Ðây là nguyện vọng của ông Nguyễn Văn Riềng và bà Nguyễn Thị Chì với vai trò đại diện cho nhiều người trong họ tộc trong một vụ tranh chấp lối đi nhùng nhằng chưa được giải quyết dứt điểm.

Cách nay nhiều năm, ông Nguyễn Văn Riềng (ngụ ấp Long Trung, xã Long Thành Trung, huyện Hoà Thành)- người đại diện cho họ tộc đã từng gửi đơn khiếu nại UBND huyện Hoà Thành về trình tự, thủ tục cấp giấy chứng nhận QSDÐ số 00822 ngày 11.6.2002 cho ông Nguyễn Công Tô.

“Sổ đỏ” này thuộc thửa đất số 289, tờ bản đồ số 25, có diện tích là 2.393m² . Ông Riềng và ông Tô là anh em cô cậu ruột. Ông Riềng cho rằng, phần đất được cấp đổi “sổ đỏ” cho ông Tô như trên là không đúng so với thực tế đã cấp vào năm 1993.

Ông Riềng và bà Chì cho rằng, việc bít cả lối đi vào khu mộ gia tộc là không thể chấp nhận được.

Theo đó, diện tích đất có tăng hơn vì đã cấp bao gồm luôn phần con đường ngang 3m, dài khoảng 50m dẫn vào khu nghĩa địa gia tộc. Trong khi, nguồn gốc con đường là do ông bà (ông Chang và bà Hết) của ông Riềng chừa ra từ trước năm 1975 để con cháu đi chung. Quá trình tranh chấp, ông Tô uỷ quyền cho con trai là ông Nguyễn Thanh Tùng đứng ra đại diện giải quyết. Hiện con đường đã bị ông Tùng xây dựng tường rào cao 2m chắn bít lối đi vào khu nghĩa địa. Ông Riềng yêu cầu UBND huyện Hoà Thành xem xét lại trình tự, thủ tục đăng ký quyền sử dụng đất của ông Tô, đồng thời có hướng khôi phục lại con đường.

Quá trình giải quyết vụ việc tranh chấp như sau: ngày 29.8.2016, UBND huyện Hoà Thành ban hành Quyết định số 3075 về việc giải quyết đơn khiếu nại của ông Riềng. Quyết định này chấp nhận nội dung khiếu nại của ông Riềng. Giao Trưởng Phòng Tài nguyên và Môi trường chủ trì, phối hợp với UBND xã Long Thành Trung điều chỉnh giấy chứng nhận QSDÐ số 00822 đã cấp cho ông Nguyễn Công Tô. Ông Tiến hành cắm mốc phân ranh, giải toả, mở lại con đường với diện tích 153,4m² (ngang 3m, dài 51,7m) đi vào khu nghĩa địa gia tộc.

Ông Nguyễn Thanh Tùng đã nộp đơn khiếu nại Quyết định 3075 của UBND huyện Hoà Thành. Ngày 8.3.2017, Chủ tịch UBND tỉnh ban hành Quyết định số 517 về việc giải quyết đơn khiếu nại của ông Tùng với nội dung “không chấp nhận đơn khiếu nại của ông Nguyễn Công Tô, công nhận Quyết định 3075 của UBND huyện Hoà Thành”. Sau đó, ông Tùng khởi kiện hành chính Quyết định số 517 của UBND tỉnh tại TAND tỉnh. Tháng 6.2017, Toà án có Thông báo số 13 thụ lý vụ án khởi kiện của ông Tùng.

Khoảng 2 tháng sau, TAND tỉnh có Công văn số 145 gửi Sở Tài nguyên và Môi trường với nội dung: qua xem xét toàn bộ chứng cứ có trong hồ sơ vụ án, nhận thấy việc Chủ tịch UBND huyện Hoà Thành ban hành Quyết định số 3075 giải quyết khiếu nại trên là không đúng thẩm quyền. Bởi lẽ, Ðiều 203 Luật Ðất đai năm 2013 quy định, việc tranh chấp đất đai đã được UBND cấp xã hoà giải không thành được giải quyết như sau: “tranh chấp đất đai mà đương sự có giấy chứng nhận QSDÐ hoặc có một trong các loại giấy tờ quy định tại Ðiều 100 của Luật này, và tranh chấp về tài sản gắn liền với đất thì do TAND giải quyết”.

Trong khi, Chủ tịch UBND huyện Hoà Thành đã có công văn xác định phần diện tích của con đường nêu trên nằm trong giấy chứng nhận QSDÐ số 00822 đã cấp cho ông Tô vào năm 2002. Do đó, việc ban hành Quyết định số 3075 là chưa phù hợp theo quy định pháp luật. Vì vậy, TAND tỉnh đề nghị Sở Tài nguyên và Môi trường kiến nghị UBND huyện Hoà Thành xem xét lại quyết định đã ban hành.

Hiện trạng thửa đất của ông Tô được cho là có con đường cũ (cặp vách tường bên phải) luôn bị rào kín.

Ngày 6.11.2017, UBND tỉnh có Quyết định số 2609 về việc thu hồi Quyết định số 517 như trên đã trình bày. UBND tỉnh nhận xét, nội dung Quyết định số 3075 của Chủ tịch UBND huyện Hoà Thành là bảo đảm đúng thẩm quyền giải quyết khiếu nại về trình tự, thủ tục đăng ký cấp giấy chứng nhận QSDÐ cho ông Tô. Nhưng việc UBND huyện ban hành quyết định giải quyết nội dung buộc khôi phục con đường vào khu nghĩa địa là sai thẩm quyền, do đất đang khiếu nại đã được cấp “sổ đỏ”. Thế nên, đề nghị của TAND tỉnh trong Công văn số 145 là có cơ sở để xem xét, giải quyết.

