Trong bối cảnh thế giới có nhiều diễn biến phức tạp, dưới sự lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện của Đảng và Nhà nước, đất nước ta đã đạt được nhiều kết quả quan trọng: kinh tế tiếp tục được phục hồi và phát triển, an sinh xã hội được bảo đảm, đời sống của nhân dân ổn định và từng bước được cải thiện... Góp phần tạo nên kết quả đó có sự đóng góp không nhỏ của công tác an sinh xã hội, nhất là chính sách BHXH và BHYT.

Người dân liên hệ làm thủ tục BHXH, BHYT tại bộ phận Tiếp nhận và trả kết quả TTHC BHXH tỉnh Tây Ninh.

Triển khai toàn diện và đồng bộ

Công tác BHXH, BHYT đã huy động được sự vào cuộc mạnh mẽ của cả hệ thống chính trị từ Trung ương đến địa phương. Các tầng lớp nhân dân và người lao động (NLĐ) ngày càng nhận thức được tầm quan trọng và lợi ích, ý nghĩa thiết thực từ chính sách BHXH, BHYT.

Với quyết tâm phấn đấu đạt mục tiêu BHXH, BHYT toàn dân, thời gian qua, song song với nỗ lực mở rộng mạng lưới an sinh để ngày càng có nhiều người dân được bảo đảm cuộc sống và chăm sóc sức khoẻ từ các chính sách BHXH, BHYT, bảo hiểm thất nghiệp (BHTN), chúng ta đã không ngừng hiện đại hoá công tác quản lý, nâng cao hiệu lực, hiệu quả hoạt động gắn với tăng chất lượng phục vụ và chỉ số hài lòng của người dân đối với chính sách BHXH, BHYT.

Theo đó, công tác chuyển đổi số, trọng tâm là Đề án số 06 của Chính phủ đã được triển khai quyết liệt ở lĩnh vực BHXH, BHYT và đem lại rất nhiều lợi ích, tiện ích cho người tham gia, thụ hưởng chính sách và được người dân, doanh nghiệp ghi nhận, hưởng ứng.

BHXH Việt Nam là cơ quan được Chính phủ giao chủ quản Cơ sở dữ liệu (CSDL) quốc gia về bảo hiểm theo Nghị định số 43/2021/NĐ-CP. Từ nền tảng công nghệ thông tin (CNTT) đã có, thời gian qua, BHXH Việt Nam đã ưu tiên tập trung làm giàu CSDL quốc gia về bảo hiểm; chủ động, phối hợp với các bộ, ngành, địa phương kết nối, chia sẻ dữ liệu giữa CSDL quốc gia về bảo hiểm với các CSDL quốc gia, CSDL chuyên ngành khác, tạo tiền đề quan trọng thúc đẩy các hoạt động nghiệp vụ trên môi trường số, cung cấp dịch vụ công (DVC) trực tuyến của ngành nói riêng và thúc đẩy chuyển đổi số quốc gia nói chung.

Thực hiện Đề án 06, BHXH Việt Nam là đơn vị đầu tiên kết nối thành công với CSDL quốc gia về dân cư ngay từ khi CSDL quốc gia về dân cư được đưa vào vận hành chính thức. Đến nay, hệ thống của BHXH Việt Nam đã xác thực hơn 96,8 triệu thông tin nhân khẩu trong CSDL do BHXH Việt Nam quản lý với CSDL quốc gia về dân cư, trong đó có 86,9 triệu người đang tham gia, thụ hưởng BHXH, BHYT, BHTN, chiếm 97,8% tổng số người tham gia (không bao gồm lực lượng vũ trang, thân nhân quân đội).

Việc đồng bộ, xác thực thông tin định danh của người tham gia, thụ hưởng chính sách BHXH, BHYT, BHTN với CSDL quốc gia về dân cư giúp chuẩn hoá dữ liệu giữa 2 CSDL quốc gia (dân cư và bảo hiểm), nâng cao tính chính xác của thông tin, dữ liệu, là tiền đề quan trọng để cung cấp các dịch vụ, tiện ích cho người tham gia, thụ hưởng chính sách BHXH, BHYT, BHTN trên nền CSDL quốc gia về dân cư.

