An toàn vệ sinh thực phẩm (ATVSTP) đang là vấn đề “đau đầu” của toàn xã hội. Nhằm tăng cường công tác quản lý lĩnh vực luôn “nóng bỏng” này, nhiều năm qua, tỉnh ta luôn tập trung thực hiện nhiều biện pháp.

Trong đó, sự ra đời của Ban Chỉ đạo (BCÐ) kiểm tra liên ngành ATVSTP các cấp đã góp phần không nhỏ vào việc phát hiện, xử phạt và bài trừ thực phẩm bẩn, kém chất lượng cho người tiêu dùng, Tuy nhiên, có vẻ như vẫn không xuể…

Đoàn kiểm tra liên ngành ATVSTP do Sở Y tế chủ trì test nhanh hàn the trong mẩu bánh lọt tại chợ Long Hoa (huyện Hoà Thành).

Quá phức tạp

Qua mỗi đợt kiểm tra, đoàn kiểm tra liên ngành các cấp lại phát hiện thêm nhiều cơ sở vi phạm ATVSTP trong chế biến, kinh doanh thực phẩm. Ðiều đó cho thấy, tình hình ATVSTP trên địa bàn tỉnh còn rất phức tạp.

Có nhiều cơ sở đã từng bị xử phạt vẫn không khắc phục sai phạm và tiếp tục bị xử phạt. Trong Tháng Hành động vì an toàn thực phẩm năm 2018 (kéo dài từ 15.4 đến 15.5), đoàn kiểm tra liên ngành ATVSTP các cấp đã kiểm tra 1.496 cơ sở sản xuất, chế biến, kinh doanh thực phẩm tại 9 huyện, thành phố.

Kết quả, có 375 cơ sở vi phạm và bị xử lý, trong đó có 83 cơ sở bị phạt tiền. Ngoài ra, đóng cửa 1 cơ sở, đình chỉ lưu hành sản phẩm của 8 cơ sở, tiêu huỷ 64 loại sản phẩm của 33 cơ sở.

Các vi phạm chủ yếu về điều kiện trang thiết bị sử dụng lao động, công bố sản phẩm, ghi nhãn sản phẩm, chất lượng sản phẩm thực phẩm...

Ðặc biệt, cũng trong Tháng Hành động vì ATTP năm 2018, đoàn kiểm tra liên ngành tỉnh do Sở Y tế chủ trì đã tăng cường kiểm tra thực phẩm trong các chợ tại khu dân cư, qua đó phát hiện nhiều sản phẩm có chứa hàn the (một hoá chất không có trong danh mục được phép sử dụng của Bộ Y tế), nổi bật là sản phẩm bó sổ chay được rất nhiều gia đình sử dụng.

Qua truy xuất nguồn gốc, đoàn kiểm tra đã tăng cường nhiều chuyến thanh tra, kiểm tra các cơ sở chế biến thực phẩm chay tại huyện Hoà Thành.

Kết quả, đoàn phát hiện 2 cơ sở có sử dụng hàn the trong chế biến bó sổ chay, mỗi cơ sở bị xử phạt gần 50 triệu đồng. Trong đó, mức xử phạt vi phạm sử dụng hàn the từ 30 - 40 triệu đồng.

Ngoài ra, đoàn cũng phát hiện hàn the trong sản phẩm mì tươi tại chợ chiều thuộc khu phố Gia Huỳnh (thị trấn Trảng Bàng) và bánh lá gai tại chợ Tân Châu. Tại chợ Trảng Bàng, đoàn phát hiện chất tạo sáng trong bánh canh bột lọc.

Cũng tại huyện Hoà Thành, đoàn kiểm tra còn phát hiện 2 cơ sở vi phạm gồm cơ sở sản xuất bó sổ chay, bì căn chay Tuấn Anh thuộc ấp Long Khương, xã Long Thành Nam và cơ sở chế biến đậu hủ của ông Vương Văn Vân thuộc ấp Long Hải, xã Trường Tây.

