Bí thư Tỉnh uỷ Nguyễn Thành Tâm dự họp mặt giữa Trung đoàn 174 với lãnh đạo địa phương và gia đình chiến sĩ mới nhập ngũ 2024.

Cách đây 75 năm, trong khí thế sục sôi của cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp xâm lược, thực hiện chủ trương của Trung ương Đảng, ngày 19.8.1949, Bộ Tổng tư lệnh Quân đội quốc gia Việt Nam quyết định thành lập Trung đoàn 174.

Đây là 1 trong 4 đơn vị chủ lực của Bộ Tổng Tư lệnh. Lực lượng của Trung đoàn được tuyển chọn từ các đơn vị bộ đội địa phương tại chiến khu Việt - Bắc. Cán bộ, chiến sĩ của Trung đoàn phần lớn là con em các dân tộc thuộc 3 tỉnh Cao Bằng, Bắc Cạn, Lạng Sơn, trực tiếp chiến đấu ngay trên quê hương mình, nên được nhân dân các địa phương gọi là Trung đoàn Cao-Bắc-Lạng, thể hiện niềm tin sự chung sức, chung lòng, nghĩa tình quân - dân một ý chí. 

Những ngày đầu mới thành lập, Trung đoàn ra quân đánh thắng trận đầu giòn giã tại khu vực đèo Bông Lau - Lũng Phầy trên đường 4. Tạo khí thế chiến đấu và cổ vũ phong trào giết giặc lập công sôi nổi, tạo dựng lòng tin về khả năng chiến đấu tốt trong chính quyền địa phương và đồng bào các dân tộc trong vùng.

Trung đoàn là một trong những đơn vị chủ công đánh địch trên chiến trường Việt Bắc, trận tấn công cứ điểm Đông Khê được Đại tướng Võ Nguyên Giáp- Tổng Tư lệnh điện khen: “Đây là trận đánh công kiên hiệu quả, hiệu suất diệt địch cao, thể hiện quyết tâm chiến đấu cao của cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 174”. 

Tham gia chiến dịch Điện Biên Phủ, Trung đoàn được giao nhiệm vụ đánh chiếm Đồi A1, cứ điểm mạnh nhất, quan trọng bậc nhất trong Tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ. Những năm tháng kháng chiến hào hùng đó, với tinh thần “Thà hy sinh tất cả chứ không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ”, lớp lớp cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn đã cùng với toàn quân, toàn dân khắc phục mọi khó khăn, gian khổ, chiến đấu một mất một còn với kẻ thù. 

Cũng từ trong các cuộc chiến đấu ấy, xuất hiện nhiều tập thể, cá nhân ưu tú dũng cảm kiên cường xả thân hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, lập nên những chiến công vang dội, tiêu biểu như: Anh hùng liệt sĩ Bế Văn Đàn, La Văn Cầu, Lý Văn Mưu, Nông Văn Vương, Đàm Văn Nguỵ… đã được Đảng, Nhà nước tuyên dương danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân. Chiến công của Trung đoàn tô thắm thêm cho trang sử vàng, truyền thống vẻ vang “Trung đoàn Cao - Bắc - Lạng đã đánh là thắng”, góp phần quan trọng vào chiến công chung của quân và dân cả nước trong cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp.

Cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 174 cùng Nhân dân phối hợp ra quân làm công tác dân vận tại xã Tiên Thuận, huyện Bến Cầu.

Năm 1964, đế quốc Mỹ trực tiếp tham chiến ở miền Nam Việt Nam và viện trợ vũ khí, tài chính cho quân nguỵ Lào đánh chiếm căn cứ kháng chiến của cách mạng Lào. Nhà nước Lào đề nghị Quân đội Nhân dân Việt Nam giúp đỡ. Trung đoàn được giao nhiệm vụ cùng với một số đơn vị Quân khu 3, Quân khu Tây - Bắc phối hợp lực lượng vũ trang nước bạn Lào tiến hành giải phóng Sầm Nưa và bảo vệ địa bàn Hứa Mường, một vị trí quan trọng ở sát Sầm Nưa - Thủ đô kháng chiến của Lào. Đơn vị đã hoàn thành tốt nhiệm vụ quốc tế cao cả, góp phần củng cố tình đoàn kết liên minh chiến đấu của hai nước Việt - Lào. 

