Sách tuyển tập 100 bài hát của nhạc sĩ Phạm Tuyên.

Nói đến nhạc sĩ Phạm Tuyên, ai cũng nhớ ngay đến những ca khúc bất hũ sống cùng năm tháng của ông gồm: Như có Bác trong ngày đại thắng; Đảng đã cho tôi sáng mắt, sáng lòng; Chiếc gậy Trường Sơn; Từ làng Sen; Đêm trên Cha Lo; Gửi nắng cho em; Con kênh ta đào; Thành phố mười mùa hoa . . .

Ông sáng tác nhiều đề tài, nhiều thể loại khác nhau. Ở lĩnh vực nào ông cũng để lại dấu ấn sâu đậm với những bài ca đi đi vào năm tháng. Cả một thế hệ thuộc làu những bài hát của ông.

Không chỉ trên Đài Tiếng nói Việt Nam, trên các sân khấu lớn, mà từ những làng quê, cánh đồng, sân phơi lúa của HTX, hay các cuộc họp, sinh hoạt giao lưu, những buổi văn nghệ của làng, xã đều vang lên những giai điệu, ca từ của nhac sĩ Phạm Tuyên. Giản dị, gần gũi không chỉ trong cuộc sống mà cả trong các tác phẩm âm nhạc  nên nó có sức hút và ở lại bền lâu trong lòng của mọi lức tuổi.

Ông sinh ngày 12.1.1930, ở huyện Bình Giang, tỉnh Hải Dương. Từ nhỏ ông đã theo cha là ông Phạm Quỳnh, chủ bút Báo Nam Phong vào Huế. Âm thanh nhã nhạc cung đình đã nuôi dưỡng tâm hồn của nhạc sĩ, ông theo học nhạc lý phương Tây ở trường Quốc học Huế. 

Năm 1949, ông học tại Trường Lục quân Trần Quốc Tuấn, khóa V. Năm 1950, là Đại đội trưởng tại Trường Thiếu sinh quân Việt Nam. Trong thời gian này, ông đã có những chùm ca khúc về Trường Lục quân Trần Quốc Tuấn, về Thiếu sinh quân Việt Nam.

Năm 1954, ông được cử làm cán bộ phụ trách Văn- Thể- Mỹ tại Khu học xá Trung ương (Nam Ninh, Trung Quốc). Từ năm 1958, ông về nước, công tác tại Đài tiếng nói Việt Nam, đảm nhiệm nhiều chức vụ chỉ đạo về biên tập âm nhạc. 

Trưởng đoàn ca nhạc Đài tiếng nói Việt Nam; Trưởng ban Văn nghệ Đài Truyền hình Việt Nam; Chủ tịch Hội âm nhạc Hà Nội .Thời gian đó ông đã sáng tác nhiều bài hát được nhiều người biết như: Bài ca người thợ rừng, 

Bài ca người thợ mỏ, Hợp xướng miền Nam anh dũng và bất khuất, Bám biển quê hương, Yêu biết mấy những con đường, Chiếc gậy Trường Sơn, Gảy đàn lên hỡi người bạn Mỹ, Từ làng Sen, Đêm trên Cha Lo, Từ một ngã tư đường phố.. .

Âm nhạc cho trẻ em chiếm một vị trí quan trọng trong sự nghiệp sáng tác của nhạc sĩ Phạm Tuyên.

Bài Như có Bác trong ngày đại thắng được ông sáng tác đêm 28.4.1975,  thu âm ngay trong chiều ngày 30.4 để phát sóng trong bản tin thời sự đặc biệt 17 giờ cùng ngày của Đài Tiếng nói Việt Nam, chính thức công bố tin giải phóng hoàn toàn miền Nam Việt Nam là một dấu mốc đặc biệt không thể nào quên. Nhạc sĩ được trao tặng Huân chương Lao động hạng ba cho bài hát này.

