Ðoàn kiểm tra liên ngành ATVSTP tỉnh kiểm tra tại một cơ sở sản xuất và bán bánh kem ở huyện Gò Dầu.

Ðầu tháng 2.2018, Chính phủ ban hành Nghị định số 15/2018/NÐ-CP quy định chi tiết thi hành một số điều của Luật An toàn thực phẩm. Theo nghị định này, doanh nghiệp (DN) được tự công bố sản phẩm của mình và chịu trách nhiệm trước pháp luật về công bố đó (trừ một số sản phẩm phải công bố tại Bộ Y tế hoặc Sở Y tế). Tuy nhiên, nhiều người lo ngại vấn đề an toàn thực phẩm (ATTP) bị nới lỏng khi DN được phép công bố sản phẩm.

Theo quy định mới, các tổ chức, cá nhân sản xuất, kinh doanh thực phẩm tự công bố thực phẩm đã qua chế biến bao gói sẵn, phụ gia thực phẩm, chất hỗ trợ chế biến thực phẩm, dụng cụ chứa đựng thực phẩm, vật liệu bao gói tiếp xúc trực tiếp với thực phẩm... Sản phẩm, nguyên liệu sản xuất, nhập khẩu chỉ dùng để sản xuất, gia công hàng xuất khẩu hoặc phục vụ cho việc sản xuất nội bộ của tổ chức, cá nhân không tiêu thụ tại thị trường trong nước được miễn thực hiện thủ tục tự công bố sản phẩm. Sau đó, căn cứ công bố của doanh nghiệp, cơ quan quản lý Nhà nước sẽ tăng cường hậu kiểm, kiểm tra, thay vì tiền kiểm như trước đây. 

Nghị định 15 được đánh giá là đã tạo cuộc “cách mạng” trong quản lý ATTP. Trước đó, Nghị định số 38/2012/NÐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật An toàn thực phẩm được cho là gây khó khăn, vướng mắc cho doanh nghiệp.

Ðại diện một cơ sở sản xuất kẹo đậu phộng tại huyện Hoà Thành cho biết, thủ tục xin xác nhận công bố phù hợp quy định ATTP theo Nghị định số 38 đã trở thành một loại “giấy phép con”, tốn kém thời gian và chi phí cho DN, cơ sở sản xuất. Bởi để thực hiện thủ tục này, DN phải gửi mẫu sản phẩm đi kiểm nghiệm. Khi mẫu đạt chất lượng thì tự công bố tiêu chuẩn chất lượng rồi nộp hồ sơ gửi cơ quan chức năng xin xác nhận công bố phù hợp an toàn thực phẩm.

Cuối cùng, Chi cục An toàn thực phẩm xem xét cấp giấy tờ xác nhận công bố thực phẩm đó phù hợp an toàn thực phẩm. Còn đối với Nghị định số 15, DN chỉ gửi một bản tự công bố sản phẩm tới cơ quan quản lý, sau đó được phép sản xuất.

Liên quan việc tự công bố sản phẩm, đại diện Chi cục Quản lý chất lượng nông lâm sản và thuỷ sản (thuộc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn) cho biết, Nghị định số 15 sẽ tạo điều kiện thông thoáng cho các DN, cơ sở sản xuất nhưng không buông lỏng quản lý. Bởi lẽ, công tác thanh tra, kiểm tra, hậu kiểm ATTP được tăng cường. Ðồng thời, đến ngày 20.10.2018, Nghị định số 115/2018/NÐ-CP quy định xử phạt vi phạm hành chính về ATTP sẽ có hiệu lực, nâng mức xử phạt cao hơn trước.

Trong đợt kiểm tra ATTP vừa qua do Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn tỉnh chủ trì đã phát hiện nhiều DN, cơ sở sản xuất chưa thực hiện việc tự công bố sản phẩm đã vội đưa sản phẩm ra thị trường. Ðiển hình như Công ty TNHH MTV thương mại sản xuất L.T.P tại xã Long Thành Bắc, huyện Hoà Thành chưa thực hiện tự công bố sản phẩm kẹo hạt điều đã đóng gói đưa sản phẩm ra thị trường; ghi nhãn sai so với hồ sơ công bố kẹo đậu phộng.

Hay như cơ sở sản xuất kẹo B.N (cùng tại xã Long Thành Bắc) cũng chưa thực hiện tự công bố sản phẩm. Trong quá trình kiểm tra, cơ quan chức năng còn phát hiện cơ sở này sử dụng nguyên vật liệu không rõ nguồn gốc, xuất xứ; nguồn nước không bảo đảm; để nguyên vật liệu gần nguồn lây nhiễm; không trang bị đầy đủ đồ bảo hộ trong quá trình sản xuất… Tại Gò Dầu, 2/2 cơ sở sản xuất bánh kem tại thời điểm kiểm tra cũng không cung cấp được hồ sơ tự công bố sản phẩm theo quy định.

Hầu hết các DN, cơ sở sản xuất này đều bị cơ quan chức năng nhắc nhở, xử phạt từ 4-8 triệu đồng và buộc cam kết thực hiện tự công bố sản phẩm, khắc phục lỗi vi phạm trong thời gian sớm nhất. Nguyên nhân của việc các doanh nghiệp, cơ sở chưa thực hiện tự công bố sản phẩm được lý giải là do… quên; giấy xác nhận công bố thực phẩm theo Nghị định số 38 vừa hết hạn, hoặc không được các cơ quan chức năng hướng dẫn quy trình tự công bố sản phẩm theo nghị định mới.

Vũ Nguyệt