Người dân phun thuốc diệt cỏ trên đồng.

Ngày 10.4, Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn (NN&PTNT) chính thức ký quyết định loại bỏ thuốc bảo vệ thực vật (BVTV) có chứa hoạt chất Glyphosate khỏi danh mục thuốc BVTV được phép sử dụng ở Việt Nam. Theo đó, mức độ độc hại của thuốc trừ cỏ có chứa hoạt chất này không chỉ gây ô nhiễm môi trường mà còn để lại hậu quả nặng nề cho sức khoẻ con người.

Độc hại nhưng vẫn sử dụng

Theo Sở NN&PTNT, trên địa bàn tỉnh, hầu như các cơ sở kinh doanh vật tư nông nghiệp, thuốc BVTV đều có bán thuốc diệt cỏ có chứa hoạt chất Glyphosate và được nhiều người dân chọn mua vì giá thành rẻ.

Chủ một cửa hàng vật tư nông nghiệp ở huyện Châu Thành cho hay đã nghe thông tin về quyết định cấm bán thuốc diệt cỏ chứa hoạt chất Glyphosate. Tuy nhiên, hiện hàng tồn trong kho còn nhiều nên cửa hàng vẫn bán cho người dân. Sau khi hết hàng, cửa hàng sẽ nhập các loại thuốc diệt cỏ khác không bị cấm để bán.

Còn ông Nguyễn Văn Phước, ngụ xã Thái Bình (huyện Châu Thành) chuyên canh tác lúa, rau màu thì cho biết: “Trước giờ tôi vẫn mua thuốc diệt cỏ Ru. của Công ty Đ.T có hoạt chất chính là Glyphosate vì có tính lưu dẫn cao, giá thành lại rẻ. Đa phần thuốc diệt cỏ tôi biết đều có hoạt chất này và mọi người vẫn dùng nên tôi cũng dùng”.

Khi nói về việc thuốc diệt cỏ hiện đang sử dụng có chất độc hại được cảnh báo gây ung thư thì ông Phước cười nói: “Tôi làm nông hơn 30 năm nay. Chừng đó thời gian dùng thuốc diệt cỏ tôi cũng không đeo khẩu trang, không mặc đồ bảo hộ khi phun nhưng cũng không thấy bị làm sao. Nếu chết thì tôi chết lâu rồi”.

Chị T, chủ một cửa hàng bán thuốc BVTV tại xã Phan, huyện Dương Minh Châu lo lắng về việc cấm thuốc diệt cỏ có hoạt chất Glyphosate: “Tôi đã nghe thông tin các loại thuốc có Glyphosate bị cấm sử dụng. Trong cửa hàng tôi bán cũng còn tồn khá nhiều loại này. Giờ bán thì sợ độc hại cho người dùng, không bán thì không hoàn được vốn do nhà sản xuất không thu hồi. Nếu chấp nhận bỏ đi để nhập loại mới về thì chưa biết nông dân có ủng hộ dùng hay không, vì trước giờ họ đã quen sử dụng thuốc này” - chị T nói.

Vẫn được sử dụng thêm một năm

Theo Chi cục BVTV (thuộc Sở NN&PTNT), thống kê từ Cục BVTV cho thấy, toàn quốc có khoảng 5 triệu lít thuốc diệt cỏ thành phẩm có chứa hoạt chất Glyphosate với hơn 100 tên thương mại khác nhau. Mặc dù Bộ NN&PTNT đã ban hành quyết định loại hoạt chất Glyphosate khỏi danh mục được phép sử dụng nhưng vẫn cho thời hạn quyết định này có hiệu lực là 60 ngày từ khi ký, và cho phép sử dụng thêm 1 năm (đến ngày 10.6.2020).

Khi phát hiện một sản phẩm có ảnh hưởng đến tính mạng con người thì chủ trương cấm lưu hành sản phẩm đó là hoàn toàn đúng đắn. Nhưng Bộ NN&PTNT chưa cấm ngay, nếu cấm ngay doanh nghiệp có thể gặp khó khăn vì tồn hàng, do đó cần có lộ trình phù hợp.

Một cán bộ Chi cục BVTV cũng cho biết thêm, thuốc diệt cỏ thường chỉ được người dân sử dụng 1 lần vào đầu mùa vụ nên số lượng tiêu thụ không nhiều. Vì vậy, đã có nhiều cửa hàng, đại lý sau khi có quyết định cấm đã ngưng nhập thuốc diệt cỏ mới. Vì vậy sau 1 năm sẽ loại bỏ hoạt chất này trên địa bàn tỉnh theo lộ trình của Bộ NN&PTNT. Thời gian tới, Chi cục BVTV sẽ tổ chức tập huấn, thông tin cho các đại lý về quyết định, lộ trình này.

Đối với hoạt chất thay thế Glyphosate, Chi cục BVTV cho biết, người dân có thể yên tâm vì theo thống kê có hơn 50 hoạt chất thuốc trừ cỏ hiệu quả và an toàn để thay thế. Đồng thời, Chi cục BVTV cũng cảnh báo người dân và các đại lý không được kinh doanh, sử dụng thuốc diệt cỏ có thành phần Paraquat (thuốc cỏ cháy) đã được Bộ NN&PTNT cấm hẳn từ tháng 2.2019.

Để góp phần hạn chế tình trạng nông dân lạm dụng thuốc bảo vệ thực vật, đặc biệt những loại thuốc nằm trong danh mục cấm của Bộ NN&PTNT để trừ cỏ dại trên đồng lúa, thiết nghĩ cơ quan chức năng nên đẩy mạnh tuyên truyền cho người dân về hậu quả của việc sử dụng tràn lan thuốc diệt cỏ, có thể thay thế bằng các chế phẩm sinh học để bảo vệ môi trường và sức khoẻ cộng đồng.

Vũ Nguyệt