Sau 1975, ông có những ca khúc phổ biến như: Gửi nắng cho em, Con kênh ta đào, Màu cờ tôi yêu (thơ Diệp Minh Tuyền), Thành phố mười mùa hoa (1985, thơ Lệ Bình),…

Ca khúc Chiến đấu vì độc lập tự do được ông sáng tác ngay trong đêm của ngày nổ ra cuộc chiến tranh biên giới Việt -Trung năm 1979. Ông còn viết nhiều bài cho tạp chí, Đài Phát thanh và Truyền hình giới thiệu về thẩm mỹ âm nhạc, về tác giả và tác phẩm, là người đề xướng và chỉ đạo nhiều cuộc thi mang tính chất toàn quốc như Tiếng hát hoa phượng đỏ, Liên hoan Văn nghệ truyền hình toàn quốc, nhiều năm là Chủ tịch Hội đồng giám khảo của nhiều Hội diễn toàn quốc về văn hoá - văn nghệ của Bộ Văn hóa Thông tin và nhiều ngành khác trong nước.

Nhạc sĩ Phạm Tuyên rất gần gủi và yêu thương trẻ thơ, trong gần 700 tác phẩm của ông có đến 200 bài hát dành cho thiếu nhi .Nhiều bài hát thiếu nhi đã trở thành bài truyền thống qua nhiều thế hệ như: Tiến lên đoàn viên, Chiếc đèn ông sao, Hành khúc Đội thiếu niên Tiền phong Hồ Chí Minh, Hát dưới cờ Hà Nội, Gặp nhau giữa trời thu Hà Nội, Đêm pháo hoa, Cô và mẹ,...  Nhạc sĩ Phạm Tuyên được tổ chức Kỷ lục Việt Nam trao tặng danh hiệu “Người có nhiều bài hát thiếu nhi được phổ biến nhất”.

Năm 2001, nhạc sĩ Phạm Tuyên được trao Giải thưởng Nhà nước về văn học nghệ thuật cho cụm 5 tác phẩm: Đảng đã cho ta một mùa xuân, Bám biển quê hương, Chiếc gậy Trường Sơn, Gảy đàn lên hỡi người bạn Mỹ, Như có Bác trong ngày đại thắng.

Nhạc sĩ Pham Tuyên cùng con gái út Hồng Tuyến trong một sự kiện âm nhạc.

Năm 2012, Nhạc sĩ Phạm Tuyên được Nhà nước trao tặng Giải thưởng Hồ Chí Minh  về văn học nghệ thuật cho các tác phẩm Những ngôi sao ca đêm, Từ Làng Sen, Đêm trên Cha Lo, Tiến lên Đoàn viên, Đảng đã cho tôi sáng mắt sáng lòng.

Muốn ra một cuốn sách nhạc về bố là tâm huyết của Phạm Hồng Tuyến, con gái út của nhạc sĩ Phạm Tuyên đang công tác tai VTV6 Đài Truyền hình Việt Nam. Nhân Kỷ niệm sinh nhật lần thứ 91 của ông, Nhà Xuất bản Hội Nhà văn ra mắt cuốn sách Nhạc sĩ Phạm Tuyên - Tuyển tập 100 bài hát do chính nhạc sĩ tuyển chọn từ gần 700 ca khúc ông sáng tác. Đây là những tác phẩm Nhạc sĩ yêu thích nhất, với nhiều đề tài về mọi mặt đời sống xã hội.

Trong đó, có nhiều bài hát đã đi cùng năm tháng được công chúng yêu thích: Hát về Hà Nội, Chiếc gậy Trường Sơn, Từ làng Sen, Con kênh ta đào, Từ một ngã tư đường phố, Như có Bác trong ngày đại thắng, Gửi nắng cho em, Ngọn lửa Thùy Trâm...

Sách còn có những bài viết của Phó Giáo sư, Tiến sĩ Nguyễn Ánh Tuyết - vợ nhạc sĩ Phạm Tuyên, được trích từ hồi ký Chúng tôi đã sống như thế, để độc giả hiểu thêm về những sáng tác của Phạm Tuyên- Nhạc sĩ tài hoa.

Hương Giang