- Hồi sáng này tôi lên dự họp mặt truyền thống đơn vị cũ ở trên Vườn quốc gia Lò Gò - Xa Mát, nghe ông Phó Chủ tịch huyện Tân Biên phát biểu tôi mới biết huyện ông có hai xã ở ngay địa bàn Vườn quốc gia vừa được Thủ tướng Chính phủ công nhận là xã An toàn khu cách mạng, gọi tắt là ATK. Ông có biết chuyện đó không, giải thích cho tôi hiểu với?

- Vâng, chuyện đó Bàn Dân cũng có biết. Ðúng là huyện Tân Biên có hai xã Tân Lập, Tân Bình vừa được công nhận là xã ATK. Còn ở toàn tỉnh Tây Ninh thì có 4 xã ATK đấy. Ngoài 2 xã ấy thì còn có xã Tân Thành, thuộc huyện Tân Châu và xã Ðôn Thuận thuộc thị xã Trảng Bàng, cũng được công nhận một lượt với hai xã kể trên.

- Mà xã ATK là xã như thế nào, có những điều kiện gì mới được công nhận vậy ông?

- Bàn Dân có tìm hiểu thì được biết, tên gọi ATK là mật danh để chỉ các xã, khu vực được bảo vệ an toàn cho lực lượng cách mạng từ thời kháng chiến chống Pháp. Ðến ngày nay thì đã có văn bản pháp quy của Nhà nước quy định tiêu chuẩn, điều kiện rõ ràng. Cụ thể là, để ghi nhận công lao đóng góp và tri ân đồng bào các dân tộc trong các xã ATK, vùng ATK đã có công nuôi dưỡng, đùm bọc cách mạng trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ, trước nay, Thủ tướng Chính phủ đã có 22 quyết định công nhận 217 xã là xã ATK cách mạng và 5 vùng là vùng ATK cách mạng trong kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ. 4 xã ở Tây Ninh mình vừa được công nhận vào hôm 8.9 này là theo quyết định mới nhất, Quyết định số 1056/QÐ-TTg. Trong số 217 xã ATK, riêng ở Tây Ninh thì như ông đã biết, Tân Thành là địa bàn xã có Xứ uỷ Nam bộ và Trung ương Cục miền Nam thời kháng chiến chống Pháp trú đóng; Tân Lập, Tân Bình là nơi có Trung ương Cục miền Nam trú đóng suốt 15 năm kháng chiến chống Mỹ; còn xã Ðôn Thuận là nơi trú đóng của Phân liên khu miền Ðông, Khu uỷ Sài Gòn-Gia Ðịnh hai thời kỳ kháng chiến.

Về điều kiện, tiêu chuẩn, xã An toàn khu cách mạng phải có 3 trong 5 tiêu chí sau: Một là, được cấp uỷ đảng từ Khu uỷ, Quân khu uỷ trở lên chỉ đạo xây dựng An toàn khu cách mạng (nơi có các điều kiện về địa hình, địa thế, chính trị, quân sự, kinh tế - xã hội, dân cư và bảo đảm an toàn cho các hoạt động lãnh đạo cách mạng của Ðảng trong thời kỳ kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ).

Hai là, nơi ở (nuôi, giấu, giữ bí mật), làm việc và hoạt động lãnh đạo, chỉ đạo xây dựng phong trào cách mạng trong kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ của các đồng chí cán bộ của Ðảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội từ cấp Khu và Quân khu trở lên.

Ba là, nơi diễn ra các sự kiện đặc biệt quan trọng, có các quyết sách chiến lược của Ðảng mang tính chất bước ngoặt trong các giai đoạn của hai cuộc kháng chiến chống Pháp và chống Mỹ hoặc nơi đóng trụ sở các cơ quan, tổ chức, đơn vị của Ðảng, Nhà nước, Mặt trận Tổ quốc Việt Nam và các đoàn thể chính trị - xã hội từ cấp Khu và Quân khu trở lên… trụ sở ngoại giao (sứ quán, tổng lãnh sự quán…) của nước ngoài, cơ quan Bộ Chỉ huy Mặt trận cấp chiến dịch trong kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ.

Bốn là, nơi đóng quân, đào tạo, huấn luyện, tập kết, trung chuyển của các lực lượng vũ trang (quân đội, công an) từ cấp đại đội trở lên; nơi có kho cất trữ lương thực, thực phẩm, vũ khí, khí tài, quân trang, quân dụng… trong kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ phục vụ cho Mặt trận cấp chiến dịch hoặc cấp Quân khu trở lên.

Năm là, nơi có cơ sở và phong trào cách mạng vững mạnh trong kháng chiến chống Pháp, chống Mỹ; đồng thời, lực lượng vũ trang của địa phương đã chủ động hoặc phối hợp với lực lượng vũ trang chính quy tổ chức các trận đánh địch để bảo vệ an toàn cho cán bộ, cơ quan, tổ chức của Ðảng và Nhà nước đóng trên địa bàn hoặc là nơi đã diễn ra trận đánh thắng lợi quan trọng góp phần tạo ra cục diện chiến trường lợi thế cho cách mạng và kháng chiến tại địa bàn và khu vực lân cận.

- Vậy là xã ATK, vùng ATK phải là địa phương có truyền thống, có thành tích cách mạng thật oanh liệt ở tầm vóc cao cả mới được công nhận là An toàn khu cách mạng ông hả. Thật là hay, nhớ 45 năm trước, tuy là không còn trong thời kháng chiến giải phóng đất nước, nhưng ở các xã biên giới huyện Tân Biên vẫn phải tiếp tục chịu đựng gian khổ, khó khăn của thời chiến tranh bảo vệ Tổ quốc. Và ở thời kỳ đó, Tổng đội Thanh niên xung phong Tây Ninh được thành lập để hỗ trợ đồng bào, phục vụ bộ đội chiến đấu ngay trên địa bàn là An toàn khu cách mạng kể cũng rất đáng tự hào ông nhỉ! 

BÀN DÂN