Đặc biệt, nhằm giúp người tham gia, thụ hưởng thực hiện các thủ tục hành chính về BHXH, BHYT, BHTN nhanh chóng và thuận tiện, BHXH Việt Nam đã chủ động phối hợp với các ngành Công an, Y tế để triển khai: sử dụng thẻ căn cước công dân (CCCD) gắn chip và ứng dụng định danh điện tử quốc gia (VNeID) phục vụ người dân đi khám, chữa bệnh (KCB) BHYT; liên thông dữ liệu khám sức khoẻ lái xe, giấy chứng sinh, giấy báo tử từ cơ sở KCB, phối hợp triển khai sổ sức khoẻ điện tử; ứng dụng công nghệ xác thực sinh trắc trên CCCD gắn chip tại cơ sở KCB BHYT và bộ phận “Một cửa” của cơ quan BHXH; triển khai cung cấp các DVC trực tuyến.

Phục vụ người dân hiệu quả, thiết thực

Công tác chuyển đổi số nói chung, thực hiện Đề án số 06 của Chính phủ nói riêng đã mang lại lợi ích to lớn, thiết thực không chỉ đối với người dân, doanh nghiệp mà còn cả với các cơ quan quản lý Nhà nước về lĩnh vực BHXH, BHYT trong việc nâng cao chất lượng, hiệu quả hoạt động; phòng chống, kịp thời phát hiện và xử lý gian lận, trục lợi quỹ BHXH, BHYT.

Trong đó, với việc sử dụng thẻ CCCD gắn chip và ứng dụng định danh điện tử quốc gia (VNeID) phục vụ KCB BHYT, đã có 100% cơ sở KCB BHYT triển khai KCB BHYT bằng CCCD gắn chip, với trên 92 triệu lượt tra cứu thông tin thẻ BHYT bằng CCCD gắn chip phục vụ làm thủ tục KCB BHYT. Việc triển khai KCB BHYT bằng CCCD đã giúp đơn giản hoá giấy tờ, tiết kiệm thời gian cho người bệnh và nhân viên y tế khi làm thủ tục KCB BHYT. Cơ quan BHXH cũng giảm bớt chi phí in ấn thẻ BHYT, tăng tính chính xác và đồng bộ thông tin.

Thí điểm ứng dụng công nghệ xác thực sinh trắc trên CCCD gắn chip tại cơ sở KCB BHYT và bộ phận “Một cửa” của cơ quan BHXH trong tiếp nhận hồ sơ, trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính. Với việc triển khai này, không chỉ giúp đơn giản hoá giấy tờ, mà còn giúp giảm thời gian làm thủ tục KCB BHYT (trước đây làm thủ tục đăng ký KCB BHYT có thể mất 10 phút đến vài tiếng đồng hồ, song nay chỉ cần xác thực tại máy với thời gian chỉ 6 -15 giây/bệnh nhân); giảm số lượng nhân viên y tế phải trực tại bộ phận tiếp đón; khắc phục tình trạng mượn thẻ BHYT.

Bên cạnh đó, việc triển khai ứng dụng xác thực sinh trắc trong tiếp nhận hồ sơ và trả kết quả giải quyết thủ tục hành chính còn giúp cơ quan BHXH: bảo đảm xác thực được thẻ CCCD thật/giả, xác thực danh tính của người dân khi đến nộp và giải quyết hồ sơ (nhất là các hồ sơ đề nghị cấp lại sổ BHXH, đề nghị giải quyết hưởng BHXH một lần có số tiền chi trả tương đối lớn...); phát hiện kịp thời và hạn chế tình trạng giả mạo giấy tờ tuỳ thân để trục lợi quỹ BHXH, BHYT. Đồng thời, giúp nâng cao tính chính xác và năng lực quản lý dựa trên dữ liệu; tạo điều kiện tăng cường công tác thanh tra, kiểm tra trên môi trường điện tử; hạn chế gian lận, trục lợi... Qua đó, giúp nâng cao hiệu quả quản lý nhà nước, bảo đảm tốt hơn quyền lợi của người tham gia BHYT.

