Thưa thớt mua bán tại một siêu thị miễn thuế.

QUA THỜI HƯNG THỊNH

Các cửa hàng miễn thuế tại cửa khẩu quốc tế Mộc Bài từ lâu đã trải qua nhiều thăng trầm do việc thay đổi cơ chế, chính sách đối với cá nhân mua hàng miễn thuế. Trước đó, các cửa hàng siêu thị miễn thuế kinh doanh trong Khu kinh tế cửa khẩu Mộc Bài thực hiện theo Quyết định 33/2009/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ ngày 2.3.2009 về ban hành cơ chế, chính sách đối với khu kinh tế cửa khẩu.

Thời điểm đó, Khu kinh tế cửa khẩu Mộc Bài hết sức sung túc, nhộn nhịp, thu hút đông đảo khách hàng trong và ngoài tỉnh, kể cả khách nước ngoài. Khách hàng tại các cửa hàng trong khu vực miễn thuế chỉ cần xuất trình giấy chứng minh nhân dân là được miễn thuế với định mức 500.000 đồng/ngày/người.

Cũng chính vì có quy định về định mức mua hàng miễn thuế, nên đã xuất hiện tình trạng người dân địa phương đến khu vực các cửa hàng, siêu thị miễn thuế “chèo kéo” khách hàng để mượn, hoặc cho thuê giấy chứng minh nhân dân nhằm mua hàng miễn thuế. Hơn nữa, dù có rất nhiều chủng loại, mặt hàng ngoại nhập được bày bán trong các siêu thị nhưng phần lớn khách hàng chỉ mua rượu, bia ngoại nhập miễn thuế.

Ngày 26.11.2013, Chính phủ ban hành Quyết định quy định cơ chế, chính sách tài chính đối với khu kinh tế cửa khẩu thay thế Quyết định 23/2009/QĐ-TTg, theo đó, quy định ưu đãi về thuế đối với khách tham quan du lịch khu phi thuế quan thuộc khu kinh tế cửa khẩu có giá trị không quá 1.000.000 (một triệu) đồng/người/ngày. Tuy nhiên, theo quy định mới, các mặt hàng rượu, bia, thuốc lá... không nằm trong danh mục hàng hoá được miễn thuế.

Kể từ đó cho đến nay, Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Mộc Bài trở nên vắng vẻ do nhiều cửa hàng, siêu thị đóng cửa. Một số cửa hàng, siêu thị hoạt động nhưng phần lớn chỉ kinh doanh các mặt hàng sản xuất trong nước như bột ngọt, dầu ăn, sữa hộp... Điều đáng nói, thời gian qua, ở khu vực siêu thị miễn thuế Mộc Bài, số lượng khách tham quan mua sắm thực sự chẳng bao nhiêu, mà hầu hết khách hàng là người dân địa phương lợi dụng chính sách ưu đãi để đi mua gom hàng cho một số đối tượng đầu nậu.

Khách du lịch đến tham quan, mua hàng miễn thuế tại Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Mộc Bài.

Theo thống kê của Chi cục Hải quan cửa khẩu quốc tế Mộc Bài, khoảng 80% khách đến mua hàng ở các siêu thị bên trong khu kinh tế cửa khẩu là người dân các huyện Bến Cầu, Gò Dầu và chỉ mua mặt hàng nào đang “hút” trên thị trường. Thậm chí, có người suốt 1 tháng đến siêu thị mua hàng miễn thuế (với định mức 1 triệu đồng/ngày) chỉ để mua duy nhất... cà phê bịch (!?)

Vì vậy, thời gian qua, dư luận đã đặt câu hỏi, phải chăng có sự gian lận thương mại công khai tại Khu kinh tế cửa khẩu Mộc Bài? Bởi lẽ, với chính sách miễn thuế, hàng hoá bán ra tại cửa hàng, các siêu thị trong khu kinh tế cửa khẩu được hoàn thuế giá trị gia tăng, và với tình hình trên, số tiền thuế mà Nhà nước phải hoàn lại không hề nhỏ.

CHẤM DỨT TÌNH TRẠNG GIAN LẬN THƯƠNG MẠI

Vừa qua, Chi cục Hải quan Mộc Bài áp dụng việc truy cập hệ thống cơ sở dữ liệu tra cứu thông tin số giấy chứng minh nhân dân của người mua hàng, nếu phát hiện thông tin người lấy vé mua hàng không khớp với thông tin số giấy chứng minh nhân dân, ngành chức năng sẽ không hoàn thuế giá trị gia tăng đối với số tiền đã mua hàng.

