Thiên hà PBC J2333.9-2343 phát ra các tia có tốc độ gần bằng tốc độ ánh sáng. Ảnh: RAS.

Theo một nghiên cứu được công bố gần đây của Hội Thiên văn Hoàng gia Anh (RAS), một thiên hà đã biến đổi hình thái do hoạt động độc đáo bên trong lõi của nó, trở thành thiên hà vô tuyến khổng lồ cực hiếm trong vũ trụ.

Thiên hà PBC J2333.9-2343 nằm cách Trái Đất 656.844.372 năm ánh sáng, từng được phân loại là thiên hà vô tuyến. Các thiên hà phát ra sóng vô tuyến khá phổ biến trong vũ trụ, nhưng chỉ có vài trăm thiên hà với các tia vô tuyến dài hơn 2,2 triệu năm ánh sáng. Những thiên hà vô tuyến khổng lồ như vậy được coi là của hiếm trong vũ trụ.

Tuy nhiên, các nhà thiên văn học phát hiện PBC J2333.9-2343 gần đây đã thay đổi hình thái, trở thành thiên hà vô tuyến khổng lồ với lõi blazar và đường kính lên tới 4 triệu năm ánh sáng.

Hình ảnh thiên hà PBC J2333.9-2343 (đốm sáng ở trung tâm bức ảnh). Ảnh: RAS.

Blazar là một “nhân thiên hà hoạt động” (AGN), phát ra tia gamma và sóng radio có tốc độ gần bằng tốc độ ánh sáng. Blazar có năng lượng rất lớn và được xem là một trong những hiện tượng mạnh nhất trong vũ trụ.

"Blazar phát ra các tia được tạo thành từ các hạt tích điện cơ bản như electron hoặc proton di chuyển với vận tốc gần bằng tốc độ ánh sáng. Chúng di chuyển theo vòng tròn xung quanh một từ trường mạnh, phát ra bức xạ trên toàn bộ phổ điện từ”, Hội Thiên văn Hoàng gia Anh (RAS) giải thích.

Phát hiện mới về PBC J2333.9-2343 bắt nguồn từ việc các tia phát ra từ thiên hà này đã mạnh lên một cách bất thường và chuyển hướng “một góc lên tới 90 độ”, hướng tới Trái Đất.

“Thiên hà này có các đặc tính kỳ lạ, cần phải lưu ý và quan sát thêm”, Tiến sĩ Lorena Hernández-García từ Viện Vật lý thiên văn MAS (Chile), tác giả chính của nghiên cứu - cho biết.

Giải thích về sự biến đổi hình thái của PBC J2333.9-2343, theo Hội Thiên văn Hoàng gia Anh, blazar trong PBC J2333.9-2343 có thể bắt nguồn từ hố đen ở trung tâm thiên hà. Khi đã chuyển hướng về Trái Đất, các tia từ lõi blazar dễ dàng tăng cường độ, khiến một thiên hà ban đầu trở thành thiên hà vô tuyến khổng lồ.

Nhóm nghiên cứu vẫn chưa biết điều gì đã gây ra sự chuyển hướng của các tia phát xạ. Họ suy đoán PBC J2333.9-2343 đã hợp nhất với một thiên hà khác hoặc do lõi thiên hà tự phát nổ.

Để nghiên cứu thiên hà bất thường này, các nhà thiên văn học phải quan sát nó trên một dải quang phổ điện từ rộng qua dữ liệu được lấy từ các đài quan sát hàng đầu tại Đức và Mỹ. Sau đó, họ so sánh các thuộc tính của PBC J2333.9-2343 với các thiên hà khác từ dữ liệu do dự án ALeRCE tại Chile cung cấp.

Nguồn Zing