Tuyến đường trong Dự án tái định cư tại ấp 6, xã Bàu Ðồn, huyện Gò Dầu.

Trong quá trình thu hồi đất thực hiện các dự án phát triển kinh tế - xã hội, vì lợi ích quốc gia, cần phải có quỹ đất phục vụ nhu cầu tái định cư cho các hộ dân bị giải toả trắng, phải di dời chỗ ở, bàn giao mặt bằng cho chủ đầu tư. Tuy nhiên, trên thực tế, nhiều dự án tái định cư được bố trí nhiều năm nhưng chưa được đầu tư hạ tầng. Số khác thì quy cách xây dựng nhà ở chưa phù hợp với điều kiện kinh tế của người dân nên dự án tái định cư được triển khai rất chậm.

Những tín hiệu tích cực

Sau hơn 3 năm giao đất cho chủ đầu tư thực hiện dự án Khu công nghiệp (KCN) Thành Thành Công, bà Nguyễn Thị Rành (41 tuổi, ngụ Khu tái định cư Thành Thành Công, khu phố An Quới, phường An Hoà, thị xã Trảng Bàng) cho biết, cuộc sống của gia đình bà ở chỗ mới thuận tiện hơn so với trước đây. Bà còn được nhận vào làm công nhân trong KCN với mức lương ổn định.

Còn theo bà Trần Thị Lắm, từ khi chuyển đến khu tái định cư, cuộc sống gia đình cải thiện hơn, các con vào làm trong KCN, vợ chồng bà ở nhà chăm sóc cháu. Tuy nhiên, bà Lắm băn khoăn vì tình hình an ninh trật tự trong Khu tái định cư Thành Thành Công còn phức tạp, nhiều trường hợp mất trộm tài sản, khiến gia đình bà lo canh cánh. “Hôm trước nhà tôi có để một chậu cây cảnh trước nhà, bên ngoài hàng rào thì bị một số người lạ mặt đến nhổ, cũng may chồng tôi phát hiện tri hô nên chúng không lấy được cây”- bà Lắm kể.

Theo Công ty cổ phần KCN Thành Thành Công, đơn vị chủ đầu tư dự án Khu dân cư tái định cư Thành Thành Công, đến nay, đơn vị đã hoàn thành việc giao đất và cấp giấy chứng nhận quyền sử dụng đất cho 1.187 hộ gia đình, cá nhân thuộc diện bố trí tái định cư trong dự án và đã có 200 hộ xây dựng nhà ở. Dự kiến đến hết tháng 12.2020, công ty sẽ hoàn thành việc xây dựng hạ tầng khu dân cư giai đoạn I của dự án (diện tích 41,96 ha).

Bên cạnh đó, khu dân cư nhà ở thương mại và công trình công cộng thuộc giai đoạn II của dự án đã được san lấp mặt bằng hoàn chỉnh, công ty đang trình Sở Kế hoạch và Ðầu tư và các cơ quan ban, ngành có liên quan. Sau khi được phê duyệt chủ trương đầu tư, phía công ty sẽ tiếp tục đầu tư xây dựng hoàn thành dự án, xây dựng các công trình phục vụ người dân đến ở.

Hạ tầng kỹ thuật chưa được đầu tư

Khu tái định cư 6,5 ha tại khu phố Suối Sâu, phường An Tịnh, thị xã Trảng Bàng được quy hoạch là khu tái định cư cho người dân bị thu hồi đất khi thực hiện các dự án khu, cụm công nghiệp và các công trình công cộng trên địa bàn Thị xã. Tuy nhiên, gần 20 năm qua, hạ tầng kỹ thuật tại đây vẫn bị bỏ ngỏ, khiến những hộ dân được giao đất không muốn vào sinh sống. Nhiều nền đất giữa KCN Trảng Bàng và Khu chế xuất Linh Trung III bị bỏ hoang, cây cỏ dại mọc um tùm.

Ông Lê Văn Ðức, một người dân có nhà trong khu tái định cư này cho biết, gia đình ông đến ở đây từ khoảng 3 năm trước. Nền đất ông xây dựng nhà ở hiện tại do ông mua lại của một người dân được bố trí tái định cư nhưng họ không ở.