Cùng sự phối hợp, hỗ trợ của Bộ Công an, BHXH Việt Nam đã kết nối kỹ thuật, triển khai sử dụng tài khoản định danh điện tử quốc gia do Bộ Công an cấp (tài khoản VNeID) để đăng nhập và sử dụng ứng dụng VssID - BHXH số của ngành BHXH Việt Nam (triển khai từ tháng 10.2023). Theo thống kê, đến nay đã có hơn 10 triệu lượt sử dụng tài khoản VNeID để đăng nhập ứng dụng VssID - BHXH số (trung bình mỗi tháng khoảng 1,3 triệu lượt). Qua đó đã giúp người dân có thêm lựa chọn sử dụng tài khoản khi có nhu cầu khai thác thông tin, sử dụng thẻ BHYT, thực hiện các DVC trực tuyến dành cho cá nhân trên ứng dụng VssID. Đồng thời, thể hiện sự chủ động của ngành đối với việc triển khai sử dụng thống nhất tài khoản định danh điện tử trong thực hiện DVC trực tuyến từ ngày 1.7.2024 theo quy định tại Nghị định số 59/2022/NĐ-CP về định danh và xác thực điện tử.

Nhiều năm liền, Bộ Thông tin và Truyền thông đánh giá BHXH Việt Nam là cơ quan triển khai hiệu quả ứng dụng CNTT, DVC trực tuyến. Từ đó, người dân có thể sử dụng các DVC trực tuyến về BHXH, BHYT như: đăng ký tham gia đóng BHXH tự nguyện; đăng ký đóng, cấp thẻ BHYT đối với người chỉ tham gia BHYT; giải quyết hưởng BHXH một lần; giải quyết hưởng trợ cấp thất nghiệp; 2 nhóm TTHC liên thông đăng ký khai sinh - đăng ký thường trú - cấp thẻ BHYT cho trẻ em dưới 6 tuổi và đăng ký khai tử - xoá đăng ký thường trú - hỗ trợ chi phí mai táng, trợ cấp mai táng. Tính đến ngày 30.4.2024, toàn ngành BHXH Việt Nam đã tiếp nhận và xử lý hơn 1,4 triệu hồ sơ giao dịch các DVC trực tuyến. Thông qua giao dịch trực tuyến, người dân, doanh nghiệp không phải trực tiếp đến cơ quan BHXH, nhờ đó tiết kiệm được rất nhiều thời gian, công sức và có thể chủ động theo dõi quá trình, kết quả giải quyết hồ sơ.

Để đẩy mạnh cung cấp nhóm tiện ích phục vụ “công dân số”, BHXH Việt Nam đã triển khai cung cấp bản điện tử của sổ BHXH và thẻ BHYT cho người dân khi tham gia BHXH, BHYT, BHTN tại Quyết định số 490/QĐ-BHXH.

Bên cạnh đó, BHXH Việt Nam nỗ lực thực hiện các giải pháp để đẩy mạnh chi trả các chế độ bảo hiểm không dùng tiền mặt. Đến nay, có khoảng 64% số người hưởng nhận các chế độ BHXH, trợ cấp thất nghiệp qua tài khoản cá nhân tại khu vực đô thị, tăng khoảng 3% so với năm 2022. Ngày 22.3.2024, BHXH Việt Nam và Bộ Công an đã thống nhất ban hành quy trình phối hợp triển khai thực hiện phát triển thanh toán không dùng tiền mặt trong công tác chi trả lương hưu, trợ cấp BHXH trên nền tảng CSDL quốc gia về dân cư nhằm vận động, tuyên truyền người dân nhận lương hưu, trợ cấp BHXH qua phương thức thanh toán không dùng tiền mặt, kết hợp xác minh, làm sạch dữ liệu người hưởng. Theo đó, các tỉnh, thành phố tổ chức triển khai thực hiện theo hướng dẫn, đồng thời chuyển dữ liệu theo quy trình để Tổ công tác Chính phủ chỉ đạo các Tổ công tác địa phương triển khai.

Việc thực hiện đồng bộ, toàn diện các giải pháp trong ứng dụng CNTT, đẩy mạnh việc chuyển đổi số, đặc biệt là thực hiện Đề án số 06 của Chính phủ đã tối ưu hoá việc sử dụng, khai thác CSDL của ngành BHXH để phục vụ người dân, doanh nghiệp; giải quyết, chi trả chế độ, chính sách kịp thời, nhanh chóng, chính xác; nâng cao hiệu quả công tác kiểm tra, giám sát quản lý, sử dụng quỹ, phòng chống gian lận, trục lợi quỹ BHXH, BHYT… nhằm đem lại các lợi ích, tiện ích tốt nhất cho người dân, doanh nghiệp.

P.T.T