Cuốn sách “Hội hè lễ tết của người Việt” được tác giả Nguyễn Văn Huyên viết bằng tiếng Pháp với tư cách là nhà trí thức bản địa trò chuyện với độc giả, với nhà nghiên cứu Pháp. Sách được Ðỗ Trọng Quang và Trần Ðỉnh dịch sang tiếng Việt, Nhà xuất bản Thế Giới ấn hành. Tuy được viết cách đây hơn 70 năm, nhưng những giá trị mà cuốn sách mang lại vẫn còn vẹn nguyên theo thời gian.

Tác giả Nguyễn Văn Huyên (1905-1975) là nhà sử học, nhà dân tộc học, nhà giáo dục, nhà nghiên cứu văn hoá Việt Nam. Ông là Bộ trưởng Bộ Giáo dục trong thời gian dài nhất (28 năm), là Ðại biểu Quốc hội Việt Nam, Uỷ viên Ðoàn Chủ tịch Uỷ ban Trung ương Mặt trận Tổ quốc Việt Nam.

Sách cung cấp thông tin một cách khoa học về các ngày tết lớn của dân tộc như: ngày Tết Nguyên đán, Tết Ðoan ngọ, Tết Trung thu... Bên cạnh đó, tác giả còn đề cập đến những lễ hội lớn như Hội Phù Ðổng, cùng các tập tục thờ cúng tổ tiên, thành hoàng làng, các huý kỵ, các vị thần tiên gốc Việt, y phục người Việt, tục thờ người chết, lễ xá tội vong nhân, các bài cúng trong lễ tế Nam Giao…

Tác giả đã tập hợp những bài tiểu luận nghiên cứu về tín ngưỡng, tâm thức tôn giáo của người Việt xưa, chia làm 14 mục, mỗi mục kèm theo nhiều câu chuyện dẫn chứng sinh động. Những trang viết của vị học giả tài hoa sẽ giúp bạn đọc hiểu hơn về ý nghĩa của các ngày lễ tết.

Tết Nguyên đán trở thành nét đẹp sinh hoạt văn hoá đầu tiên và quan trọng nhất trong năm, góp phần tô đậm bản sắc văn hoá dân tộc, phản ánh một cách sống động nhất cho tinh thần hoà hợp giữa con người và tự nhiên, theo chu kỳ ứng xử với vận hành vũ trụ. Qua đó ta có thể đối chiếu, so sánh để thấy được những nét đổi thay giữa tết xưa và nay, để từ đó thêm yêu quý những nét đẹp truyền thống của dân tộc mình.

“Hội hè lễ tết của người Việt” tuy được viết cách đây khá lâu, nhưng vẫn có sức hút riêng, chính nhờ cách viết gần gũi, ngôn từ giản dị bình dân. Sách giúp độc giả tìm hiểu quá khứ để phần nào sống tốt ở hiện tại. Nước ta đang trên đường hội nhập và phát triển, những di sản văn hoá truyền thống vẫn đang vận động và phát triển, tuy có thay đổi ít nhiều, nhưng những phong tục ngày tết cổ truyền vẫn còn lưu giữ đến ngày nay như: mâm ngũ quả, nồi bánh chưng, bánh tét, cúng đêm giao thừa, kiêng cử quét nhà ngày đầu năm…

Với lối viết văn tự sự nhẹ nhàng, cùng nhiều câu chuyện về các ngày lễ khá thú vị, về những vị thần đã tồn tại trong lịch sử Việt Nam, cuốn sách là nguồn tri thức vô giá, giúp các thế hệ con cháu mai sau hiểu hơn những nét bản sắc văn hoá dân tộc từ ngàn xưa, để thêm yêu quý, trân trọng và gìn giữ những nét đẹp văn hoá truyền thống của dân tộc ta.

Yến Nhi