Theo ông Ðức, dù được quy hoạch nhiều năm nhưng đến nay, khu vực này vẫn chưa được đầu tư hệ thống đường giao thông và hệ thống thoát nước đầy đủ. Trong khi đó, các tuyến đường vẫn là đường đất nên khi có mưa lớn là nước ứ đọng, sình lầy, gây khó khăn cho đời sống người dân nơi đây.

Còn theo bà Nguyễn Thị Rành, Khu tái định cư Thành Thành Công mới tráng nhựa một số tuyến đường, còn lại chỉ được rải đá xanh nên trời nắng thì bụi bẩn, trời mưa thì sình lầy.

Bất cập cần được tháo gỡ

Ông Nguyễn Văn Lam- Phó Chủ tịch UBND thị xã Trảng Bàng cho biết, trên địa bàn Thị xã có 4 dự án tái định cư với tổng số 1.983 nền, trong đó đã bố trí giao đất 1.873 nền, còn lại 110 nền chưa được bàn giao.

Trong giai đoạn 2015-2020, hầu hết các hộ dân thuộc diện giải toả, thu hồi đất phục vụ thực hiện các dự án trên địa bàn đều chọn phương án nhận tiền mặt và tự tái định cư không tập trung.

Bên cạnh đó, UBND Thị xã phối hợp với chủ đầu tư các KCN tạo điều kiện hỗ trợ việc làm đối với hộ bị ảnh hưởng do thu hồi đất. Ví dụ như KCN Thành Thành Công bố trí việc làm cho hầu hết các hộ dân bị thu hồi đất khi thực hiện dự án KCN.

Tuy nhiên, các dự án khu tái định cư trên địa bàn còn chưa hoàn thiện hệ thống đường giao thông, khiến người dân khi nhận nền không mặn mà việc vào ở, dẫn đến thực trạng là số lượng nền bàn giao, bố trí nhiều nhưng rất ít người vào sinh sống.

Riêng đối với khu dân cư tái định cư 6,5 ha tại khu phố Suối Sâu, phường An Tịnh, trong kế hoạch phân bổ vốn đầu tư giai đoạn 2020-2021, Thị xã sẽ thực hiện đầu tư xây dựng, chỉnh trang hệ thống đường giao thông, thoát nước, bảo đảm cho đời sống người dân trong khu tái định cư này được ổn định.

Tuyến đường trong Khu tái định cư 6,5 ha thuộc khu phố Suối Sâu, phường An Tịnh, thị xã Trảng Bàng vẫn là đường đất.

Cũng theo ông Lam, để tháo gỡ những bất cập trên, chủ đầu tư các dự án tái định cư cần nhanh chóng hoàn thành công tác đầu tư hạ tầng, tạo điều kiện cho người dân xây dựng nhà ở.

Ðồng thời, chủ đầu tư cần hỗ trợ đào tạo nghề và giải quyết việc làm đối với những người bị thu hồi đất. Bên cạnh đó, các ngành chức năng cần có biện pháp kiểm tra, đôn đốc chủ đầu tư thực hiện các công trình hạ tầng đúng, đủ, bảo đảm chất lượng, tránh trường hợp khi được giao đất tái định cư nhưng người dân không cất nhà sớm ổn định cuộc sống.

Theo báo cáo của UBND huyện Gò Dầu, trên địa bàn huyện chỉ có một dự án tái định cư tập trung tại ấp 6, xã Bàu Ðồn, với diện tích hơn 72 ha do Công ty cổ phần Ðầu tư Sài Gòn VRG làm chủ đầu tư.

Theo đánh giá ban đầu, các công trình hạ tầng như hệ thống đường giao thông, điện, nước sinh hoạt đã xây dựng hoàn chỉnh. Huyện cũng đầu tư xây dựng một trường mẫu giáo cho khoảng 30 cháu vào học.

Huyện đã giao đất tái định cư cho 182 hộ, với 187 nền. Tuy nhiên, yêu cầu về việc xây dựng nhà ở trong khu tái định cư phải theo quy chuẩn thiết kế của chủ đầu tư nên đến nay chưa có hộ nào xây dựng nhà ở.

Trên thực tế, việc đầu tư không đồng bộ về cơ sở hạ tầng thiết yếu tại các khu tái định cư thời gian qua khiến việc quy hoạch tái định cư cho người dân bị thu hồi đất không đạt hiệu quả như mong muốn. Do đó, nhiều diện tích đất được phân lô “bỏ hoang” suốt thời gian dài.

Minh Dương