Ðặc biệt, cơ sở của ông Vương Văn Vân đã làm đơn xin dừng hoạt động để sửa chữa, khắc phục sai phạm do không bảo đảm điều kiện vệ sinh trong sản xuất vào ngày 10.4, nhưng tại thời điểm kiểm tra, cơ sở vẫn hoạt động và...trong điều kiện vệ sinh kém, người lao động không mang bảo hộ trong chế biến, không có giấy phép đăng ký kinh doanh...

Ðoàn kiểm tra liên ngành tỉnh kiểm tra thực phẩm tại chợ chiều (khu phố Gia Huỳnh, thị trấn Trảng Bàng).

Qua công tác kiểm tra cho thấy, vấn đề vi phạm ATVSTP vẫn “luôn luôn có mặt”, hễ kiểm tra là có.

Tuy nhiên, các đoàn kiểm tra chỉ ra quân vào các dịp cao điểm trong năm. Việc kiểm tra thường xuyên được thực hiện theo từng chuyên ngành (ngành Y tế, Nông nghiệp, Công Thương) và phân cấp quản lý theo tuyến huyện, thành phố hoặc xã/phường/thị trấn.

Do nguồn nhân lực thực hiện công tác hạn chế, cộng với số lượng cơ sở quản lý quá đông nên việc kiểm tra đôi lúc còn chưa sâu sát.

Một số nguyên nhân khác khiến việc quản lý ATVSTP còn hạn chế được chỉ ra, như công tác xử phạt vẫn chưa quyết liệt; nhiều cơ sở vi phạm chây ì, người sản xuất thiếu trình độ, kiến thức...

Khảo sát tại các khu chợ, việc kiểm tra chất lượng sản phẩm đầu vào vẫn còn bỏ ngỏ. Bên cạnh đó, công tác giám sát thực phẩm bán trên mạng vẫn còn nhiều bất cập, khó quản lý. Một số thực phẩm chưa được kiểm định vẫn bán tràn lan trên các cửa hàng, vỉa hè.

Tăng cường vai trò giám sát của cộng đồng, xã hội

Mặc dù đã có sự phối hợp ngày càng chặt chẽ của 3 cơ quan chủ chốt gồm Sở Y tế, Sở Công Thương và Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn để thực hiện công tác kiểm tra ATVSTP, nhưng giữa đại dương “thực phẩm bẩn”, rất cần thiết có sự “ra tay” của cả cộng đồng, nhất là của người dân với vai trò là người trực tiếp tiêu thụ thực phẩm.

Trong thời gian qua, nhiều người dân đã tố giác các cơ sở chế biến, kinh doanh thực phẩm bẩn, để cơ quan chức năng xử lý, góp phần hạn chế thực phẩm không an toàn ra cộng đồng.

Bên cạnh đó, thông qua nhiều kênh thông tin, người dân dần quan tâm hơn đến vấn đề ATTP; và ngày càng thông thái trong việc phân biệt thực phẩm không an toàn.

Thực phẩm chay chứa hàn the bị phát hiện qua kiểm tra.

Ông Nguyễn Ðiều- Phó Chi cục trưởng Chi cục An toàn vệ sinh thực phẩm tỉnh cho biết, rất hoan nghênh người dân cùng tham gia giám sát và tố giác các cơ sở sản xuất, chế biến thực phẩm bẩn. Nếu mỗi người dân có ý thức, trách nhiệm về ATTP thì công tác bài trừ thực phẩm bẩn sẽ ngày càng hiệu quả.

Tuy nhiên, vẫn còn không ít người dân chưa mạnh dạn tố giác vì cả nể và sợ ảnh hưởng đến “chén cơm manh áo” của đối phương. Ðể mỗi người dân là một giám sát viên đối với ATTP, các cơ quan chức năng cần đẩy mạnh công tác tuyên truyền về tác hại của thực phẩm bẩn đối với sức khoẻ của người tiêu dùng; đồng thời có cơ chế khuyến khích người dân tích cực tham gia giám sát, tố giác các cơ sở chế biến thực phẩm không an toàn vì sức khoẻ của cộng đồng và xã hội.

Lê Thuỳ