Ngày 2.10.2023, Bộ trưởng Bộ Tư pháp ban hành Thông tư số 08/2023/TT-BTP hướng dẫn tập sự hành nghề công chứng, có hiệu lực thi hành kể từ ngày 20.11.2023 và thay thế Thông tư số 04/2015/TT-BTP ngày 15.4.2015 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp hướng dẫn tập sự hành nghề công chứng.

Theo đó, Thông tư quy định về tập sự và quản lý tập sự hành nghề công chứng; kiểm tra kết quả tập sự hành nghề công chứng; xử lý vi phạm, giải quyết khiếu nại, tố cáo về tập sự hành nghề công chứng và kiểm tra kết quả tập sự hành nghề công chứng. Sở Tư pháp tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có trách nhiệm công bố danh sách tổ chức hành nghề công chứng đủ điều kiện nhận tập sự trên địa bàn tỉnh, thành phố trực thuộc trung ương trên Cổng thông tin điện tử của Sở Tư pháp. Người đủ điều kiện đăng ký tập sự theo quy định của Luật Công chứng tự liên hệ tập sự tại một tổ chức hành nghề công chứng trong danh sách đã được Sở Tư pháp công bố.

Thông tư cũng quy định người thuộc một trong các trường hợp sau đây thì không được đăng ký tập sự như: Người đang bị truy cứu trách nhiệm hình sự, bị kết tội bằng bản án đã có hiệu lực pháp luật của Toà án về tội phạm do vô ý mà chưa được xoá án tích hoặc về tội phạm do cố ý; người đang bị áp dụng biện pháp xử lý hành chính theo quy định của pháp luật về xử lý vi phạm hành chính; người bị mất, bị hạn chế năng lực hành vi dân sự hoặc có khó khăn trong nhận thức, làm chủ hành vi.

Bên cạnh đó, người đang là cán bộ, công chức, viên chức (trừ viên chức làm việc tại phòng công chứng), sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân quốc phòng trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân; sĩ quan, hạ sĩ quan, công nhân trong cơ quan, đơn vị thuộc Công an nhân dân; cán bộ bị kỷ luật bằng hình thức bãi nhiệm, công chức, viên chức bị kỷ luật bằng hình thức buộc thôi việc hoặc sĩ quan, quân nhân chuyên nghiệp, công nhân, viên chức trong cơ quan, đơn vị thuộc Quân đội nhân dân, sĩ quan, hạ sĩ quan, công nhân, viên chức trong đơn vị thuộc Công an nhân dân bị kỷ luật bằng hình thức tước danh hiệu quân nhân, danh hiệu Công an nhân dân hoặc đưa ra khỏi ngành cũng thuộc đối tượng không được đăng ký tập sự.

Thông tư còn quy định người thuộc một trong các trường hợp đang làm việc theo hợp đồng lao động cho cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp, trừ trường hợp làm việc theo hợp đồng lao động tại tổ chức hành nghề công chứng mà người đó tập sự hoặc ký hợp đồng lao động với cơ quan, tổ chức, doanh nghiệp mà thời gian làm việc không trùng với ngày, giờ làm việc của tổ chức hành nghề công chứng nhận tập sự, cũng không được đăng ký tập sự.

Về thời gian tập sự hành nghề công chứng được quy định tại khoản 1 Điều 11 của Luật Công chứng, được tính từ ngày quyết định đăng ký tập sự hành nghề công chứng có hiệu lực. Trong trường hợp người tập sự thay đổi nơi tập sự theo quy định tại Điều 8 của Thông tư này thì thời gian tập sự được tính bằng tổng thời gian tập sự của người đó tại các tổ chức hành nghề công chứng.

Nội dung tập sự hành nghề công chứng bao gồm: Kỹ năng tiếp nhận, phân loại yêu cầu công chứng; kỹ năng kiểm tra tính xác thực, tính hợp pháp của các giấy tờ có trong hồ sơ yêu cầu công chứng; kỹ năng xem xét, nhận dạng chủ thể, năng lực hành vi dân sự của người tham gia ký kết hợp đồng, giao dịch; kỹ năng ứng xử với người yêu cầu công chứng, ứng xử theo quy tắc đạo đức hành nghề công chứng; kỹ năng giải thích cho người yêu cầu công chứng về quyền, nghĩa vụ và lợi ích hợp pháp của người yêu cầu công chứng, ý nghĩa và hậu quả pháp lý của việc công chứng; kỹ năng giải thích lý do khi từ chối yêu cầu công chứng.

Ngoài ra, người tập sự hành nghề công chứng còn tập sự kỹ năng nghiên cứu và đề xuất hướng giải quyết hồ sơ yêu cầu công chứng; kỹ năng soạn thảo hợp đồng, giao dịch theo yêu cầu của người yêu cầu công chứng; kỹ năng kiểm tra tính xác thực, tính hợp pháp của dự thảo hợp đồng, giao dịch do người yêu cầu công chứng soạn thảo sẵn; kỹ năng xác minh; kỹ năng công chứng bản dịch; kỹ năng chứng thực bản sao, chứng thực chữ ký trong giấy tờ, văn bản; kỹ năng soạn thảo lời chứng…

Thông tư quy định người tập sự có các quyền như: được tổ chức hành nghề công chứng nhận tập sự tạo điều kiện thực hiện các nội dung tập sự theo quy định tại Điều 6 của Thông tư; được công chứng viên hướng dẫn tập sự hướng dẫn các nội dung tập sự, việc thực hiện các quyền và nghĩa vụ của người tập sự; được thay đổi công chứng viên hướng dẫn tập sự, thay đổi nơi tập sự…

Người tập sự có các nghĩa vụ như: tuân thủ nội quy, quy chế của tổ chức hành nghề công chứng nhận tập sự; thực hiện đầy đủ, nghiêm túc các công việc thuộc nội dung tập sự quy định; bảo đảm thời gian tập sự hằng ngày theo ngày, giờ làm việc của tổ chức hành nghề công chứng nhận tập sự…

Người tập sự vi phạm quy định của Thông tư đã được tổ chức hành nghề công chứng nhận tập sự nhắc nhở, yêu cầu sửa chữa bằng văn bản ít nhất là 3 lần mà vẫn tiếp tục vi phạm thì tổ chức hành nghề công chứng đề nghị Sở Tư pháp xem xét việc chấm dứt tập sự hành nghề công chứng; trường hợp tổ chức hành nghề công chứng cố ý bao che, không báo cáo Sở Tư pháp thì Sở Tư pháp tiến hành việc thanh tra, kiểm tra và xử lý theo quy định của pháp luật.

Lg. Ngọc Linh