Do tình trạng khách mua hàng miễn thuế toàn là “gương mặt thân quen”, nên các ngành chức năng của tỉnh đã thống nhất đề nghị UBND tỉnh kiến nghị Chính phủ xem xét bãi bỏ Quyết định 72/2013/QĐ-TTg. Trong thời gian chờ xem xét, các đối tượng đầu nậu tiếp tục lợi dụng chính sách miễn thuế tại khu kinh tế cửa khẩu để trục lợi, gian lận thương mại.

Được biết, chính sách miễn thuế tại khu kinh tế cửa khẩu sẽ hoàn toàn chấm dứt từ ngày 1.3.2018. Ông Nguyễn Ngọc Quý- Tổng Giám đốc Công ty cổ phần thương mại Sài Gòn Tây Nam cho biết, bản thân công ty đã nắm được thông tin về chính sách trên nên đã chủ động việc nhập hàng hoá kinh doanh. Tính đến thời điểm này, doanh nghiệp cũng không còn tồn hàng nhiều, hầu như chỉ còn một số hàng hoá không bán chạy trên thị trường.

Nhiều kệ hàng hoá được dọn trống bên trong siêu thị miễn thuế Song Châu.

Những ngày qua, theo Chi cục Hải quan cửa khẩu Mộc Bài, tình trạng mua hàng miễn thuế ở khu kinh tế cửa khẩu cũng không tăng nhiều; chỉ tăng hơn trước khoảng 5% đến 10% vì gần đến tết nguyên đán. Đây là chuyện bình thường hằng năm.

Riêng về lượng hàng có thể sẽ còn tồn sau ngày 1.3.2018, tức là ngày Quyết định 01/2018/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ có hiệu lực, doanh nghiệp đang chờ ý kiến giải quyết của cơ quan chức năng. Tất nhiên đúng ngày 1.3, các siêu thị miễn thuế sẽ thực hiện nghiêm quyết định trên, và hàng hoá được bán tại các siêu thị sẽ giống như hàng hoá bán bình thường trên thị trường, không có bất cứ chính sách ưu đãi nào.

Ông N.V.N, một người dân xã Lợi Thuận, huyện Bến Cầu thường xuyên có mặt ở khu kinh tế cửa khẩu để cho khách du lịch thuê giấy CMND cho biết, bản thân ông và nhiều người chuyên đi mua gom hàng thuê cho các đầu nậu cũng biết được quy định trên.

Những ngày này, ông N vẫn tiếp tục mua hàng thuê cho các đầu nậu để kiếm chút tiền xài tết. Tuy nhiên, mỗi lần đi mua hàng thuê, ông N chỉ kiếm tiền công được vài chục ngàn. Ông N cho biết, ông chỉ mua hàng miễn thuế cho đến tết nguyên đán, sau đó sẽ ở nhà làm nông hoặc xin đi làm công nhân. Bởi lẽ, khi không còn chính sách miễn thuế, sẽ chẳng có ai đến thu gom hàng tại đây nữa cả.

Các đối tượng đầu nậu thu gom hàng miễn thuế tại Khu kinh tế cửa khẩu quốc tế Mộc Bài.

Theo ghi nhận của chúng tôi, bên trong siêu thị Song Châu, phần lớn các kệ trưng bày hàng hoá đã trống, chỉ còn một khu vực nhỏ bày bột ngọt, sữa đặc, cà phê để bán cho “khách quen”. Hoạt động mua bán những ngày trước khi chấm dứt chính sách miễn thuế tại khu kinh tế cửa khẩu cũng không tăng đột biến như nhiều người phán đoán, là các đầu nậu sẽ tranh thủ gom hàng trước khi chính sách mới có hiệu lực.

Các cửa hàng, siêu thị miễn thuế tại Khu kinh tế cửa khẩu Mộc Bài rồi đây sẽ đóng cửa. Tình trạng lợi dụng chính sách miễn thuế để thực hiện các hành vi gian lận thương mại tại đây theo đó cũng chấm dứt hoàn toàn. Và, khi ấy, hình ảnh những hoạt động mua bán hàng hoá miễn thuế sẽ trở thành ký ức đối với nhiều người.

THIÊN TÂM - THANH NHI