Quyết định 2609 của UBND tỉnh còn nêu rõ: “Giao Chủ tịch UBND huyện Hoà Thành thu hồi Quyết định số 3075; giải quyết khiếu nại về trình tự, thủ tục đăng ký cấp giấy chứng nhận QSDÐ cho ông Nguyễn Công Tô theo đúng thẩm quyền”. Ngày 29.11.2017, UBND huyện Hoà Thành đã ban hành Quyết định số 1406 thu hồi Quyết định 3075 về việc giải quyết đơn khiếu nại của ông Riềng. Sau khi ông Riềng được tống đạt các quyết định của UBND tỉnh và huyện, tháng 12.2017, ông Riềng cùng với bà Nguyễn Thị Chì (một người em họ với ông Riềng) đã nộp đơn khởi kiện ông Tô và người con được uỷ quyền là ông Nguyễn Thanh Tùng ra TAND huyện Hoà Thành.

Vụ kiện dân sự về việc tranh chấp lối đi đã được TAND huyện Hoà Thành thụ lý vào ngày 15.12.2017. Ông Riềng và bà Chì đã chờ đợi TAND huyện qua nhiều tháng... mãi đến ngày 22.10.2018, Toà án mới đưa vụ án ra xét xử nhưng lại bị hoãn với lý do Hội thẩm nhân dân… bận đi công tác đột xuất, không có Hội thẩm nhân dân khác thay thế. Thời gian mở lại phiên toà được ấn định vào ngày 31.10.2018. Ðến thời gian ấn định, Hội đồng xét xử lại có thông báo tạm ngừng phiên toà với lý do… cần xác minh lại nguồn gốc đất và việc cấp giấy chứng nhận QSDÐ cho ông Tô.

“Từ đó đến nay, chúng tôi tiếp tục chờ đợi mà không biết khi nào phiên toà sẽ được mở trở lại. Thời điểm tảo mộ ông bà hằng năm sắp đến, trường hợp nếu người dân gần đó không cho anh em tôi đi nhờ ngang qua đất thì sẽ không có đường vào khu mộ. Rất mong cơ quan có thẩm quyền sớm đưa vụ án ra xét xử, hoặc có biện pháp tạm thời để ông Tô mở lối đi trong khi đang tranh chấp, để tránh nguy cơ xảy ra xô xát dẫn đến vi phạm pháp luật”, đây là nguyện vọng của ông Riềng và bà Chì với vai trò đại diện cho nhiều người trong họ tộc. Nguyện vọng này cũng là nội dung chính trong đơn đã gửi cho Báo Tây Ninh.

Ông Nguyễn Hảo Phát, Phó Chánh án TAND huyện Hoà Thành cho biết, việc hoãn và tạm ngừng phiên toà được thực hiện đúng theo quy định pháp luật. Về lý do tạm ngừng phiên toà, tại Công văn số 214 ngày 10.12.2018 của TAND huyện Hoà Thành gửi cho UBND huyện và Văn phòng Ðăng ký đất đai tỉnh - Chi nhánh huyện Hoà Thành (VPÐKÐÐ) nêu rõ: “Ngày 31.10.2018, TAND huyện ban hành Công văn 162 đề nghị UBND huyện cho ý kiến về việc cấp giấy chứng nhận QSDÐ cho ông Tô. Cụ thể, diện tích đất trong giấy này có cấp phần diện tích con đường vào nghĩa địa gia tộc không? Phần đất ông Tô đang đứng tên có nguồn gốc như thế nào? Vì sao có sự chênh lệch về diện tích khi cấp lần đầu vào năm 1993 (2.138m²) và cấp đổi năm 2002 (2.393m² ).

VPÐKÐÐ cho sao lục toàn bộ hồ sơ trong việc cấp giấy”. Công văn 214 của TAND huyện lưu ý, đến nay cơ quan này vẫn chưa nhận được kết quả trả lời theo đề nghị tại Công văn 162. Ðề nghị UBND huyện và VPÐKÐÐ sớm có kết quả trả lời để Toà án tiếp tục giải quyết vụ án theo quy định pháp luật.

 Ngoài ra, ông Phát còn cho biết một lý do khác phải tạm ngừng phiên toà (áp dụng tại Ðiều 259 Bộ luật Tố tụng dân sự năm 2015), đó là cần xác định lại việc giữa nguyên đơn và bị đơn trước đây từng thống nhất thoả thuận sẽ mở một con đường mới vào khu mộ gia tộc. Thực tế, con đường mới cũng đã từng được đổ đất và thông lối ra nghĩa địa. Nhưng rồi sau đó lại xảy ra tranh chấp, nên hiện tại cả hai lối đi đều bị bít.

Thiết nghĩ, tình trạng tranh chấp đường đi chung vào khu mộ gia tộc cũng đã diễn ra trong nhiều năm, để tránh việc người dân khiếu nại và khiếu kiện kéo dài, thậm chí có nguy cơ gây mất an ninh trật tự tại địa phương, cơ quan chức năng cần sớm giải quyết dứt điểm.

QUỐC SƠN