Cùng thời điểm đó, ở miền Nam, đế quốc Mỹ bị thất bại nặng nề trong cuộc tổng phản công chiến lược mùa khô (1965 - 1966) nên tiếp tục ồ ạt tăng quân viễn chinh Mỹ, các nước chư hầu và đưa nhiều vũ khí hiện đại vào chiến trường nhằm đè bẹp ý chí đấu tranh giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước. Thực hiện lời kêu gọi chống Mỹ, cứu nước của Chủ tịch Hồ Chí Minh “Không có gì quý hơn độc lập, tự do” và chủ trương của Bộ Chính trị, Quân uỷ Trung ương, năm 1967, Trung đoàn (với phiên hiệu Đoàn A1) hành quân vượt Trường Sơn vào chiến trường miền Nam chiến đấu.

Tại mặt trận Tây Nguyên, Trung đoàn được sáp nhập vào Đội hình chiến đấu của Sư đoàn 1 đã lập công xuất sắc ở Đắc Tô, Tân Cảnh, Đắc Bét, Kon Tum. Tại chiến trường Đông Nam Bộ, Trung đoàn tham gia nhiều trận đánh đạt hiệu suất chiến đấu cao trong chiến dịch Tây Ninh - Bình Long; tác chiến trên địa bàn Bắc Tây Ninh, tập kích vào sân bay Thiện Ngôn, phục kích tại cầu Cần Đăng, cơ động chiến đấu trên địa bàn huyện Dương Minh Châu và Gò Dầu.

Cuối năm 1968, Trung đoàn được biên chế về chiến đấu trong đội hình của Sư đoàn 5 - đơn vị chủ lực Miền. Qua chiến đấu, Trung đoàn không ngừng tiến bộ, trưởng thành, nổi bật là những trận chiến đấu tại Tầm Bung - Long Khánh (1969), tại Snuol Campuchia (1971), Lộc Ninh (1972), những chiến công trên chiến trường Đồng Tháp Mười (1972 - 1975). Trong chiến dịch Hồ Chí Minh, Trung đoàn cùng với các đơn vị của Sư đoàn 5 hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ chặn cắt Chiến dịch Đường số 4, tiến công giải phóng nhiều địa phương của tỉnh Long An, tỉnh Mỹ Tho, góp phần giải phóng hoàn toàn miền Nam, thống nhất đất nước. 

Tháng 9.1977, Tập đoàn Polpot phát động chiến tranh xâm lấn trên toàn tuyến biên giới Tây Nam, Trung đoàn nhận lệnh ra biên giới chiến đấu bảo vệ Tổ quốc. Phát huy truyền thống đơn vị anh hùng, cán bộ, chiến sĩ liện tục cơ động chiến đấu đánh địch lập nhiều chiến công xuất sắc tại bắc Kà - Tum, Đồn Biên phòng 28, cao điểm 62, Phum Tà Ké, Cà Chay, Mi Mót, Snuol. Tháng 1.1979, Trung đoàn cùng với các đơn vị của Quân khu 7 thực hiện cuộc tổng tiến công giải phóng đất nước Campuchia thoát khỏi thảm họa diệt chủng, sau đó tiếp tục làm nhiệm vụ quốc tế cao cả tại Campuchia.

Thiếu tướng Hoàng Đình Chung- Chủ nhiệm Chính trị Quân khu 7 và Đại tá Ngô Thành Đồng- Chỉ huy trưởng Bộ CHQS tỉnh gặp gỡ, động viên chiến sĩ trong lễ tuyên thệ Chiến sĩ mới năm 2024.

Trải qua 10 năm liên tục chiến đấu, giúp bạn Campuchia, mặc dù xa sự hỗ trợ của hậu phương, nhưng cán bộ, chiến sĩ luôn phát huy truyền thống Trung đoàn Cao - Bắc - Lạng Anh hùng, truyền thống lực lượng vũ trang miền Đông “gian lao mà anh dũng”, đoàn kết, dũng cảm, liên tục lập nhiều thành tích xuất sắc.

