Qua 10 năm triển khai khuôn khổ Đối tác toàn diện, Việt Nam và Mỹ đã đạt được những bước tiến quan trọng trong việc củng cố lòng tin, tăng cường hiểu biết lẫn nhau và điều này đã tạo cơ sở vững chắc để hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện vào năm 2023, đúng với ý nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

- Chào nhà báo, hôm nay ông có bài cho mục “dân bàn” của ông chưa, nếu chưa có ông vui lòng đưa ý tưởng mới nảy ra của tôi vô đi?

-Bàn Dân nghĩ, chắc ông đã biết pháp luật nhà nước mình có quy định quyền tự do ngôn luận của công dân. Như vậy ông có ý kiến gì muốn đóng góp thì cứ viết, cứ gửi cho báo chí, đâu cần phải gửi gắm, nhờ cậy ai. Mà ông mới “nảy ra ý tưởng” gì vậy, nói Bàn Dân nghe với?

-Đâu phải tôi không biết quyền tự do bày tỏ ý kiến công dân của mình, nhưng tôi cũng biết, để có thể nói lên ý kiến của mình một cách đầy đủ và có sức thuyết phục là không phải dễ dàng. Còn ý tưởng mới của tôi là từ những thông tin chung quanh chuyến công tác của Tổng Bí thư - Chủ tịch nước mình tại Hoa Kỳ hồi tuần trước đó…

-À vâng, Bàn Dân cũng đọc được rất nhiều thông tin qua chuyến đi của người đứng đầu Đảng - Nhà nước ta. Còn ông, ông tâm đắc điều gì, có ý tưởng gì liên quan đến chuyến công tác của lãnh đạo cao nhất nước làm ơn nói ra luôn đi?

-Chuyện tôi liên tưởng là từ bài phát biểu trước Đại hội đồng Liên Hợp Quốc, Tổng thống Mỹ Joe Biden đã đề cao quan hệ Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Mỹ như là một điển hình của việc hàn gắn quan hệ sau chiến tranh.

Tôi cảm thấy như phát biểu của ông Biden như là một bài tổng kết sự nghiệp chính trị của ông ấy hơn nửa thế kỷ qua, bắt đầu từ năm đầu tiên Biden trúng cử vào Thượng viện Quốc hội Mỹ năm 1972, ngay trong năm cao điểm nhất của cuộc chiến xâm lược Việt Nam của Mỹ với những trận chiến dữ dội nhất ở cổ thành Quảng Trị, ở An Lộc, Bình Long và đỉnh điểm là trận “Điện Biên Phủ trên không” mà phân nửa lực lượng không quân chiến lược B52 của Mỹ đã “rụng như sung” trên bầu trời Hà Nội, Thủ đô nước ta.

Ông Biden nói: “Khi đó chúng ta sống trong một bước ngoặt lịch sử, qua thời điểm của căng thẳng và sự không chắc chắn. Mỹ đang tham chiến tại Việt Nam, cuộc chiến dài nhất lịch sử đất nước vào thời điểm ấy...”

Theo ông Biden, nội bộ nước Mỹ khi ấy chia rẽ và tức giận xung quanh nhiều vấn đề khác nhau. Dù đã vượt qua giai đoạn đó, bao gồm kết thúc việc tham chiến ở Việt Nam, nhưng mọi việc không hề dễ dàng, đơn giản với nước Mỹ. Tuy nhiên, bằng những nỗ lực, Việt Nam và Mỹ đã vượt qua những khác biệt và xây dựng quan hệ đối tác bền chặt.

Rồi Tổng thống Mỹ kể: “Năm ngoái (năm 2023-NV), ở Hà Nội, tôi được lãnh đạo Việt Nam tiếp đón. Chúng tôi đã nâng quan hệ đối tác lên cấp độ cao nhất. Đó là minh chứng cho sự bền bỉ của nhiệt huyết con người và khả năng hoà giải sau mâu thuẫn.

Ngày nay, Mỹ và Việt Nam là đối tác, bạn bè. Quan hệ Việt Nam - Mỹ là minh chứng rằng sau sự kinh hoàng của chiến tranh luôn có con đường hướng về phía trước. Mọi điều đều có thể trở nên tốt hơn. Chúng ta không được quên điều đó”…

-Phải nói là “bản tự kiểm điểm” của ông Biden, thay mặt cho quốc gia “siêu cường bậc nhất” tại diễn đàn Liên Hợp Quốc, qua internet cả thế giới đều biết hết rồi, ông kể lại với Bàn Dân chứ có đề cập đến ý tưởng gì của ông đâu?

-Ông sao “hớp tớp” quá, nghe tôi nói hết đã chứ! Thật ra nội dung ông Biden phát biểu, từ hai hôm trước, vào sáng ngày 23.9 theo giờ Việt Nam, đồng chí Tô Lâm, Tổng Bí thư - Chủ tịch nước ta đã nói trước tại sự kiện kỷ niệm 1 năm nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện Việt Nam - Mỹ và hướng đến kỷ niệm 30 năm thiết lập quan hệ ngoại giao (1995 - 2025) diễn ra vào chiều tối 22.9 theo giờ New York.

Tại đây, điểm lại lịch sử quan hệ Việt Nam - Mỹ, đồng chí Tô Lâm cho rằng đây là một quá trình hiếm có và là hình mẫu trong quan hệ quốc tế về hàn gắn và xây dựng quan hệ sau chiến tranh. Theo người đứng đầu Đảng, Nhà nước ta, mặc dù đã có những giao thiệp đầu tiên từ rất lâu, song hai nước đã phải trải qua nhiều thách thức, thăng trầm, từ cựu thù trở thành bạn rồi thành Đối tác toàn diện vào năm 2013.

Sau đó, qua 10 năm triển khai khuôn khổ Đối tác toàn diện, Việt Nam và Mỹ đã đạt được những bước tiến quan trọng trong việc củng cố lòng tin, tăng cường hiểu biết lẫn nhau và điều này đã tạo cơ sở vững chắc để hai nước nâng cấp quan hệ lên Đối tác chiến lược toàn diện vào năm 2023, đúng với ý nguyện của Chủ tịch Hồ Chí Minh.

Tổng Bí thư - Chủ tịch nước ta nhấn mạnh, kết quả này là kết tinh của vô vàn nỗ lực hàn gắn, xây dựng lòng tin bền bỉ trong suốt ba thập niên của nhiều thế hệ lãnh đạo, chính quyền, quốc hội và nhân dân hai nước.

Ông thấy đấy, hai nội dung phát biểu ấy trước sau nhau hai ngày và có chung một điều xác tín về quan hệ hai nước, như vậy có phải đây là một thắng lợi lớn của nền “Ngoại giao cây tre” của Đảng, Nhà nước ta không?

-Ông nói không sai. Bởi vậy khi trả lời phỏng vấn của Thông tấn xã Việt Nam sau chuyến đi ấy, Phó Thủ tướng - Bộ trưởng Bộ Ngoại giao nước ta đã khẳng định: “Kết quả chuyến công tác đạt được ở mức cao tất cả các mục tiêu, nhiệm vụ đề ra”.

Bàn Dân