Ảnh minh hoạ, nguồn internet

Trong các gia đình người Việt Nam, con chó, con mèo là vật nuôi phổ biến để trông nhà, bắt chuột. Ngoài ra, nhiều gia đình chọn vật nuôi này bởi sự thân thiện và dễ thương của chúng, xem như những người bạn thân thiết, nhiều gia đình xem chó, mèo là “thú cưng” như một trào lưu.

Bên cạnh nhiều người khi nuôi chó, mèo chấp hành đúng quy định pháp luật về quản lý vật nuôi, vẫn còn không ít người chưa thể hiện hết trách nhiệm để chó, mèo chạy rông ngoài đường, không rọ mõm, phóng uế bừa bãi và thậm chí tấn công người gây ra những phiền toái, nguy hiểm cho người khác, gây tai nạn giao thông. Và cũng không ít vụ chó, mèo bị bệnh dại cắn người dẫn đến tử vong.

Gần đây, dư luận xã hội cũng có nhiều luồng ý kiến khác nhau về việc cơ quan chức năng thiếu sót khi tiêu huỷ 15 con chó, mèo vì chủ sở hữu nhiễm Covid-19 phải cách ly điều trị tại cơ sở y tế, không trông giữ làm ảnh hưởng đến người khác trong khu điều trị.

Tại các nước, quy định và luật về nuôi chó, mèo rõ ràng, ý thức của người nuôi cao, nên rất hiếm thấy chó, mèo thả rông ngoài đường. Khi đưa chó, mèo ra ngoài, họ luôn xích dây hoặc trông giữ cẩn thận, vận chuyển thì bỏ trong lồng chuyên dụng.

Năm 2020, Luật Chăn nuôi của Việt Nam có hiệu lực thi hành là sự hoàn thiện về mặt pháp lý không chỉ tác động đến hoạt động chăn nuôi gia súc, gia cầm nói chung mà còn điều chỉnh cả việc nuôi chó, mèo trong từng hộ gia đình và của từng chủ sở hữu vật nuôi.

Theo Điều 66, Luật Chăn nuôi quy định chủ nuôi chó, mèo phải thực hiện các yêu cầu: tiêm phòng bệnh dại cho chó, mèo theo quy định của pháp luật về thú y; khi nghi ngờ chó, mèo có triệu chứng bệnh dại phải báo ngay cho UBND cấp xã hoặc cán bộ chăn nuôi, thú y cơ sở và thực hiện xử lý theo quy định của pháp luật về thú y; có biện pháp bảo đảm an toàn cho người và vật nuôi khác, giữ gìn vệ sinh môi trường, bảo đảm điều kiện vệ sinh thú y; trường hợp chó, mèo tấn công, gây thiệt hại thì phải bồi thường thiệt hại theo quy định của pháp luật.

Quyết định 193/QĐ-TTg ngày 13.12.2017 về việc phê duyệt chương trình quốc gia khống chế và tiến tới loại trừ bệnh dại giai đoạn 2017-2021 quy định tổ chức quản lý chó, mèo nuôi theo hướng dẫn thì UBND cấp xã và trưởng thôn, ấp, bản lập danh sách hộ nuôi, thống kê số lượng vật nuôi thực tế trong từng hộ nhằm hỗ trợ cho công tác tiêm phòng vaccine bệnh dại triệt để.

Khi nghi ngờ chó, mèo có triệu chứng bệnh dại thì phải báo ngay cho UBND cấp xã hoặc cán bộ thú y ở cơ sở. Nếu không thực hiện quy định này, chủ nuôi có thể sẽ bị xử phạt vi phạm hành chính từ 600.000 đồng - 800.000 đồng theo điểm a, Khoản 2 Điều 7 Nghị định 90/2017/NĐ-CP, ngày 31.7.2017 quy định xử phạt vi phạm hành chính trong lĩnh vực thú y.

Theo quy định tại Khoản 3, Điều 66 Luật Chăn nuôi quy định, chủ nuôi chó, mèo cần phải có biện pháp bảo đảm an toàn cho người và vật nuôi khác, đồng thời phải giữ gìn vệ sinh môi trường và bảo đảm điều kiện vệ sinh thú y. Các biện pháp bảo đảm an toàn hiện nay là đeo rọ mõm cho chó, xích giữ chó khi ra đường, đến những nơi công cộng, khu dân cư… Theo Nghị định số 90/2017/NĐ-CP, xử phạt từ 600.000 đồng - 800.000 đồng nếu chủ nuôi không đeo rọ mõm cho chó hoặc không xích giữ chó, không có người dắt khi đưa chó ra nơi công cộng.

Ngoài ra, Mục 2 Chương V của Luật Chăn nuôi quy định đối xử nhân đạo với vật nuôi trong việc: chăn nuôi, vận chuyển, giết mổ, nghiên cứu khoa học và hoạt động khác.

Đối xử nhân đạo với vật nuôi được đưa vào luật để khắc phục tình trạng, hành vi đối xử thô bạo, ngược đãi vật nuôi; chế tài, xử phạt tổ chức, cá nhân đối xử không nhân đạo với vật nuôi. Từ quy định này, người nuôi chó, mèo cũng như bất cứ vật nuôi nào khác đều phải cung cấp đủ thức ăn, nước uống bảo đảm vệ sinh với vật nuôi; không được bỏ đói vật nuôi.

Ngoài ra, chủ nuôi cũng phải có không gian nuôi chó, mèo phù hợp; có biện pháp phòng bệnh và trị bệnh cho chó, mèo. Mọi hành vi đánh đập, hành hạ vật nuôi, trong đó có chó, mèo, dù là ở cơ sở giết mổ hay ở các hộ nuôi nhỏ lẻ cũng đều bị coi là vi phạm pháp luật.

Luật Chăn nuôi và các văn bản hướng dẫn thi hành có liên quan đã cụ thể hoá các yêu cầu, điều kiện của một cơ sở, hộ gia đình hay cá nhân chăn nuôi gia súc, gia cầm trong đó có chó, mèo cần bảo đảm các yếu tố có liên quan đến an toàn dịch bệnh, bảo vệ môi trường…

Chủ vật nuôi cần nâng cao trách nhiệm theo đúng quy định, khai báo chăn nuôi với chính quyền địa phương; thực hiện các biện pháp phòng bệnh và bảo đảm an toàn cho chó, mèo theo hướng dẫn của cơ quan thú y.

Đồng thời các cơ quan chức năng liên quan tăng cường công tác tuyên truyền, hướng dẫn và xử lý người nuôi chó, mèo nếu vi phạm pháp Luật Chăn nuôi. Từ đó góp phần đưa những quy định của pháp luật chăn nuôi đi vào thực tế, giúp người nuôi chó, mèo có những thông tin cần thiết, tránh những trường hợp đáng tiếc xảy ra, xâm phạm đến những quyền và lợi ích của người nuôi chó, mèo như trong thời gian vừa qua.

Luật gia MAI TUẤN KIỆT