Tháng 9.1989, Bộ Tư lệnh Quân khu 7 quyết định chuyển Trung đoàn BB174 về Bộ Chỉ huy quân sự (CHQS) Tây Ninh và thực hiện quyết định của Bộ Tổng Tham mưu Quân đội Nhân dân Việt Nam sáp nhập Tiểu đoàn BB14 Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân (đơn vị chủ lực đầu tiên của tỉnh Tây Ninh) vào đội hình Trung đoàn BB174. Tháng 4.2020 Trung đoàn được Bộ CHQS tỉnh giao tiếp nhận nhiệm vụ sau khi Trường Quân sự tỉnh giải thể.

Từ đây, Trung đoàn tập trung quản lý, huấn luyện lực lượng thường trực; dự bị động viên; huấn luyện chiến sĩ mới; huấn luyện bổ túc sĩ quan dự bị cấp Đại đội; bồi dưỡng kiến thức quân sự cho học sinh, sinh viên các trường trên địa bàn tỉnh; đăng cai phục vụ Hội đồng Giáo dục quốc phòng và an ninh Quân khu, tỉnh tổ chức bồi dưỡng kiến thức quốc phòng và an ninh cho các đối tượng 2, 3, 4; sẵn sàng cơ động xử lý mọi tình huống khi có lệnh của Bộ CHQS tỉnh. 

Trải qua 75 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, các thế hệ cán bộ chiến sĩ của Trung đoàn luôn tự hào với truyền thống đơn vị Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân, dù trong bất kỳ hoàn cảnh nào vẫn luôn đánh thắng mọi kẻ thù xâm lược, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao. Với những thành tích to lớn đạt được trong 2 cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, Đế quốc Mỹ, cuộc chiến tranh bảo vệ biên giới Tây Nam và làm nhiệm vụ quốc tế cao cả, Trung đoàn vinh dự 2 lần được Đảng, Nhà nước ta tặng danh hiệu Anh hùng Lực lượng vũ trang Nhân dân và nhiều phần thưởng, danh hiệu cao quý khác.

Các đơn vị LLVT tỉnh dự lễ ra quân huấn luyện năm 2024 tại Trung đoàn 174.

 Để lập nên những chiến công vang dội, Trung đoàn đã có hàng ngàn cán bộ, chiến sĩ chiến đấu kiên cường, anh dũng hy sinh, mãi mãi nằm lại trên các chiến trường. 75 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành, các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Trung đoàn 174 đã làm nên truyền thống 18 chữ vàng: “Đoàn kết, trung dũng, vượt mọi khó khăn, đánh thắng mọi kẻ thù, hoàn thành mọi nhiệm vụ”. Đây là tài sản tinh thần vô giá để lại cho thế hệ cán bộ, chiến sĩ hôm nay.

Phát huy truyền thống vẻ vang của Trung đoàn 2 lần anh hùng, trong những năm qua, Đảng uỷ, Ban Chỉ huy Trung đoàn 174 luôn quán triệt, triển khai thực hiện tốt mọi đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách và pháp luật của Nhà nước, đường lối nhiệm vụ quân sự của Đảng; nhiệm vụ của quân đội và đơn vị; tổ chức huấn luyện giỏi, sẵn sàng chiến đấu cao; làm tốt công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đoàn kết tốt, kỷ luật nghiêm, đề cao tinh thần, trách nhiệm trong công tác.

Trung đoàn tập trung xây dựng đơn vị chính quy, xanh, sạch, đẹp; gắn bó mật thiết với cấp uỷ, chính quyền và Nhân dân, xây dựng đơn vị an toàn gắn với địa bàn an toàn; xây dựng tổ chức Đảng trong sạch vững mạnh gắn với xây dựng đơn vị vững mạnh toàn diện “mẫu mực tiêu biểu”, hoàn thành xuất sắc mọi nhiệm vụ được giao.

Trung tá Đặng Thanh Liêm

(Chính uỷ Trung đoàn 174)