doanh, không có giấy tờ chứng minh chất lượng, nguồn gốc thực phẩm. Qua quan sát, các loại đồ ăn chế biến sẵn được rao bán trên mạng gần như không có thông tin về hạn sử dụng, thành phần, nguồn gốc nguyên liệu. Các chủ trang mạng bán đồ ăn chỉ cam kết chất lượng bằng miệng. Còn việc mua thực phẩm online hầu như bằng niềm tin là chính.

Theo nhiều khách hàng, họ thường chọn mua đồ ăn chế biến sẵn qua các trang mạng của người quen, trang bán hàng uy tín. Thế nhưng, dù cẩn thận đặt mua ở những địa chỉ quen thuộc, nhiều người vẫn “ngậm quả đắng”.

Bạn Nguyễn Giang Tân, sinh viên Trường cao đẳng Nghề Tây Ninh chia sẻ: “Em rất thích mua sắm online, vì sự tiện lợi, nhanh chóng. Các món ăn vặt được đăng bán qua mạng cũng rất hấp dẫn, nên em thường tìm mua và đặt hàng giao về nhà ăn.

Cách đây không lâu, em đặt một hũ khô gà lá chanh trên mạng, nhưng khi khui hàng em phát hoảng, khô gà bị lên mốc, có mùi hôi, trong đó còn có lẫn tóc, khác hẳn với hình ảnh khô gà được rao bán bắt mắt, hấp dẫn trên trang mạng.

Sau lần đó, em đã không mua đồ ăn chế biến sẵn trên mạng nữa”. Cũng từng “ngậm bồ hòn” với việc mua đồ ăn qua mạng, nên khi nhắc đến, chị Phan Ánh Trinh, ngụ tại thị trấn Hoà Thành, huyện Hoà Thành không giấu được sự ngao ngán.

Chị kể, chị thường mua các món ăn trên một trang bán đồ ăn vặt Tây Ninh. Các món ăn trên trang này được giới thiệu với lời lẽ rất hấp dẫn, cũng thường là “nhà tự làm”, không chất bảo quản, sử dụng liền trong ngày. Từng ăn thử và thấy khá ngon, chị đã tin tưởng và thường xuyên đặt hàng.

Lần đó, chị đã đặt hơn 5 phần chè ngũ sắc cho gia đình thưởng thức. Sau khi nhận hàng, chị Trinh cảm thấy thất vọng khi thấy món chè không như hình ảnh quảng cáo trên mạng, màu sắc của chè không tự nhiên, sợ hãi nhất là phần nước cốt dừa bị thiu, có mùi chua, chị phải đem đổ bỏ. Chị cũng đã nhắn tin cho trang mạng đó nói về chất lượng chè, nhưng không thấy chủ bán hàng hồi âm.

Người chuyên mua hàng online có lẽ không thể nào không biết đến các ứng dụng bán hàng. Tải những ứng dụng này về điện thoại, người sử dụng có thể đặt mua các mặt hàng từ Nam tới Bắc với giá rẻ và nhiều sản phẩm có thể gọi là rất rẻ so với giá thị trường. Ngoài các sản phẩm tiêu dùng thì mặt hàng thực phẩm cũng được bày bán mạnh - từ sữa cho đến thức ăn vặt, bánh nhập khẩu Thái Lan...

Thế nhưng mấy ai biết rằng, việc mua thực phẩm qua mạng, thông qua đường vận chuyển, đóng hộp sẽ tăng nguy cơ hư hỏng thực phẩm hơn so với mua trực tiếp bên ngoài do thời gian vận chuyển dài, đóng gói quá kín khiến thức ăn bị ôi thiu, mốc hỏng... Và nếu như chẳng may người sử dụng có “bị làm sao” cũng khó liên hệ với nhà cung cấp để “chịu trách nhiệm”.

Ðoàn liên ngành an toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh kiểm tra tại siêu thị Co.opMart Trảng Bàng.

Theo quy định, hộ kinh doanh, chế biến, sản xuất thực phẩm phải có giấy chứng nhận đủ điều kiện an toàn vệ sinh thực phẩm, giấy tờ chứng minh nguồn gốc nguyên liệu. Tuy nhiên, đa số chủ nhân các trang mạng xã hội không đáp ứng các yêu cầu giấy tờ và kiến thức về an toàn vệ sinh thực phẩm trong kinh doanh, buôn bán thực phẩm.

Nhưng đến thời điểm này, các cơ sở kinh doanh online vẫn chưa trải qua bất kỳ cuộc kiểm tra nào về an toàn vệ sinh thực phẩm. Người mua hàng chỉ biết đặt niềm tin vào người bán hàng. Do đó, nếu chủ các trang bán hàng online thấy cái lợi trước mắt, thiếu chữ tâm trong sản xuất, mua những nguyên liệu không rõ nguồn gốc xuất xứ, không bảo đảm an toàn vệ sinh trong chế biến thì hậu quả người tiêu dùng lãnh đủ.

Xu hướng tiêu dùng online hiện đã khá phổ biến. Vì vậy mà bán thực phẩm trên mạng ngày càng nở rộ, khó kiểm soát hơn. Theo ngành chức năng, do các trang mạng xã hội buôn bán, kinh doanh theo hình thức nhỏ lẻ, tự phát, địa chỉ không rõ ràng, nên việc kiểm tra gặp rất nhiều khó khăn, bất cập.

Do đó, người tiêu dùng cần cân nhắc hơn trong mua sắm, cần chọn mua thực phẩm ở những nơi uy tín, có thương hiệu, nguồn gốc rõ ràng để có thể bảo vệ sức khoẻ của mình và gia đình.

CHÂU PHA - THUỲ DƯƠNG